ဆီးရီးယားအနာဂတ္ အေျပာင္းအလဲဆီသို႔ (၁)

ဆီးရီးယားသမၼတ
ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္

ဆီးရီးယားမွာ ၂၀၁၁ ရဲ႕ မတ္လကစလို႔ လူထုအံုၾကြမႈေတြ ဆက္တိုက္လိုျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၁ ဇြန္လ ၂၆ရက္မွာ ဆႏၵျပပြဲေတြ အေတာမသတ္ၾကေတာ့ဘူး။ ဆီးရီးယားျပည္သူေတြက “ဘုရားသခင္၊ ဆီးရီးယား၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ အဲဒါဆို လံုေလာက္ၿပီ”လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ဆုေတာင္းၾကတယ္။ အဲဒီ မတ္လ ၁၈ရက္ေန႔မွာ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းထဲကိုပါ လံုျခံဳေရးတပ္သားေတြက အၾကမ္းဖက္၀င္ေရာက္ႏွိမ္နင္းေတာ့တယ္။ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းမႈေတြရဲ႕ရလာဒ္ကေတာ့ တူရကီႏိုင္ငံဘက္ကို ဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ၾကတာပါပဲ။ တူရကီနယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္းမွာ လူဦးေရေတြမ်ားလြန္းလာေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခု ထပ္ၿပီးေဆာက္ၾကရေတာ့တယ္။ ဇြန္လမွာ ဆီးရီးယားတပ္သားေတြက တူရကီနယ္စပ္နားက ရြာေလးကို၀င္ေရာက္စီးနင္းကာ လူေတြကိုသတ္ျဖတ္ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေတြကို မီးရႈိ႕ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ကိုဆန္႔က်င္တဲ့ လက္နက္ကိုင္အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးတပ္သားေတြက အဲဒီအေထာက္အထားေတြကို ထုတ္ျပလာခဲ့တယ္။ သမၼတအာဆတ္ဒ္က ေ၀ါလ္စထရိဂ်ာနယ္ကို ေျပာပါတယ္။ သူဟာ "အစၥေရးဆန္႔က်င္သူ"၊ "အေနာက္ကိုဆန္႔က်င္သူ" ျဖစ္တယ္လို႔ ကိုယ္တိုင္ပဲ ဆံုးျဖတ္သတ္မွတ္ထားပါတယ္တဲ့။ တကယ္တမ္းေတာ့ ဆီးရီးယားျပည္သူေတြကိုပါဆန္႔က်င္သူျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ သမၼတအာဆတ္ဒ္ရဲ႕ ေသနတ္သမားေတြဟာ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ႏိုင္ငံေရးကာတြန္းဆရာ အလီဖာဇက္ကိုပါ ရိုက္ႏွက္တိုက္ခုိက္လိုက္ပါတယ္။

အလီဖာဇက္ဟာာ ဆီးရီးယားပုန္ကန္မႈေတြတေလွ်ာက္လံုးမွာလည္း အစိုးရဆန္႔က်င္တဲ့ ကာတြန္းေတြကို ခ်က္က်က်ေရးဆြဲခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကို တိုက္ရိုက္ဦးတည္ေရးဆဲြခဲ့ပါတယ္။ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ထရီပိုလီက်ဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂဒါဖီကို ေတာ္လွန္သူေတြက ေျမလွန္ရွာေနၾကတဲ့အခါ ဖာဇက္ဆဲြခဲ့တဲ့ ကာတြန္းသရုပ္ေဖာ္ပံုတစ္ခုမွာဆိုရင္ ေခၽြးၿပိဳက္ၿပိဳက္က်ေနတဲ့ အာဆတ္ဒ္ဟာ လက္ဆြဲေသတၱာေလးတစ္လံုးဆြဲလို႔၊ ကားတစ္စီးနဲ႔ အေလာတႀကီး ထြက္ေျပးဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့ဂဒါဖီကို လူၾကံဳေခၚသြားဖို႔ေျပာေနဟန္ သရုပ္ေဖာ္ထားပါတယ္။ ဖာဇက္ရဲ႕လက္ရာကာတြန္းတိုင္းဟာ ထိထိမိမိရွိလြန္းလွေတာ့ ဖာဇက္ကိုအစိုးရအဖြဲ႔လက္နက္ကိုင္ေတြက ရွင္းလင္းပစ္ခ်င္လာခဲ့ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ ၂၅ရက္ေန႔မွာေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္စကတ္ၿမိဳ႕လယ္ အူးေမယတ္ဒ္ရင္ျပင္မွာ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ေသနတ္သမားေတြက ဖာဇက္ကိုကားထဲကေနဆြဲထုတ္ၿပီး ျပင္းထန္စြာရိုက္ႏွက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေလဆိပ္သို႔သြားရာလမ္းေဘးမွာ ပစ္ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရလံုျခံဳေရးတပ္သားေတြလို႔ယုံၾကည္ရတဲ့ အဲဒီေသနတ္သမားေတြက ေက်ာ္ၾကားလွတဲ့လက္ရာေတြကိုဖန္တီးႏုိင္တဲ့ ဖာဇက္ရဲ႕လက္ႏွစ္ဘက္ကို ပစ္မွတ္ထားရိုက္ခ်ဳိးခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔က ၿခိမ္းေျခာက္ၾကတယ္။ “ဒါသတိေပးရုံပဲရွိေသးတယ္။ ဆီးရီးယားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေလွာင္ေျပာင္တာမလုပ္နဲ႔ေတာ့”တဲ့။

အဲဒီေနာက္ပိုင္း ဆီရီးယားဆန္႔က်င္သူေတြနဲ႔ မ်ားျပားလွတဲ့အြန္လိုင္းလႈပ္ရွားတက္ၾကြသူေတြဟာ facebook မွာ သူတို႔ရဲ႕ profile ရုပ္ပံုေတြကို ဖာဇက္ေဆးရုံတက္ကုသမႈခံယူေနရတဲ့ပံုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကၿပီး ကာတြန္းဆရာဘက္မွာ စည္းလံုးညီညြတ္စြာအားေပးရပ္တည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖာဇက္ရိုက္ႏွက္မခံရမွီ တစ္လအလိုမွာလည္း အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးသီခ်င္းသီဆိုခဲ့သူကို အသံႀကိဳးျဖတ္ေတာက္ခံထားရၿပီး ေသဆံုးေနတာကိုေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္သူေတြကိုပါ ဆန္႔က်င္လာခဲ့တဲ့၊ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့ အာဆက္ဒ္ကိုလည္း ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေတြနဲ႔ တစ္ျခား အာရပ္ျပည္နယ္ေတြကပါ ဖိအားေပးဆန္႔က်င္မႈေတြတိုးျမွင့္လာခဲ့ၾကပါၿပီ။ အစိုးရဆန္႔က်င္ဆႏၵျပသူေတြကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းေနတာကို ရပ္တန္႔ဖို႔ႀကိဳးပမ္းလာၾကပါၿပီ။ ဆီးရီးယားကသာ ေလွ်ာက္ေနတဲ့လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲဖို႔မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ တူရကီဟာ သူတို႔ရဲအိမ္နီးခ်င္းဆီ လွ်ပ္စစ္ေပးပို႔ေနတာကို ျဖတ္ေတာက္ရေတာ့မယ္လို႔  တူရကီလွ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးတနားရီးလ္ဒစ္ဇ္ ကေျပာလိုက္ပါတယ္။

ဆီးရီးယားကို ဘယ္လို ပိတ္ဆို႔မႈေတြလုပ္ၿပီးၾကၿပီလဲ။

အာရပ္လိဂ္က ဆီးရီးယားကို အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ကေန ႏို၀င္ဘာ၁၂ ရက္ေန႔က ရပ္တန္႔လိုက္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြျပဳလုပ္ဖို႔ မဲေပးခဲ့ၾကၿပီး ႏို၀င္ဘာ ၂၇ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြရဲ႕အစည္းအေ၀းမွာ သေဘာတူလိုက္ၾကတယ္။ အာရပ္တိုင္းျပည္ေတြမွာရွိတဲ့ ဆီးရီးယားအစိုးရရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို ပိတ္ပင္တာေတြလည္းပါ၀င္တယ္။ ဆီးရီးယားဗဟိုဘဏ္နဲ႔ ဆက္သြယ္မႈေတြနဲ႔ ဆီးရီးယားမွာရွိေနတဲ့ အာရပ္အစိုးရေတြရဲ႕လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ရပ္တန္႔ၾကေတာ့မယ္။ ကုန္သြယ္ေလေၾကာင္းလိုင္းအ၀င္အထြက္ကိုလည္း ျဖတ္ေတာက္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားအစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕ ခရီးသြားလာမႈေတြကိုလည္း တားျမစ္လိုက္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီလိုတားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြၾကားထဲက ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတာေတြကိုလည္း အာရပ္တိုင္းျပည္ေတြက ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကပါတယ္။ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ အီးယူက သမၼတရဲ႕ညီ မာဟား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ အပါအ၀င္ ကန္႔သတ္လိုက္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္၁၃ဦးရဲ႕စာရင္းေတြကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေမ ၂၃ မွာ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကိုယ္တိုင္နဲ႔ လက္တြဲအကူအညီေပးၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕နာမည္ပါ၀င္တဲ့ စာရင္း ထပ္မံေပၚထြက္လာတယ္။ အဲဒီစာရင္းမွာပါ၀င္သူေတြအားလံုး အီးယူမွာ ခရီးသြားလာခြင့္တားျမစ္ခံရပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံဆီကေလာင္စာဆီမွာယူတင္သြင္းေနမႈကိုလည္း အီးယူက ရပ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။ ယူအက္စ္ကလည္း သမၼတအာဆတ္ဒ္နဲ႔ ထင္ရွားတဲ့အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြ၊ လုံျခံဳေရးအရာရွိေတြကို ကန္႔သတ္တားျမစ္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါပဲ။ ၂၀၁၁ မၿငိမ္မသက္မႈေတြ မစတင္ခဲ့စဥ္ကတည္းက ယူအက္စ္ရဲ႕ စီးပြားေရးပိတ္ပင္တားျမစ္မႈေတြ ဆီးရီးယားအေပၚရွိႏွင့္ေနခဲ့ပါၿပီ။ ယူအက္စ္က ဆီးရီးယားကို ၁၉၇၉ ကတည္းက “အၾကမ္းဖက္၀ါဒအားေပးတဲ့တိုင္းျပည္” ရယ္လို႔ ေၾကညာထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းကစလို႔ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္သက္တမ္းတိုးလာခဲ့တယ္။ ဆီးရီးယားေငြေၾကးဥစၥာေတြလႈပ္ရွား လည္ပတ္ခြင့္မရရွိေအာင္ ဘုရွ္အစိုးရအဖြဲ႕က ၂၀၀၄မွာ ကန္႔သတ္မႈေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ လက္ဘႏြန္ဟစ္ဇ္ဘိုလာေျပာက္က်ားေတြနဲ႔ ပါလက္စတိုင္းတိုက္ခိုက္ေရးတပ္သားေတြကို ဆီးရီးယားကအေထာက္အပံ့ေပးေနတာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဒမတ္စကတ္ကို အျပစ္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

