Wednesday, March 28, 2012

သုခဘုံထဲက ဒုကၡ

သိမ္ေမြ႕တဲ့ ေလေျပကေလး သဲ့သဲ့တိုက္ခတ္ေနစဥ္ ဒီဇဘၤာလ တရက္မွာ ကြ်န္မတို႕ဟာဖိလစ္ပိုင္ ေတာင္ပိုင္းကမ္းေျခတေလွ်ာက္မွာ ေအးေအးေဆးေဆး ရြက္လႊင့္ ထြက္ခြာေနၾကတယ္။ကြ်န္မတို႕ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ေနရာကေန ျပန္လွည့္ႀကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ကြ်န္မတို႕ေနတဲ့ကြ်န္းကေလးကို ေရးေရးဘဲ ျမင္ႏိုင္ေတာ့တယ္။ ျဖာက်ေနတဲ့ ေနေရာင္ျခည္ကေလးက ေရေပၚမွာ အျပာေရာင္ဖြဖြေလး ေတာက္ပေနတယ္။ သစ္ပင္ေတြနဲ႕ စက္ရံုေတြကိုလည္း ေနရာတိုင္းမွာ ထိုးထိုးေထာင္ေထာင္ ျမင္ေနရတယ္။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ က်ီက်ီက်ာက်ာ ေအာ္ျမည္ရင္း ဟို..ေကာင္းကင္အျမင့္ကို ပ်ံတက္ေနတဲ့ ခ်စ္စရာငွက္ကေလးေတြကိုလဲ ျမင္ေနရတယ္။ ဒါဟာ ၁၉၈၀ခုႏွစ္မ်ားဆီက..ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ ရုပ္ရွင္ျပကြက္တခုကို ေဖၚျပေပးေနတာပါ ။

ကြ်န္မဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရုပ္ရွင္ သရုပ္ေဆာင္အျဖစ္ က်င္္လည္ရင္း ခုအခါမွာလဲ ရုပ္ရွင္ရိုက္ကူးဖို႕ တစ္ဖန္ ေရာက္ရွိလာခဲ့တာပါ။ အဖြဲ႔သားအားလုံး ၃၀ေလာက္ရွိမဲ့ ကြ်န္မတို႕ဟာ ကြ်န္မတို႕ တည္းခိုရမဲ့ ဧည့္ရိပ္သာမွာ အသီးသီး အသင့္ ေနရာယူလိုက္ႀကပါတယ္။ ေနာက္ေန႕မနက္ ကြ်န္မတို႕ ရိုက္ကူးရမယ့္ ေနရာမွာ ပြဲၿကည့္ပရိသတ္ေတြက  အမ်ားႀကီးဘဲ။ ညံညံ စီစီ ေ၀ေ၀ ရွိ္ေနပီ။ ကြ်န္မတို႔လည္း မိတ္ကပ္ အသင့္အေနအထားျပင္ဆင္ျပီးႀကျပီ။

“ မီး   ကင္မရာ  အက္ရွင္” ဆိုတဲ့ အသံေတြ ထြက္ေပၚလာျပီ။ ဒါေပမဲ့..
မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ ထူးထူးဆန္းဆန္းအသံတခု။ ပရိသတ္ႀကားက ထြက္ေပၚလာတယ္။

“ ဒီႏွစ္ေယာက္ကို ငါတို႕ ငွားခ်င္တယ္ ရမလား” တဲ့။

ကြ်န္မအသံလာရာ ၾကည့္လိုက္ေတာ့
“အလိုေလး”


လူအုပ္ထဲက လူရြယ္တေယာက္ေရွ႕ထြက္လာၿပီး လက္နက္ကိုင္ လူတစု ၿခံရံလို႔၊ ေျပာတဲ့ အသံက  မူးမူးရူးရူး  ေထြလုံးရစ္ပတ္ႏွင့္..
ဒါရိုက္တာကေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ပါဘဲ.ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ျပန္ေျပာတယ္။

“ မရပါဘူးခင္ဗ်ာ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အစီအစဥ္အတိုင္း ဆက္လုပ္ဖို႕ ရွိပါတယ္” တဲ့။
“ ”တိတ္စမ္း”
လူရြယ္က ျဖတ္ေအာ္လိုက္တယ္။ ဒါရိုက္တာ့ပခုံးကို တခ်က္ပုတ္လိုက္ရင္း ..

“မၾကာပါဘူး သူတို႕ကို က်ုဳပ္ျပန္ပို႔မွာပါ” လို႔ေျပာတယ္။

“ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ခြင့္ျပဳလို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး”

လူရြယ္က စူးစူး၀ါး၀ါး စိမ္းစိမ္းခါးခါး ၿကည့္ရင္း စိတ္ဆိုးလာဟန္ျဖင့္ ..