တူရကီက ဆီးရီးယားရဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္သလား။

ဆီးရီးယားျပည္တြင္းလွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ႏွစ္စဥ္သံုးစြဲမႈရဲ႕ ၁၀ရာခိုင္ႏႈန္းကို တူရကီက ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆီးရီးယားဟာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ေရနံထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့သလို တစ္ေန႔ကို ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗမီတာ၂၂သန္း ထုတ္ႏိုင္တဲ့တိုင္းျပည္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဘယ္လိုျပတ္လပ္မႈမ်ဳိးကိုမဆို ဓာတ္ေငြ႔ေတြေရနံေတြနဲ႔ ျပန္လည္ျဖည့္တင္းပါလိမ့္မယ္။ တူရကီအစိုးရကလည္း သာမန္ဆီးရီးယားျပည္သူေတြကို မထိခိုက္ႏိုင္တဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ဳိးကိုပဲျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းေရနံကုမၸဏီနဲ႔ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ဖက္စပ္ေရနံစီမံကိန္းတစ္ခုကိုလည္း ရပ္တန္႔ေၾကာင္းေၾကညာခဲ့တယ္။

ဆီးရီးယားကို ဘယ္သူေတြက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈလုပ္ၿပီး ဖိအားေပးႏိုင္ဦးမလဲ။

ဆီးရီးယားစီးပြားေရးကို အျပင္းထန္ဆံုးရုိတ္ခတ္ႏိုင္မႈက အီးယူကေနေရနံ၀ယ္ယူမႈရပ္တန္႔လိုက္တာပါပဲ။ ေရနံကရတဲ့၀င္ေငြပမာဏဟာ ဆီးရီးယားကုန္ထုတ္စြမ္းအား(GDP)ရဲ႕ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ အီးယူပိတ္ဆို႔မႈ မလုပ္ခင္တုန္းက ေရနံထုတ္လုပ္မႈ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အီးယူက သိမ္းက်ဳံး၀ယ္ယူပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဂ်ာမနီ၊ အီတလီနဲ႔ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတို႔က ၀ယ္ၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ဆီးရီးယားကၽြမ္းက်င္သူေတြက ခန္႔မွန္းၾကပါေသးတယ္။ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အီးယူကစတင္လိုက္ေတာ့ ဆီးရီးယားဟာ ေရနံ၀ယ္မယ့္ႏိုင္ငံသစ္ေတြ၊ ဥပမာ တရုတ္နဲ႔ အိႏိၵယတို႔လို ႏိုင္ငံေတြကိုမိတ္ဖြဲ႔ေရာင္းခ်ႏိုင္တာမို႔ မတုန္မလႈပ္ေနႏိုင္ခဲ့ပါေသးတယ္ တဲ့။ ဒါေပမဲ့လည္း တစ္ျခား၀ယ္ယူမယ့္သူရွာရတာဟာ ပိုၿပီးခက္ခဲေစပါတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈလည္း က်ဆင္းလာႏိုင္တယ္။ အတင္းအဓမၼစီးပြားရွာမႈကလည္း တိုင္းျပည္ကို အက်ဥ္းအက်ပ္ထဲ ပိုၿပီးက်ေရာက္ေစပါတယ္။ တရား၀င္တားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြေၾကာင့္ တရားမ၀င္စီးပြားရွာမႈေတြဟာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ျပည့္ႏွက္ေနခဲ့တာကလည္း သမိုင္းရာဇ၀င္ေတြျပန္ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လက္ဘႏြန္နဲ႔ အီရတ္တို႔လို႔ႏိုင္ငံေတြဆီ တရားမ၀င္ေရနံေရာင္းခ်မႈေတြ ပိုၿပီးမ်ားလာႏိုင္တယ္။

ဘယ္သူေတြက ဆီးရီးယားရဲ႕ အႀကီးမားဆံုးကုန္သြယ္မိတ္ဖက္ေတြလဲ။

ဥေရာပေကာ္မရွင္အရ ၂၀၁၀ မွာ အီးယူဟာ ဆီးရီးယားရဲ႕ အႀကီးဆံုးကုန္သြယ္ဖက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အီးယူရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈဟာ ၂၂.၅ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး အီရတ္က ၁၃.၃ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဘီးယားက ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တရုတ္က ၆.၉ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တူရကီက ပဥၥမေနရာ ၆.၆ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။  ရုရွားက န၀မေျမာက္ ၃ရာခိုင္ႏႈန္းကုန္သြယ္မႈရွိၾကတယ္။

ဆီးရီးယားကို ပိတ္ဆို႔မႈမွာ ဘယ္သူက ဆန္႔က်င္လဲ။

ဆီးရီးယားကို အာရပ္အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္က ျဖဳတ္ခ်ထားလိုက္တာကို ဆန္႔က်င္တဲ့အာရပ္လိဂ္အဖြဲ႔၀င္ သံုးဦးက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံကိုယ္တိုင္၊ လက္ဘႏြန္နဲ႔ ရီမင္ႏိုင္ငံတို႔ပါ။ ရီမင္အစိုးရကိုယ္တိုင္က သမၼတအလီအဗၺဒူလာဆာလာကိုဆန္႔က်င္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ ဆီးရီးယားဟာ အိမ္နီးခ်င္းလက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးအရၾသဇာသက္ေရာက္ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနဆဲပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းမႈေတြဆက္ၿပီးလုပ္ေနတာေၾကာင့္ ယူအန္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက အေရးယူဆန္႔က်င္ခဲ့တယ္။ ရုရွားနဲ႔ တရုတ္က ဆီးရီးယားျပည္တြင္းေရးမွာ ယူအန္ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကို ဗီတိုအာဏာသံုးၿပီးပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ဆန္႔က်င္မႈကိုျပသၾကတယ္။ ရုရွားႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ယူအန္သံအမတ္ႀကီး ဗီတဲလီခ်ာကင္က လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ လစ္ဗ်ားပံုစံ ႏိုင္ငံျခားတပ္သားေတြ၀င္ေရာက္အေရးယူမႈမ်ဳိး ဦးေဆာင္ႏိုင္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ရုရွားႏိုင္ငံအေျခစိုက္ စစ္ပရိယာယ္၊ နည္းပညာသုေတသနစင္တာရဲ႕သတင္းအရ ရုရွားဟာဆီးရီးယားကို အနည္းဆံုး ေဒၚလာ၂.၅ဘီလီယံခန္႔တန္ေၾကးရွိတဲ့ လက္နက္နဲ႔ စစ္သံုးကိရိယာေတြ ေရာင္းခ်ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ဘက္ေပါင္းစံုက ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြစုျပံဳရရွိခဲ့ၿပီး အာရပ္လိဂ္အျပင္ဘက္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ အာရပ္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲလာေလမလား။ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ေျခလွမ္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ရပါဦးမယ္။ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံအတြက္ အေသခံဖို႔ဆႏၵရႇိတယ္လို႔ ေျပာေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္ထားတဲ့ သမၼတအာဆတ္ဒ္ရဲ႕ဆႏၵအတိုင္းပဲ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္လွပလာေလမလား ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားၾကရမွာပါပဲ။              ။

Source : http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-15753975

ႏြယ္နီမဂၢဇင္း၊ ဇြန္လ၊ ၂၀၁၂

Read More

သည္္ခရီး

photo from

ကြ်န္မဟာ ညီအမသုံးေယာက္ထဲက တေယာက္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ကြ်န္မတို႔ သံုးေယာက္စလုံးဟာ ကက္သလစ္ဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ဘာသာေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စြမ္းစြမ္းတမန္ လုပ္ကိုင္ေပ်ာ္ရႊင္ေနႀကသူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ ထဲက အလြန္ေ၀းသီေခါင္လြန္းလွတဲ ့ အရပ္ေဒသတခုမွာပါ။ လူဦးေရ ႏွစ္ေသာင္း၀န္းက်င္ေလာက္ဘဲ ရွိၿပီး ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးၾကသူမ်ား ျျဖစ္ၿပီးေတာ့ အထူးသျဖင့္ က်န္းမားေရးဘက္မွာအလြန္ခ်ိဳ့တဲ့လွပါတယ္။ ဌာနီ ေဆး၀န္ထမ္းမရွိပါဘူး။ အၿမဲေနထိုင္မယ့္ဆရာ၀န္ဆိုတာ ေ၀းလာေ၀းပါ။ ကြ်န္မတို႕ခရစ္ယာန္အသိုင္းအ၀ိုင္းကသာ  ဆင္းရဲနိမ့္က်သူမ်ားအေပၚ ဘာသာေရးအသိစိတ္ဓါတ္နဲ႕ စာနာကူညီမွဳေတြ ေပးခဲ့ၾကရတာပါ။ ကြ်န္မအေနနဲ႕လဲ လက္မွတ္ရ သူနာၿပဳ ဆရာမတေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးၿပီမို႕ ပိုမို အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ ့ေစပါတယ္။


 ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၉၇၈ခုႏွစ္ရဲ ့ ညေနခင္းတခုမွာ  Anda ေက်းလက္က်န္းမာေရး ဌာနက က်န္းမာေရးဆရာမ ႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္တို႔ဟာ ေလးႏွစ္အရြယ္ သမီးကေလး Serena ႏွင့္အတူ ကြ်န္မတို႔ အိမ္ကို ေရာက္ရွိ္လာႀကပါတယ္။ ခေလးမကေလးကို ႀကည့္ရတာ ေတာ္ေတာ့္ကိုု ခက္ခက္ခဲခဲ အသက္ရွဴေနရဟန္ရွိပါတယ္။ သူ႕ေမေမက ကြ်န္မကိုေျပာပါတယ္။ ခေလးမေလးဟာ ေဒသထြက္ ေက်းလက္အစာ(chico) အသီးတခုကို ေန့လည္စာစားခ်ိန္က စားရင္းလည္ေခ်ာင္းမွာတစ္ေနခဲ့တယ္တဲ့။ သူမႀကိဳးစားၿပီး တတ္စြမ္းသေလာက္ ထုတ္ယူခဲ့ေပမ့ဲ မရခဲ့ဘူး တဲ့။   ညစာစားခ်ိန္မွာေတာ့ ခေလးမကေလးဟာ အသက္ရႈရေတာ့ဘဲ တကိုယ္လုံးျပာႏွမ္းလာတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ကြ်န္မထင္ပါတယ္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွာ ပိတ္ဆို႔ ေနတဲ့အရာကို ခပ္ျမန္ျမန္ေလး ထုတ္ပစ္ဖို႕လိုမယ္ဆိုတာ။ ဒါနဲ႔ဘဲ ကြ်န္မ ခပ္ျမန္ျမန္ဘဲ လူနာတင္ကားတစင္းကို ဖုန္းဆက္ေခၚလိုက္ပါတယ္။  လူနာတင္ကားလို႕သာ ဆိုတယ္ အမွန္က သာမန္ထရပ္ကားတစင္းပါဘဲ ။ ထူးၿခားတာက ဥၾသဆြဲလို႕ေတာ့ရတယ္ေလ။ ကားေရာက္တယ္ဆိုရင္ဘဲ အခ်ိန္မဆိုင္းေတာ့ဘူး။ ကြ်န္မ ခေလးမေလးကို ေပြ႔ၿပီးကားေပၚတက္လိုက္တယ္။သူမေဖေဖေရာ သူမေမေမေရာပါဘဲ။ သူတို ့ႏွင့္အတူ လိုက္လာတဲ့  Anda က သားဖြားဆရာမတေယာက္လဲ ပါပါတယ္။ ကြ်န္မတို ့ အေရးေပၚေဆးရံုႀကီးကို  ခုလို သြားႀကရာမွာ တူးေျမာင္းတခုကိုလဲ ေဖါင္နဲ ့ ျဖတ္ကူးႀကရတယ္။

ကြ်န္မတို႔သေဘၤာဆိပ္ခံတံတားေရာက္ေတာ့..လူေတြက ျပားပန္းခတ္ရွဳပ္ေထြးေနတယ္။ ေဖါင္နဲ ့ျဖတ္ကူးဖို႔့ ခြင့္မျပဳေၾကာင္း တာ၀န္ရွိသူေတြက အခ်က္ျပ မီးနဲ႕သတိေပးေနျပန္တယ္။ သူတို႕က စပိဘုတ္ကေလးတခုအေပၚကို ပို႕ေပးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆင္မေျပပါဘူး။ လမ္းတ၀က္မွာဘဲ ကြ်န္မတို႕တျခား စပိဘုတ္တစင္းကို ေျပာင္းႀကရတယ္။   ခေလးမေလးကိုေတာ့ ကြ်န္မတင္းတင္းျမဲျမဲ ေပြ႔ခ်ီတက္ရတယ္။ ကြ်န္မတို႔အဖို႕ေတာ့သည္းထိတ္ရင္ဖို  အေတြ႔အႀကံဳတခုပါဘဲ။ ပင္လယ္ေလက ေအးစက္လြန္းေပမယ့္ ကြ်န္မတို့အမွဳမထားႏိုင္ႀကဘူး။ ကြ်န္မ ခေလးမေလးကို ေဖာက္ထိုးထားလိုက္ေျဖးေျဖးညင္သာ ထူမတ္ေပးလိုက္နဲ့ တလမ္းလုံးလုပ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ ခေလးမေလးရဲ႕မ်က္ႏွာကေလး ေသြးေရာင္နဲနဲ လႊမ္းလာခဲ့တယ္။ ကုန္းေပၚေရာက္ေတာ့ ကြ်န္မတို႔ ၂ကီလိုမီတာေလာက္ေ၀းမယ့္ အေရးေပၚေဆးရံုကို သြားဖို႔ ကားတစီး ရွာရျပန္တယ္။ ရရာဂ်စ္ကားတစ္စီးနဲ႕ အေျပးသြားႀကရျပန္တယ္။ ကားက သံုးရရံုဘဲ။ ေရွ႕မီးတစ္လံုးတည္းအလုပ္လုပ္တယ္။ ေမွာင္လာၿပီျဖစ္တဲ့လမ္းကို ေကာင္းေကာင္း အလင္းမေပးႏိုင္ဘူး။ ဒရိုင္ဘာက အလိုက္မသိ ဒီလမ္းဟာ သိပ္အႏၱရယ္မ်ားေၾကာငး္ ဘယ္ေန႔ က ဘယ္နားမွာ ဘာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာေနလိုက္တာ လွ်ာေတာ္ေတာ္ရွည္တဲ့ သူဘဲ။ ဒီလူလွ်ာရွည္ေနတာနဲ့ဘဲ ျဖံဳးဆို သူ့ကားက  လမ္းေဘးထိုးရပ္ပါေရာ။ ကားဘီးေပါက္တယ္ေလ။ ဘီးတလုံးကျပားသြားၿပီ။ ကားဘီးကို ၃မိနစ္နဲ ့အၿပီးလဲရတယ္။ ဒီအေတာအတြင္းမွာ ကြ်န္မ ဘုရားသခင္နဲ ့ သူေတာ္စင္စိန္႔ေတြထံ ခေလးမေလးကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႕အသက္ကို ကယ္တင္ေပးဖို႕အသနားခံ ရပါတယ္။ အႀကိမ္ႀကိမ္ အခါခါဆုေတာင္းေနရပါတယ္။ ဒီႀကားထဲမွာ ဒရိုင္ဘာႀကီးကိုလဲ ကားဘီးျမန္ျမန္လဲၿပီးဖို႔လွမ္းၿပီး ေတာင္းပန္ေနရေသးတာ။

ဒီလိုနဲ႕ကြ်န္မတို႕ ကံအားေလ်ာ္စြာ ေဆးရံုႀကီးကို ေရာက္ခဲ့ရပါၿပီ။  ဒါေပမဲ့ တာ၀န္က်ဆရာ၀န္ကမရွိပါဘူးတဲ့။ လိုအပ္တဲ့ပစၥည္းကရိယာေတာင္မရွိပါဘူးတဲ့။ သြားပါၿပီ။ ကြ်န္မတို႔ု့ကို သံုးနာရီႀကာ ေရွ႔ဆက္ေမာင္းႏွင္ရမယ့္ Dagupan ၿမိဳ ့ကိုသြားဖို႔ လမ္းညႊန္ေတာ့တယ္။ ဘာဘဲေျပာေျပာ ဟိုမွာက ပစၥည္းကရိယာစုံလင္တယ္ေအာက္ဆီဂ်င္ ေပးလို႕ရႏိုင္မယ္ဆိုေတာ့ ကြ်န္မတို ့ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရွိပါေသးတယ္။ သူတို႔က သူနာတင္ကားကို ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ရေပမယ့္ လမ္းတ၀က္ေရာက္ေတာ့ သူနာတင္ကားက ဂက္စ္ျဖည့္ရပါတယ္။ ဆီျဖည့္ဌာနမွာ ကံမေကာင္းစြာ ဆီျဖည့္တဲ ့ ပန္႔ပ္ကြဲထြက္သြားတယ္။

ဘုရားသခင္!
ကြ်န္မတို႔ ဒုကၡသုကၡေတြ အဆုံးမသတ္ေသးပါလား။ သူနာတင္ကားဟာ တျခားပန့္႔ပ္တခုမွာ ဆီသြားျဖည့္ရပါတယ္။  ကြ်န္မတို႕ ေရွ႕ဆက္လက္ထြက္ခြာခဲ့ပါတယ္။  မႀကာမီ Dangupan ၿမိဳ ့ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆးရံုနဲ႕ အနီးဆုံးတေနရာမွာကားရပ္နားလိုက္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႕က အဆုတ္နဲ႕ပတ္သက္တဲ့အထူးကုဆရာ၀န္က မရွိျပန္ဘူးတဲ့။ ခေလးအတြက္ အဆုတ္ေရာဂါကု ကြ်မ္းက်င္ဆရာ၀န္တေယာက္ အျမန္ လိုအပ္တယ္လို႕ဆိုတယ္။ ကဲ ကြ်န္မတို႕ တျခားေဆးရံုတခုကို ထပ္မံ ေျပာင္းလဲ သြားေရာက္ဖို႔ ျပင္ဆင္ရျပန္ၿပီ။ ဒီအခါမွာေတာ့ သူနာတင္ကားလဲ ေရွ႔ခရီးကို သည္ပိုးမေပးေတာ့ပါဘူး။ ကြ်န္မတို ့ ဒါရိုက္တိုရီလမ္းညႊန္ကို ဖုန္းဆက္ေမးရေတာ့တယ္ ။ ဒါဂူပန္ၿမိဳ ့မွာ ရႏိုင္မယ့္ ဆရာ၀န္တေယာက္ေယာက္ကိုေပါ့။ ဒီေတာ့မွ ကြ်န္မတို ့ ဆရာ၀န္ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ေဆးရံုေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ဆံုေတြ႔ႏိုင္ႀကေတာ့တယ္။ ဆရာ၀န္က ဓါတ္မွန္ေလးႀကိမ္ရိုက္ၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ သူတို႔ တိက်တဲ့အေျဖတစ္ခုကို ေပးႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီး ခေလးရဲ ့အသက္ကိုလည္း  သူတို ့က်ိန္းေသကယ္တင္ႏိုင္ပီလို ့ ဆိုတယ္။

သူမရဲ႕ေလျပြန္မွာ တြယ္ကပ္ခိုေအာင္းေနတဲ့ သစ္သီးေစ့ကို ထုတ္ယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္ တဲ့။ တကယ္လဲ ေအာင္ျမင္စြာ ဖယ္ရွားထုတ္ပစ္ႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။ ပင္မေလၿပြန္ကို ပိတ္ဆို႕ထားတဲ့အသီးေစ့ေၾကာင့့္ ညာဘက္အဆုတ္တျခမ္းဟာ က်ံဳ႔သြားၿပီး ခေလးဟာ အသက္ရွဴ ခက္ခဲ သြားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အခ်ိန္အလြန္ႀကန႔့္ႀကာသြားရင္ မုခ် အသက္ ေသေစႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ဘက္အဆုတ္တျခမ္းက ဘာမွ မျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆရီနာ ကံေကာင္းပါတယ္္။ ဒါေပမဲ့  ေဆးရံုကိုလာခဲ့ရတဲ့  ခရီးမွာ အခက္အခဲေတြ တေလွႀကီးရင္ဆိုင္ခဲ့ရရွာတာပါ။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ကြ်န္မတို႕ အားလံုး စိတ္ခ်လက္ခ် အသက္ရွဴခြင့္ရခဲ့ပါၿပီ။ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေက်းဇူးေတာ္ကို ခ်ီးက်ဴးမိပါတယ္။ ဆရီနာ့ မိခင္ဘခင္ဟာလည္း ကြ်န္မကို အထူးေက်းဇူးတင္ရွိႀကတယ္။ ကြ်န္မရင္ထဲမွာလည္း ဒီလို ထိထိမိမိကူညီေပးႏိုင္ခဲ့ လို႔ ရင္ထဲမွာ ေျပာမျပတတ္ေအာင္ဘဲ သိပ္ကို ၀မ္းသာၾကည္ႏူးမိပါတယ္။

ေနာက္တစ္လအၾကာမွာေတာ့ ကြ်န္မႏွင့္အတူ သီလရွင္အမ်ားအျပား ဆရီနာ့မိသားစုႏွင့္ပါ  ဘုရားေက်ာင္းေ၀ယ်ာ၀ိစၥ ျပဳၾကတယ္။ ကက္သလစ္ဘာသာထဲကို သူတို႕ကူးေျပာင္း၀င္ေရာက္လာတယ္။ ဆရီနာေလးကိုလဲ ေရျဖန္းေစပါတယ္။ အစစအရာရာ ကြ်န္မတို႕ ညီအမသံုးေယာက္က ကူညီပံ့ပိုးရတာဘဲေပါ့။ ကြ်န္မတို႕ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ မယုံႏိုင္စရာ သည္ခရီးကိုေတာ့ အားလုံးက မေမ့ႀကပါဘူး။

ကြ်န္မတို႕ ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ႀကာေအာင္ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေတာက္ေနေပမယ့္လည္း သူတို ့ ကြ်န္းကေလးေပၚမွာဘဲ ရွိေနႀကတယ္ဆိုတာ ႀကားေနရပါတယ္။ ခုဆိုရင္ လမ္းပန္းအဆက္အသြယ္ေတြလဲ ေကာင္းမြန္ေခ်ာေမြ ့ေနတယ္တဲ့။

ဆယ္စုႏွစ္သုံးခုစာေလာက္ အခ်ိန္ေတြ ကုန္ဆုံးခဲ့ခ်ိန္မွာေတာ့ တစ္ေန႔  လြမ္းေမာဘြယ္ အျဖစ္အပ်က္ကေလးတခုနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ၾကရတယ္။ ကြ်န္မ ဇာတိေျမကြ်န္းကေလးကေန ေရာမၿမိဳ႕ကို ဘာသာေရးကိစၥနဲ႕သြားဖို႔အေၾကာင္းဖန္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာဘဲ မိန္းခေလးတေယာက္ လက္ဆြဲအိပ္ကေလးတလုံးနဲ ့ ေရာက္လာခဲ့တယ္။

“မာမီကေျပာပါတယ္။ ကြ်န္မအသက္ကို ဆရာမႀကီး ကယ္တင္ခဲ့တယ္တဲ့။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္။ ကြ်န္မတို႕ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ခဲ့ပါဘူး။ အစဥ္အၿမဲ ဒါကို သတိရေနတာပါ”တဲ့။ ေႏြးေထြးတဲ့အၿပံဳးနဲ႕ မ်က္ရည္ကေလး၀ဲၿပီးေျပာရွာတယ္။ သူမလက္ထဲက ပစၥည္းအျပည့္နဲ႕ အိတ္တလုံးကို လွမ္းေပးရင္းကြ်န္မအတြက္ လက္ေဆာင္တဲ့။ ကြ်န္မလဲ အိတ္ထဲကပစၥည္းေတြကုိ မႀကည့္အားပါဘူး။  သူမကိုယ္ကေလးကိုသာ တင္းတင္းဖက္ၿပီး ေႏြးေႏြးေထြးေထြးဘဲ အားပါးတရ  ေျပာလိုက္ပါတယ္ ။
“ဘုရားသခင္ကိုဘဲ ေက်းဇူးတင္ပါ  ခေလးရယ္“ လို႔။

Florist

An Incredible Journey by Anne Berbano
RD nov,2011

Read More

အစား

ခ်က္ၿပီး စားဦးေတာ့မယ္။
ေဂၚဖီထုပ္တစ္မ်ဳိး ေကးလ္(Kale) ေၾကာ္စားမယ္။

ေကးလ္တစ္ထုပ္ကို အေပၚလႊာသားေတြကိုယ္ေၾကာ္ခ်င္သေလာက္တလႊာခ်င္းယူထားၿပီး ေရစင္ေအာင္ေဆးေရာ၊

ၿပီးေတာ့ အိုးထဲေရအသင့္အတင့္ေလာက္ေလးထဲၿပီး ေရဆူလာရင္ အရြက္ထည့္ျပဳပ္ထားလိုက္ပါတယ္။

ေကးလ္ရြက္ေတြျပဳတ္ထားတာ အစိမ္းမပ်က္ေအာင္ခဏပဲျပဳတ္ၿပီး အိုးခ်၊ အရြက္ေတြေရစစ္ထားလိုက္တယ္။

အရြက္ေၾကာ္ဖို႔ မုန္႔ႏွစ္က ဂ်ဳံမႈန္႔၊ ၾကက္ဥတစ္လံုး၊ ႏြားႏို႔ရယ္၊ ေၾကေအာင္ေမႊေခါက္ထားလိုက္ၿပီး အရြက္ေတြပါ သမေအာင္ေရာေမႊခဏေလးထားလိုက္ပါတယ္။ အႏွစ္ေတြ၀င္ၿပီး အရြက္နည္းနည္းအိသြားေအာင္ထားၿပီး ေၾကာ္ပါေတာ့မယ္။

အရြက္တစ္ရြက္ခ်င္းကို ျပန္႔ေအာင္ျဖန္႔ၿပီးေၾကာ္တာပါပဲ၊ ျပန္႔ေအာင္မျဖန္႔ရင္ အက်က္မညီဘူးေပါ့၊ ေရြ၀ါ ေရႊညိဳေရာင္ေတြသန္းလာရင္ေတာ့ ဆီစစ္၊ ပန္းကန္ထဲထည့္ၿပီးရင္ စားလို႔ရပါၿပီ။ ကၽြပ္ကၽြပ္ေလးေၾကာ္ရင္ ဆိမ့္ဆိမ့္ေလး၊ က်ဳိးက်ဳိးကၽြပ္ကၽြပ္နဲ႔ စားလို႔ေကာင္းတယ္။

က်န္တဲ့ ေကးလ္ေတြကိုေတာ့ အာလူးနဲ႔ပဲဟင္းခ်က္လိုက္ပါတယ္။

Fresh Kale

မုန္လာဥနီေသးေသးေလးေတြေရာ အရြက္စိမ္းစိမ္းေလးေတြပါ ပါတဲ့ အခ်ဳိ႕မႈန္႔လူတိုင္းလိုလိုသံုးၾကတယ္။

ၾကက္သြန္နီဆီသတ္ၿပီး အာလူးႏွစ္လံုးေလာက္ခြာ အတံုးေလးေတြထည့္၊ ေကးလ္ေတြေရာ ေရလိုသေလာက္ထည့္၊ ၾကက္သားအရသာခဲ(pileca kocka) တစ္ခဲထည့္၊ ဇာခ်င္းဆဲအခ်ဳိမႈန္႕ထည့္၊ ေပါင္းအိုးနဲ႔တည္ထားလိုက္ေရာ။

အိုးတစ္ခုမွာ ဂ်ဳံမႈန္႔နည္းနည္းရယ္၊ ငရုတ္သီးမႈန္႔(Paprika ငရုတ္ခ်ဳိမႈန္႔-အစပ္မစားႏိုင္သူအတြက္)၊ ဆီနည္းနည္းရယ္ သမေအာင္ေမြထားၿပီး အဆင္သင့္ျပင္ထားလိုက္တယ္။ အာလူးႏူးရင္ အဲဒီအိုးထဲကိုေျပာင္းထည့္ ခဏေလးျပန္တည္၊ ပြက္လာရင္ ေတာ္ၿပီ၊ အေပါ့အငံျမည္း အေနေတာ္ဆိုစားဖို႔အဆင္သင့္ပဲေပါ့။

ၿပီးေတာ့ ခုနက တံုးထားတဲ့ ၾကက္သားတံုးေလးေတြေၾကာ္မယ္။

ဟိုေန႔ကခ်က္ျဖစ္တာပါ၊ ၾကက္ဥကလားဟင္းစားခ်င္တာ၊ မန္က်ည္းသီးမရွိလို႔ အိမ္မွာလုပ္ထားတဲ့ ခ်ယ္ရီယို(ခ်ဥ္ခ်ဥ္ေလးမို႔) ထည့္ခ်က္ျပစ္လိုက္တယ္။ စိတ္နာနာနဲ႔ပဲ။ ေပါက္ကရေတာ့လုပ္ေရာ့မယ္။

ၿပီးေတာ့ ေမေမ ဟင္းခ်က္ရင္သံုးတတ္တဲ့ ပ်ဥ္ေတာ္သိမ္ရြက္မရွိေတာ့ သံလြင္ရြက္ေသးေသးေလးတစ္ရြက္လည္းထည့္လိုက္တယ္။ ပ်ဥ္ေတာ္သိမ္ရြက္ကို နံလို႔ အရင္ကမႀကိဳက္ပါဘူး၊ အခုေတာ့ နံတာလည္း ေအာ္ နံရွာတယ္ဆိုၿပီး သတိရၿပီး စားခ်င္တာပဲ။ ၾကက္ဥခ်ယ္ရီသီးဟင္း ဒါမွမဟုတ္ ၾကက္ဥေပါက္ကရဟင္းေပါ့ စားလို႔ေတာ့ ေကာင္းသလိုလိုပါပဲ။

အားလံုးေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႔ အရသာေတြ႕ပါေစရွင္။

Read More

ကမၻာႀကီးကို ရိုက္ခတ္မႈမေပးတဲ့သူ

ႏွစ္စဥ္က်င္းပေလ့ရွိတဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ (Green Screen Fest) ျပဳလုပ္စဥ္မွာ  Elementary ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းက ကေလးငယ္ေတြ workshop တစ္ခု ပူးေပါင္းျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ Green Screen Fest ကို ႏို၀င္ဘာ ၁၄ရက္ကေန ၁၆ရက္အထိ ဘဲလ္ဂရိတ္ၿမိဳ႕ ဆာဗာစင္တာ(Sava Centar) က Art Cafe နဲ႔ Hall မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ သံုးရက္အတြင္း ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ အေပ်ာ္တမ္းရုပ္ရွင္၊ ဇာတ္လမ္းတို၊ တီဗီမွတ္တမ္းနဲ႔ Crude, Tapped, No Impact man မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြျပသခဲ့ၾကတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ARIJADNINA NIT က volunteer ေတြဟာ ၿမိဳ႕ထဲတစ္ခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ျပန္႔က်ဲေနတတ္တဲ့ ပလပ္စတစ္ဗူးအဖံုး ၅၀၀၀ ေက်ာ္ ေကာက္ယူခဲ့ၾကၿပီး အဲဒီအဖံုးေတြနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြက တိရစၦာန္ရုပ္ပုံေဖာ္တဲ့ installation workshop ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ ရက္အတြင္း ေဆာင္းဦးအသီးအႏွံေတြနဲ႔ ရုပ္ပံုေဖာ္ျခင္း၊ မႈိစိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ ဓါတုပစၥည္းသံုးၿပီး သစ္ရြက္မွ ကလိုရိုဖီးထုတ္ယူပံုလက္ေတြ႔သရုပ္ျပျခင္းနဲ႔ တျခား workshop ေတြလည္းျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္စီစဥ္သူက  workshop ေလးေတြျပဳလုပ္ၾကဖို႔ Elementary နဲ႔ Secondary က ကေလးငယ္ေတြကို ဖိတ္ၾကားပါတယ္။ workshop ကို စိတ္၀င္စားတဲ့ ေက်ာင္းေတြက လက္ခံၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ ဆရာမနဲ႔ ကေလးငယ္အုပ္စုတစ္ခုမွာ ကေလး ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ စုစည္းၿပီး workshop ပူးေပါင္းျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။

ပလးပ္စတစ္ဗူးအဖံုးေတြနဲ႔ တိရစၦာန္ရုပ္ေလးေတြကေလးေတြပုံေဖာ္မယ္။ တိရစၦာန္အေကာင္ပေလာင္ေလးေတြပံု စာရြက္မွာ sketch ဆြဲထားတယ္။ အဲဒါကို ၾကည့္ၿပီး အရုပ္ေဖာ္ၾကမယ္။ ကေလးေတြ မလာၾကေသးဘူး။

 

ေရာက္လာၾကပါၿပီ။

အုပ္စု ၇ စု ခြဲလိုက္တယ္။

ဇီးကြက္ေလးထင္တယ္။ ၄၅မိနစ္အခ်ိန္ရပါတယ္။

ဒါ့ပံုရိုက္တာနဲ႔ ပိုစ့္ေပးၾကေသးတယ္။ ကေလးမ်ားေတာ္ေတာ္တတ္

ဓါတ္ခဲေလးေတြကို အနားသတ္လုပ္ထားတယ္၊ ေသးေသးေလးပဲလုပ္တယ္၊ ကေလးငပါးေလးေတြ။

ဒီအဖြဲ႔က ပိုျမန္တယ္။ ျမန္မွာေပါ့ အနားသတ္ေလးပဲ လုပ္ထားတယ္။

 လိပ္ေလးနဲ႔ လိပ္ျပာေလး၊

 ဟိုအဖြဲ႔ကၿပီးေနၿပီ ျမန္ျမန္လုပ္မွတဲ့

ဘယ္အဖြဲ႔ကမွန္းေတာင္မသိလိုက္ပါဘူး

 

Green Screen Fest ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ ျပသြားတဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကားေတြထဲက ဒါရိုက္တာ Laura Gabbert နဲ႔ Justin Schein တို႔ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၉ခုႏွစ္က အေမရိကန္မွတ္တမ္းကားေလးျဖစ္တဲ့ No Impact Man ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားစရာေတြ၊ လုပ္သင့္တာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ျမင္လာရတယ္။ အဲဒီကားထဲက ေကာလင္းဘီဗန္မိသားစုက တစ္ႏွစ္လံုး အမႈိက္မစြန္႔ပစ္ပဲ၊ လွ်ပ္စစ္မီးမသံုးပဲ၊ ကားအသံုးမျပဳ။ ဖုန္းအသံုးမျပဳပဲ ေနျပသြားတယ္။ ကေလးေလးကပါ ဖခင္ရဲ႕ တစ္ႏွစ္တာ ကမၻာႀကီးကို မရိုက္ခတ္တဲ့သုေတသန မွာ အားတက္သေရာသရုပ္ေဆာင္သြားတာ ခ်စ္စရာ သနားစရာ၊ ခ်ီးက်ဴးစရာေကာင္းလွပါတယ္။ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္အသံုးမျပဳပဲ ဖခင္နဲ႔ ကေလးငယ္ေလး ေရခ်ဳိးေၾကြဇလံုႀကီးထဲမွာ ေျခေထာက္နဲ႔ နင္းၿပီး အ၀တ္ေလွ်ာ္ၾကတဲ့အခန္းေတြ၊ ေရခဲေသတၱာလည္းအသံုးမျပဳေတာ့ မိခင္နဲ႔အတူ ဆိုင္က ေရခဲတံုးေလးေတြ၀ယ္၊ ကေလးငယ္ေလးက ေရခဲထုတ္ေလးကိုင္ၿပီး ေလွကားေပၚ မႏိုင္မနင္းသယ္လာတဲ့အခန္းေတြကုိ မ်က္စိထဲ ျပန္ျမင္ေနမိတယ္။ သနားစရာကေလးငယ္ေလးရဲ႕ ဖခင္၊ မိခင္တို႔နဲ႔အတူ မၿငီးမျငဴေနထိုင္ႏိုင္ခဲ့တာေတြက ဖခင္ No Impact Man ကို အေထာက္အပံ့အမ်ားႀကီး ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီေန႔ကမၻာႀကီးမွာ မိမိေနထိုင္ရာပတ္၀န္းက်င္ကို အဆံုးမသတ္ႏိုင္ေအာင္ တိေထြ႕ရိုက္ခတ္ေနၾကတာေတြကို သတိထားမိလာေစတဲ့ မွတ္တမ္းကားေလးပါ။

ေကာလင္း ရဲ႕ ကမၻာႀကီးကို ထိေတြ႕ရိုက္ခတ္မႈ နည္းေစတဲ့ ဘ၀ေနနည္း၆ နည္း ကလည္း အတုယူစရာေကာင္းလွပါတယ္။

၁.diet လုပ္ၿပီး ကမၻာႀကီးကိုကယ္တင္ပါ။ (သားစားမက်ဳးပဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေအာင္)
၂.ပလပ္စတစ္ေရဗူးေတြမေသာက္ပါနဲ႕။(ပလပ္စတစ္အသံုးျပဳၿပီး ေလထုညစ္ညမ္းမႈေတြ တိုးပြားလာတာကိုကာကြယ္ႏိုင္မယ္)
၃. ဘာမွမ၀ယ္ပါနဲ႔၊၊ ဘာစက္ပစၥည္းမွမသံုးပါနဲ႔၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမဖြင့္မသံုးပါနဲ႔။ မခ်က္ျပဳတ္ပါနဲ႔။ ဖံုးမေျဖပါနဲ႔။ (ဘာအရင္းအျမစ္ကိုမွ မသံုးပါနဲ႔တဲ့)
၄. ၀င္ေငြရဲ႕ ဆယ္ဖို႔တစ္ဖို႔ ကို ပတ္၀န္းက်င္ထိမ္းသိမ္းေရးကုသိုလ္ျဖစ္အဖြဲ႔အစည္းေတြလွဴပါ။
၅. စက္ဘီစီးပါ၊ လမ္းေလွ်ာက္ပါ။(က်န္းမာမယ္၊ ကားေတြကထြက္လာမယ့္ ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈေတြနည္းမယ္)
၆. တီဗီေရွ႕မွာ အခ်ိန္မ်ားမ်ားျဖဳန္းမယ့္အစား ကမၻာႀကီးအတြက္၊ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အသင္းအဖြဲ႔ေလးေတြနဲ႔ ကမၻာႀကီးအတြက္အလုပ္လုပ္ပါတဲ့။

ခက္တာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ခက္ခဲေနပါလိမ့္မယ္။ ေကာလင္းကေတာ့ No Impact Man မွာ တစ္ႏွစ္တာ ကမၻာႀကီးကို ရိုက္ခတ္မႈမေပးတဲ့လူတစ္ေယာက္အျဖစ္ ေနျပသြားခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္ေတြေရာ ဘယ္ေလာက္ေနထိုင္ႏိုင္မလဲ။ No Impact Person ေတြျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကည့္ၾကရင္ျဖင့္ ပိုေကာင္းတဲ့ကမၻာႀကီးျဖစ္လာမယ္ ထင္ပါတယ္။        ။

No Impact Man Trailer
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က workshop

Ref : http://www.greenscreenfest.org/

        http://www.noimpactdoc.com/index_m.php

Read More

ေအသင္ၿမိဳ႔ေတာ္က ႀကိဳဆိုေနပါတယ္ (ေမေမ့ရဲ႕စာ)

ကမၻာေပၚမွာ ခန္႔ညားထယ္၀ါမွဳအရွိဆုံး သမိုင္းေၾကာင္းအထင္ရွားဆုံးႏွင့္ အလွဆုံးၿမိဳ႕ေတာ္ကေတာ့ ဂရိႏိုင္ငံက  “ေအသင္”  ပါဘဲ။ ေအသင္ၿမိဳ႔ေတာ္ဟာ “အလြန္ပဥၥလက္ဆန္တဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္”ပါတဲ့။ လူအမ်ားက အဲလို သတ္မွတ္ထားႀကတယ္။ ေအသင္ၿမိဳ႕ေတာ္ရယ္လို႕ ၿဖစ္ေပၚလာပံု က အလြန္ဆန္းက်ယ္ပါတယ္။ ေအသင္ရဲ႔ ေရွးဦးသမိုင္းကာလေတြမွာ လူေတြနဲ႕နတ္ေတြဟာ အၿမဲေရာေထြးေနတယ္။  လူေတြကေရာ နတ္ေတြကေရာအေလးထားရတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးဟာ ေအသင္ေပါ့။အထူးျခားဆုံးကေတာ့ သူ႔ထံကို မလာ လာခ်င္ေအာင္ ညိွ႔ဳယူဖမ္းစားႏိုင္တဲ့စြမ္းအားနဲ႔ ျပည့္စံုျခင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါတင္ဘဲလားဆိုေတာ့ မကေသးပါဘူး။ ေတြးေခၚေမွ်ာ္ျမင္မွဳ အရွိဆုံး ပညာဥာဏ္အႀကီးဆုံးလူသားေတြကုိ ေရွးဦးအက်ဆုံး ေမြးဖြားေပးခဲ့တဲ့ၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ “ဆိုကေရးတီးစ္” “ပေလတိုး”  “ဟုမၼား”  “ဟီရိုဒိုးတပ္စ္”စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္အေက်ာ္အေမာ္ေတြ ကိုေပါ့။ ဟီရိုဒိုးတပ္စ္ (Herodotus) အပလိုဒိုးရပ္စ္ (Apollodorus) အိုဗစ္ဒ္(Ovid)ပလူတားခ်္(Plutarch) ပူဆားနီးယပ္စ္(Pausanias) စတဲ့ အေက်ာ္အေမာ္စာေရးဆရာမ်ားလည္းရွိပါေသးတယ္။ ဒီမိုကေရစီ စတင္ထြန္းကားရာ ေဒသလည္းျဖစ္တယ္။ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ ရုပ္ပံုေတြႏွင့္တကြ တေလးတစားေဖၚျပျခင္းခံရတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္၊ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ လာေရာက္လည္ပတ္ႀကတဲ့ ဥေရာပဧည့္သည္ေတာ္ေတြ မျပတ္စီး၀င္ေနတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ပါ။ “အိုလန္းပတ္နတ္ကြန္း” “ပါသီႏြန္ေက်ာင္းေတာ္” “မီခရိုလီမာႏို”  တို႕လို ကမၻာ့ အခမ္းနား အႀကီးက်ယ္ဆုံး စာရင္း၀င္   ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အဦးမ်ားစြာျဖင့္ ယဥ္ေက်းမွဳ ထြန္းကားပ်ံ့ပြားႀကြယ္၀ရာ ၿမိဳ႔တၿမိဳ႔အၿဖစ္ေက်ာ္ႀကားေနဆဲဲျဖစ္္တယ္။ ေအသင္ရဲ႕ နာမည္အထင္ရွားဆုံး လူသိအမ်ားဆုံး  ေရွးေဟာင္းအထိမ္းအမွတ္ရုပ္တုမ်ား ျပတိုက္အမ်ိဳးမ်ိဳး စသည္မ်ား ကို ဥေရာပကသာမက ကမၻာ့လူသားသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေန႔ေန႔ညည  တအံ့တၾသ တေလးတစားေလ့လာ ႀကည့္ရွဳႀကတယ္။

တစံုတေယာက္ဟာ ေအသင္ရဲ့ “အခရိုပိုလစ္စ္” (Acropolis)ဆိုတာ ၾကားဖူးပါရဲ့လား။ “အခရိုပိုလစ္”  ဆိုတာ ယေန႔ေခတ္မွီကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားထဲက အံ့ဖြယ္ခုႏွစ္ခုမွာ တခုု စာရင္း၀င္ အေဆာက္အဦပါ။ ေအသင္ရဲ ႔ ့ ထင္ရွားတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္တခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ 5th BC ႏွစ္ရဲ႔ Holy rock of Acropolis ေခတ္ကို   ျပန္သြားႀကည့္ရင္  နာမည္ေက်ာ္ႀကားတဲ့ “Golden Age of Periklis”ေခတ္ဆိုတာ ေတြ႔လိမ့္မယ္။ ရာဇ၀င္သမိုင္းဆိုတာက အနိမ့္ အျမင့္အတက္အက် ရွိစၿမဲပါဘဲ။ ေအသင္ဟာ ပြင့္လဲ ပြင့္ခဲ့တယ္။ ေႀကြလဲေႀကြခဲ့တယ္။ စစ္ပြဲေတြ နဲ့ အမ်ားႀကီး ႀကံဳဆံုခဲ့ရတယ္။

မက္ဆီဒိုးနီးယဲန္(အလက္ဇင္းဒါးသည္ဂရိတ္)ေတြရဲ ့လက္ေအာက္ေရာက္ခဲ့တယ္။ ေရာမရဲ့လက္ေအာက္ေရာက္ခဲ့တယ္။ဗီနီရွဲန္(Venetian) တို႔ ႀကီးစိုးတာခံခဲ့ရတယ္။ ေအာ္တိုမင္အင္ပါယာထဲ ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ေနာက္ဆံုးဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ကြန္ျမဴနစ္ နာဇီဂ်ာမဏီရဲ႔ လက္ေအာက္ေရာက္ခဲ့တယ္။ ေအာ္တိုမင္အင္ပါယာရဲ့ ျဗိတိသွ်သံတမန္အရာရွိ ေလာ့ဒ္ အီလ္ဂင္ (Lord Elgin) က ပါသီႏြန္ေက်ာင္းေတာ္ရဲ့ အလွဆင္ မ်က္ႏွာက်က္ပန္းဆြဲမ်ားကို တစစီ ျဖဳတ္ယူသြားတယ္။ ျပင္သစ္ကလည္း သံုးပိုင္းပိုင္းခြဲေ၀၀ယ္ယူသြားတာမ်ိဳး ႀကံဳခဲ ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့  ဘယ္ေလာက္ဘဲ ေလွ်ာက္လမ္းဟာ ႀကမ္းတမ္းပါေစ မိုးေကာင္းကင္ႀကီးရဲ႔ ေအာက္က အထပ္ခိုးကေလးကေနမသိမသာ အနာဂတ္ကို ပံုေဖၚ ေငးႀကည့္လိုက္ ယေန႔တိုင္ ေတာက္ပ၀င္းလက္ ေနၿမဲဘဲဆိုတာ ယုံမွားစရာ မရွိပါဘူး။ပါသီႏြန္ (Parthenon)  ဘုရားေက်ာင္းရယ္ အျခား ျဖဴေဖြးသန္႔စင္တဲ့ စက်င္ေက်ာက္နဲံ ့ လွပစြာ ထုဆစ္ထားတဲ့ရုပ္တု ေတြရယ္  အေဆာက္အဦးအားလုံးရယ္ကို   လက္လက္ခါေနတဲ့ ၾကယ္ပြင့္မ်ားပမာ ယေန႔တိုင္ အံ့မခန္း ေတြ ့ျမင္ေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၁ခုႏွစ္မွာ EU အဖြဲ ့၀င္ျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၉၆ခုႏွစ္မွာ ႏွစ္တရာျပည့္အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကို ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း က်င္းပႏိုင္ခဲ့တယ္။ 1833ခုႏွစ္မွာမွ ေအာ္တိုမင္တို ့ထံမွ လြတ္လပ္ေရးကို အၿပီးအပိုင္ ရရွိခဲ့တာပါ။

ယေန႔ ေအသင္ရဲ႕တည္ရွိမွဳဟာ ကြ်န္းဆြယ္ပိုင္းမွာသာမက ဂရိႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းတခုလံုးမွာ  ပ်ံ႔လြင့္ေက်ာ္္ႀကားေနပါတယ္။ Ymmytos,Pendeli,Parnitha,စတဲ့ ေတာင္တန္းေတြက ေၿမာက္ဘက္နဲ့ အေနာက္ဘက္ကေန ေအသင္ၿမိဳ႔ကို  ၀န္းရံထားတာမို ့ေအသင္ဟာ ပိုၿပီးအိမ္မက္ဆန္ဆန္လွပေနပါတယ္။  SAronic ပင္လယ္ေကြ႔ ကေတာ့ ေတာင္ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္မွာ ရွိေနပါတယ္။ေနေရာင္ျခည္ဟာ ေအသင္ၿမိဳ႔ကို တႏွစ္ပတ္လုံး ထြန္းလင္းေတာက္ပေနတာမို႔္ ေဆာင္းလယ္မွာ သာယာၿပီး ေႏြရာသီမွာ့ တကယ့္ကိုု ပူျပင္းလွပါတယ္။ဒါေပမဲ ့ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားအတြက္ ေအသင္ဟာ ဥေရာပရဲ ့  အဆင္အေျပဆုံး နံပတ္၀မ္းအျဖစ္ ့အေကာင္းဆုံးရာသီဥတုကို ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးပါဘဲ။ Piraeus ဆိပ္ကမ္းကေန ကီလိုမီတာ အနည္းငယ္သာ ကြာလွမ္းတဲ့ atticaဟာလည္း ၿမိ့ေတာ္ရဲ့ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ေတာင္ဘက္ကမ္းေျခရွိ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဆိုင္ရာ ဗဟို ဌာနျဖစ္ေနပါတယ္။

ေအသင္လူမ်ိဳးတို႔ဟာ နီယိုလီသစ္ခ္  (NEOLITHIC)ေခတ္မွာကတည္းက အၿမဲတေစ ဒီေျမ ဒီေရမွာ အစဥ္တစိုက္ရွင္သန္ေနထိုင္လာႀကတာျဖစ္တယ္။၅ရာစုႏွစ္ကတည္းက အစြြမ္းကုန္ ပြင့္လန္းခဲ့တဲ ့ ပန္းလို ရွင္သန္လာတာပါ။ ေျပာရရင္  “ေအ သင္္”အမည ္ရပံုကလည္း  ခပ္ဆန္းဆန္းပါ။ ဒ႑ာရီ ဆန္လြန္းလွပါတယ္။  ေရွးအခါက ဂရိတို ့အလိုအရ လူသားနဲ ႔ၿမိဳ႔ရြာကို ေစာင့္ေရွာက္သူ သို ့မဟုတ္ ကမၻာေလာကႀကီးကို စိုးမိုး အုပ္ခ်ဳပ္သူဆိုတဲ့“ေအသင္နာ နတ္ဖုရားမ” (goddess Athena)အမည္ ကေန ဆင္းသက္လာခဲ့တယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။ “အားေပးခ်ီ:ၿမွင့္သူ” လို ့ ဆိုလိုဟန္ရွိတယ္။ “ဂရိပညာရွင္ ပေလတို” ရဲ႕အဆိုအရ ေ၀ါဟာရဇစ္္ျမစ္ကို စစ္လိုက္ရင္ေရွးေဟာင္း ဂရိဘာသာစကားက ဆင္းသက္လာျခင္းဆိုတာသိရႏိုင္တယ္။ ဒ႑ာရီလာ ပုံျပင္တခုမွာ  “ေအသင္နာ” နတ္ဖုရားမနဲ ့နတ္ဘုရား  “ပိုဆီဒြန္” Poseidon”တို ့ဟာ ၿပိဳင္ဆိုင္မွဳတခုကို ျပဳလုပ္ႀကသတဲ့။ ဟီရိုဒိုးတပ္စ္ (Herodotus) အပလိုဒိုးရပ္စ္ (Apollodorus) အိုဗစ္ဒ္(Ovid)ပလူတားခ်္(Plutarch) ပူဆားနီးယပ္စ္(Pausanias) စတဲ့ “ပိုဆီဒြန္ “ဟာ အသြားသုံးခြပါရွိတဲ ့ မွိန္းတခုႏွင့္ ေျမႀကီးကို ရိုက္ခတ္ၿပီးေနာက္ “ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာစြမ္းအင္တမ်ိဳး”ကို ထုတ္လုပ္ဖန္ဆင္းပါတယ္။ “နတ္ဖုရားမ ေအသင္နာ “ ကေတာ့ ေအာင္ျမင္ျခင္းႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း သေကၤတသေဘာေဆာင္တဲ့့ “သံလြင္ပင္  “ကို ဖန္ဆင္းပါတယ္။ အႏိုင္ရသူရဲ႕ အမည္ဟာ ၿမိဳ႕အမည္အျဖစ္သတ္မွတ္ဖို႕သေဘာတူခဲ့ႀကတဲ့အတြက္ အႏိုင္ရသူ ေအသင္နာအမည္တြင္ခဲ့တာပါ။  အဲဒီအခ်ိန္အခါကတည္းက ေအသင္လူမ်ိဳးတို ့ဟာ သံလြင္ခက္ ကုိ ျငိမ္းခ်မ္းၿခင္းအထိမ္းးအမွတ္သေကၤတ တခုအျဖစ္ ယေန့တိုင္ အေလးအနက္  မွတ္ယူခဲ့ႀကပါတယ္။ ေအသင္နာ နတ္ဖုရားမကိုလည္းပိုမို အထြတ္အျမတ္ထားခဲ ့ ႀကတယ္။ဂရိအမ်ိဳးသမီးကေလးမ်ားဟာ သံလြင္ခက္ကို ဦးေခါင္းမွာအျမတ္တႏိုး ပတ္ရစ္ဆင္ျမန္းၿပီး အတိတ္ေကာင္းနမိတ္ေကာင္း ယူႀကတယ္။

ပင္ထရိုဆုစ္ ေခၚ ေနာင္အခါ ပါသီႏြန္ အမည္ရ (parthenon) ေရွ႔မ်က္ႏွာစာ ျမင့္မိုရ္ပိတ္ပါရွိတဲ့ ေရွးေခတ္ဂရိ ဘုရားေက်ာင္း အေဆာက္အဦကိုလည္း ေတြ႔ျမင္လာရႏိုင္တယ္။ ပါရွန္စစ္ပြဲမ်ားအတြင္း အထြတ္အျမတ္ထားရာ သံလြင္ပင္ဟာ ဘုရားေက်ာင္းပရ၀ဏ္တခုလုံး ႏွင့္အတူ  မီးေဘးသင့္ခဲ ့ ရေပမင့္  ဟီရိုဒိုးတပ္စ္( Herodotus) ရဲ့ ၿပဳစုမွဳေႀကာင့္ သစ္ငုတ္တိုဘ၀မွ  ျပန္လည္ရွင္သန္ႀကီးထြားျခင္းသို ့ ပူဆားနီးယပ္စ္ေခတ္မွ AD 2ရာစု တိုင္  သံလြင္ပင္ဟာ ထင္ရွားခဲ့တယ္လို ႔ ဆိုပါတယ္ ။ (တကယ္ေတာ့  ယေန႔အထိ အေလးအျမတ္ထားႀကဆဲပါ။ ဂရိေတြမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအယူအဆဟာ တကမၻာလုံးကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေနတာလို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။) ေအသင္ၿမိဳ႔ေတာ္ဟာ ၁၆ရာစုႏွစ္မ်ားဆီက ေအာ္တိုမင္လက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့ရာမွာ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အဦမ်ား ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ပါသီႏြန္ေက်ာင္းေတာ္ ႏွင့္ ပရိုပိုင္ လာအာ (Propylaea)ေက်ာင္းေတာ္တို႔ံဟာ ေဖါက္ခြဲဖ်က္ဆီးခံရအၿပီး ပ်က္စီးယိုယြင္းသြားခဲ့ရာမွာ ယေန႔ျမင္ေတြ႕ရတဲ့ပံုစံအတိုင္းက်န္ရစ္တာျဖစ္ပါတယ္။  ေအသင္ဟာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားယဥ္ေက်းမွဳကို အကန္႔ အသတ္နဲ့သာ လက္ခံခဲ့ေပမဲ့ ေအာင္ႏိုင္သူ စစ္ဘုရင္မ်ားဟာ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာကပင္ ေအသင္ကို သိမ္းပိုက္ၿပီး မိမိယဥ္ေက်းမွဳ ထြန္းကားဖို ့အျပင္းအထန္  ႀကိဳးစားခဲ ့ၾကတယ္။စစ္ေအာင္ႏိုင္သူတို ႔ဟာ ေအသင္ကို ကာလၾကာရွည္ သိမ္းပိုက္ရယူထားႏိုင္ဖို႔ နည္းမ်ိဳးစုံသုံးခဲ့ေပမဲ့
၁၈၃၄ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဂရိႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့အၿပီး ၿမိဳ႔ေတာ္ပတ္လည္ မွာ အခရိုပိုလစ္စ္ တံတိုင္းမ်ားကာရံခဲ့တယ္။ ေအသင္ဟာ ဂရၤႏိုင္ငံရဲ ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ႀကီးျဖစ္လာေတာ့တယ္။

ယေန႔မွာေတာ့ ေအသင္ဟာ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး ။ႏိုင္ငံေရး။ စီးပြားေရး ၊ေရာင္း၀ယ္ေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳစသည္တို ့အတြက္ အခ်က္အခ်ာၿမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက ဧည့္သည္မ်ားဟာ စီးပြားေရးအတြက္ေၾကာင့္ေသာ္၄င္း၊ အာရံုခံစားဖို ႔ အလည္အပတ္ေသာ္၄င္း တဖြဲဖြဲ လာေရာက္ေနႀကဆဲပါ။ ( ဒါေပမဲ့ ဒီစာကိုေရးေနစဥ္မွာေတာ့   ဂရိအေႀကြးထူေနသတဲ့။ တခ်ိဳ႕ကလဲ   ေရႊဘုံေပၚထိုင္မွဳိင္ျပေနတာတဲ့  ႏိုင္ငံေရးပရိယယ္ေတြတဲ့။၂၀ ၀၈ခုႏွစ္ကစလို ့ စီပြားေရးက်ဆင္းလာတာပါ) ဘာဘဲေျပာေျပာ ယေန႔ ေအသင္ရဲ့ အဆင္အျပင္ အသြင္သ႑ာန္္ဟာ  ေတာ္ေတာ္ကို ထူးျခားေနပါတယ္။ ကမၻာ့အဆင့္မွီဟိုတယ္ႀကီးမ်ား၊ရိုးရာစားေသာက္ဆိုင္မ်ား။ခရီးသြားဧဂ်င္စီမ်ား၊ စိန္ေရႊရတနာဆိုင္မ်ား၊ အလွအပစတိုးဆိုင္မ်ား၊ဇိမ္ခံပစၥည္းအေရာင္းဆိုင္မ်ား ၊ယဥ္ေက်းမွုဳ အႏုပညာပစၥည္းအေရာင္းဆိုင္မ်ား စစ္သမိုင္းျပတိုက္ ပန္းပု ပန္းခ်ီျပတိုက္ ေရွးေဟာင္းသမိုင္းျပတိုက္ စတဲ့ ျပတိုက္ႀကီးမ်ား။အႏုပညာမ်ိဳးစုံျပခန္းမ်ား၊ အင္တာနက္ေက့ဖ္မ်ား၊ အိမ္ၿခံေျမေရာင္း၀ယ္ေရး၊ ဆားေဖ့စ္ လုပ္ငန္းမ်ား။ ေရွးေဟာင္း ရုပ္တုမ်ား  အထိန္းအမွတ္ အေဆာက္အဦေက်ာက္တိုင္မ်ား။ရွဳမဆုံး ဖြယ္ ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ။

Syintagma Square ဟာ ေအသင္ရဲ႕ အသဲႏွလုံးပါဘဲ။ အဲဒီမွာ (ေတာ္၀င္နန္းေတာ္ေဟာင္း)ပါလီမန္ အေဆာက္အဦရွိတယ္ ၊( ေတာ္၀င္နန္းေတာ္သစ္ )သမတနန္းေတာ္ရွီတယ္၊အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္ အမ်ိဳးသားစာႀကည့္တိုက္ရွိတယ္။ အကယ္ဒမီေက်ာင္းမ်ားရွိတယ္။ lycabettus ဟာ တႏွစ္ပတ္လုံး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီတဲ့ လာေရာက္လည္ပတ္သူ ဧည့္သည္ေပါင္းမ်ားစြာကို ဆြဲေဆာင္ေနတဲ့ အလြန္ လွပသာယာတဲ့ ေတာင္ကုန္းကေလးပါ။ ဒီကေန ကီလိုမီတာ အနည္းငယ္သာကြာေ၀းတဲ့ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ရြာကေလးေတြက ေလေျပေလညွင္းကေလးေတြႏွင့္လည္း တီးတိုးစကားစျမည္ေျပာရင္း  ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္ပါတယ္။  ေအးေအးေဆးေဆးဇိမ္ယူ အပန္းေျဖႏိုင္ပါေသးတယ္။ သမိုင္း၀င္ ေနရာမ်ားျဖစ္တဲ့ “Faliro,Glyfada,Voula ႏွင့္ Vouliagmeni မ်ားကိုလည္း သြားေရာက္ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။  ဂရိမွာ နာမည္ေက်ာ္” ဇု “ နတ္မင္းႀကီးႏွင့္္ နတ္မိဖုရားမ်ား ေပ်ာ္စံရာ “အိုလန္းပတ္ “ေတာင္ေတာ္မဟာႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား နတ္ကြန္းမ်ား။အမ်ားအျပား ေတြ႔ျမင္ရမွာျဖစ္ၿပီး အိုလံပစ္ပြဲေတာ္မ်ားက်င္းပရာ အားကစားရံုမ်ား ပညာရွင္အမ်ားအျပား ေပၚထြန္းရာ တကၠသိုလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္  အကယ္ဒမီသိပၸံေက်ာင္းမ်ား ။ ပညာရွင္ ဆိုကေရးတီးစ္ႏွင့္ ပေလတို စသည္တို႔ရဲ႕ ရုပ္တုမ်ားကို ကိုယ္ေတြ႔ ေလ့လာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

အဖိုးထိုက္တန္လွတဲ့ ရတနာပစၥည္းမ်ားကိန္းေအာင္းရာ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္တု႔ိ သိုမွီးသိမ္းဆည္းစုေ၀းရာ ၈ရိႏိုင္ငံ ေအသင္ၿမိဳ့ေတာ္ကို လာေရာက္လည္ပတ္ႀကဖို ့ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ ေအသင္ဟာ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကို အာရံုစိုက္လာေအာင္ဆဲြအားအျပည့္ရွိတဲ့ ၿမိဳ့ေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေအသင္ရဲ႕ညမ်ားဟာ သင့္ကို တစ္သက္ေမ့ရက္ႏိုင္စရာမရွိေအာင္ ဆြဲေဆာင္ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေအသင္ရဲ႕ညေတြဟာ  တကယ္လဲ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္အခါမွ ရိုးအီသြားတယ္မရွိပါဘူး။ အၿမဲ ဆန္းသစ္ေနပါတယ္။ Bouzoukia ႏွင့္ အျခားနာမည္ႀကီးေဖ်ာ္ေျဖေရးပြဲမ်ား သာမက ေတးဂီတႏွင့္  ျပဇာတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၾကည့္ရွဳေလ့လာဖို႔ အေကာင္းဆုံးၿမိဳ႔တၿမိဳ႔ျဖစ္ေၾကာင္းညႊန္းဆိုပါရေစ။ ဒီမိုကေရစီ စတင္ထြန္းကားရာ ေဒသလဲျဖစ္တာေႀကာင့္ ကမၻာေပၚက ဘယ္လူသားမဆို ဂရိကို စိတ္ပါ၀င္စားႀကလိမ့္မယ္ဆိုတာ ယုံၾကည္ပါတယ္။  သြားေရာက္လည္ပတ္ဖို႕ဦးမေလးႀကဘူးထင္ပါတယ္။ “ေအသင္”ဟာ တျခား ဥေရာပၿမိဳ႔ေတာ္မ်ားထက္ သင့္ကို ပိုမို ညွဳိ႕ယူဖမ္းစားေနမွာ မလႊဲပါဘူး။         ။

Read More

ျမန္ျမန္ ခ်က္၊ ျမန္ျမန္ စား

အျပင္ကျပန္ေရာက္မွ ေန႔လည္စာျမန္ျမန္ခ်က္ရတယ္။
ဗိုက္ကဆာၿပီ
အသားေတြမစားႏုိင္ပါဘူး ေခၽြတာရတယ္။

 

ၾကက္သြန္နီဆီသတ္

ေျပာင္းဖူးေစ့ထည့္(ရယ္ဒီမိတ္ထုတ္) ေရခဲျဖစ္ေနလို႔ တရွီးရွီးမည္ကုန္ေရာပဲ

ၿပီးေတာ့ ဆန္တစ္ခြက္ထည့္

sour cream ရယ္

ႏြားႏို႔ရယ္- အခ်ဳိ႔မႈန္႔(ဒီမွာေတာ့ ဇာခ်င္းဆဲလို႔ေခၚၾကတာ)

ခုနကေျပာင္းဖူးထမင္းဆီသတ္ထဲကို ထည့္ပစ္ေရာ-ႏြားႏို႔ထပ္ထည့္ ဆန္ေပၚမူတည္ၿပီးေရလိုသေလာက္ေလးထည့္ၿပီး- ဆီလည္းထည့္ အေပါ့အငံျမည္း ဇာခ်င္းဆဲထည့္ခ်င္ထပ္ထည့္

oven ထဲ 250 ေလာက္နဲ႔ နာရီ၀က္၊ ေလးဆယ့္ငါးမိနစ္ေလာက္ထားၿပီးေတာ့ ဒီလိုျဖစ္သြားေရာ

ဟယ္ ႏြားႏို႔ခရင္မ္ထဲ ၾကက္ဥထည့္ရမွာ ေမ့သြားတယ္ ၾကက္ဥေလးပါထည့္မွ ေကာင္းမွာေနာ္ ၿပီးမွထည့္ေတာ့ပန္းကန္လည္းေပသြားၿပီ-ဒါ့ပံုကမလွေတာ့ဘူး၊ တတ္ႏိုင္ပါဘူးေလ၊ ေျပာင္းဖူးဆီသတ္နဲ႔ခရင္မ္ေမႊေနတုန္းသတိရလိုက္လို႔ေတာ္ေသးတယ္။

ေနာက္ ခရမ္းသီးေၾကာ္မယ္။

ခရမ္းသီးတစ္လံုးကို အလ်ားလိုက္ေခၚလား ေဒါင္လိုက္ေခၚလားလွီးေရာ၊ အလံုးအလ်ားလိုက္မပ်က္ေအာင္လွီးတာ မရပါဘူး ပံုပ်က္တဲ့ေနရာကပ်က္ပဲ၊ စိတ္ကေတာ့ရွည္ပါတယ္၊ လက္ကမရွည္ဘူး၊ လက္က တုန္စိတုန္စိနဲ႔၊ လွီးၿပီး ဆားနဲ႔နာရီ၀က္ေလာက္ႏွပ္ထားလိုက္တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ ငါးမိနစ္ ရယ္ဒီမိတ္စြပ္ေလးတည္လိုက္ဦးမယ္။ ဗိုက္က အခ်က္ျပေနၿပီ။ အခ်ိန္သိပ္မရွိေတာ့ဘူး။

သူ႔အခ်ဳိးအစားအတိုင္းပဲ ေရထည့္ၿပီး ၅ မိနစ္ေမႊခ်ရုံပဲ ေကာ္ေကာ္ရွီးယားဆူပါ- ၾကက္စြပ္ျပဳတ္ပါ။ ဒီကလူေတြ ထမင္းမစားခင္စြပ္ျပဳတ္အရင္ေသာက္ၿပီး လမ္းေၾကာင္းရွင္းၾကတယ္။

လူၾကီးမလာခင္ လမ္းရွင္းၾကသလိုေပါ့။ ၿပီးရင္ ခုနက ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေျပာင္းျဖစ္သြားတဲ့ခရမ္းသီးကိုေၾကာ္ေတာ့မယ္။

ဂ်ဳံမႈန္႔ရယ္၊ ေပါင္မုန္႔အမႈန္႔-breadcrumb၊ ဥၾကက္နာနာေခါက္ထားတာရယ္၊ ေနရာခ်ၿပီးေတာ့

ခရမ္းသီးကို ေပါင္ဒါအျဖဴအရင္လိမ္းေပးလိုက္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ ၾကက္ဥအႏွစ္ထဲစိမ္၊ ၿပီးေတာ့ crumbေတြ ကပ္ေရာ၊ ၿပီးရင္ သူတို႔ကို နည္းနည္းခါခ်ေပးရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဆီထဲမွာ အမႈန္႔ေတြတဖြားဖြားက်ေနရင္ ခဏေန အဲဒါေလးေတြက ကၽြမ္းကုန္ရင္မေကာင္းဘူး။

ဟာ ဆီအိုးအျမန္တည္မွ၊ မ်က္ႏွာေခ်လိမ္းထားတာေတြက အသင့္ျဖစ္ေနၿပီ။

တည္ၿပီးၿပီ သေဘာထားလိုက္ပါေတာ့။ ဒါ့ပံုရိုက္ဖို႔ေမ့သြားတယ္။

မီးကို ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ေလွ်ာ့ေပးမွ၊ မဟုတ္ရင္ ဆီေတြက ၾကြပ္ၾကြပ္ဆူ၊ အေၾကာ္ေတြအသားမည္းကုန္လိမ့္မယ္။ ေရႊညိဳေရာင္အသားအေရာင္ေလာက္ဆိုအေနေတာ္ပဲ။

အခုေတာင္ ဒါ့ပံုရိုက္ရတာနဲ႔ အသားမည္းကုန္ၾကၿပီ။ မည္းလည္း မည္းမည္းပဲ ဒါပဲစားရေတာ့မွာပဲ။

တစ္၀က္ကို ကိုယ့္အတြက္ ငရုတ္သီးမႈန္႔ေလးပါထည့္ၿပီးေၾကာ္လိုက္တယ္။ အဲဒါေလးေတြက ပံုပ်က္ၿပီး ေပ်ာ့စိေလးေတြျဖစ္ေနတာ၊ ၾကက္ဥႏွစ္ရယ္၊ ဂ်ဳံမႈန္႔ရယ္ ငရုတ္သီးမုန္႔ရယ္ပါလူးၿပီး ဆီအိုးထဲပစ္ထည့္ေၾကာ္လိုက္ေရာ။ အဲဒါေလးေတြက ဗိုက္ထဲေရာက္သြားၿပီ။ ဒါ့ပံုသက္ေသမရွိေတာ့ပါဘူး။

ဟင္းခ်က္တာမကၽြမ္းက်င္ပါဘူး၊ စိတ္ကေတာ့ရွည္မယ္ထင္ပါတယ္၊ လက္ကသာမရွည္တာ။

အားလံုးေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႔ပါေစ။

Read More