“က်ဳပ္ျပန္ပို႕မွာပါ။ က်ဳပ္အိမ္မွာ သူတို႕ကို စပယ္ရွယ္ ျပစရာကေလးတခုရွိေနလို႕ပါ”
 ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ လူတိုင္းဟာ မတ္္မတ္ရပ္လို႕ မမွိတ္မသုံ ေငးစိုက္ ၿကည့္ေနၿကတယ္။  ကြ်န္မတို႕ အားလုံး ဘာလုပ္ႀကရမယ္ မသိဘူး။ လူရြယ္ကေတာ့ဒါကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ကြ်န္မတို႕ လက္ ကို ဆတ္ကနဲ ဆြဲယူခါ အေစာင့္အေရွာက္ေတြ ၿခံရံလို႕ ေဘာ္ဒီဂတ္ေတြႏွင့္အတူ သူ႕ ယဥ္တန္္းရွိရာ ထြက္ခြာသြားတယ္။
ကြ်န္မတို႕ ကို ညွာတာဖို႕သနားဖို႕ ကြ်န္မတို႕ ႏွစ္ေယာက္စလုံးက ေတာင္းပန္ၿကပါတယ္။ ကြ်န္မတို႕ကို အဓမၼ ေခၚေဆာင္လာသူက
“စိတ္ခ်ေန ခင္ဗ်ားတို႔ ဘာမွ မျဖစ္ေစရဘူး ကားေနာက္မွာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ကေလး ထိုင္လုိက္ခဲ့”လို ့ ေထ့ေငါ့ေငါ့ အမိန္႕ေပးေနတယ္။
ကားက ေနရာက ထြက္ခြာသြားပါၿပီ။ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ ေမာင္းရေသးတယ္။ အိမ္တလုံးေရွ႕မွာ ထိုးရပ္သြားတယ္။ သူ႕လူႏွစ္ေယာက္ကို ထားခဲ့အၿပီး ကြ်န္တို႕ကို ဧည့္ခန္းမႀကီးတခုဆီ ဦးေဆာင္ ေခၚယူသြားတယ္။ ကြ်န္မတို႕ကို အေအးတခြက္စီတိုက္ၿပီးခ်ိန္မွာ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားပံုရတဲ့ အျဖဴေရာင္ အယ္ဘမ္တခုကို သူက ျပတယ္။ ကြ်န္မၿကည့္လိုက္ေတာ့ အယ္လ္ဘမ္ထဲမွာ  မဂၤလာေဆာင္ အခန္းအနားဓါတ္ပံုေတြႏွင့္ျပည့္ေနၿပီးေတာ့ သတို႕သားက သူျဖစ္ေနတယ္။ ပိုၿပီးမယုံၿကည္ႏိုင္စရာေကာင္းတာက သတို႕သမီးဟာ ကြ်န္မႏွင့္ ခ်ြတ္စြပ္တူေနလို႕ပါဘဲ။
“ဘုရားေရ”လို႕ လန္႕ျဖန္႕ ေအာ္မိေတာ့တယ္။

သူက နာက်ည္းစြာ တခ်က္ ရွဳိက္ငိုလိုက္ၿပီး.
“လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္ေလာက္က သူေသသြားတယ္။ က်ဳပ္ သူမရွိရင္ မေနတတ္္ဘူး ။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႕ျဖစ္ျဖစ္ က်ဳပ္ သူ႕ကို ျပန္ရမွ ျဖစ္မယ္။ ဒီကေန႕ ဘုရားသခင္က က်ဳပ္ကို ဒီအခြင့္အေရးကို ေပးသနားခဲ့ၿပီ္”တဲ့။ ေျပာပံု။ သူဟာ ကြ်န္မကို စူးစိုက္ၾကည့္ရွဳရင္း  ႏူးႏူးညံညံညံ့ ရွိေနရာက ရုတ္တရက္ အမူအရာေျပာင္းလဲသြားၿပီး အသံက်ယ္က်ယ္ႏွင့္ ဟက္ဟက္ပက္ပက္ ရယ္ေမာေနတယ္။ “ငါသိပ္ကံေကာင္းတာဘဲ။ ဒီေန႕ကို   ငါ့မိန္းမ ငါ့ဆီ ျပန္လာတဲ့ ေန႕ အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရမယ္ “တဲ့။ ကြ်န္မ ၿကက္သီးေတြ ျဖန္းကနဲထလာၿပီး ဘာလုပ္လို႕ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိေတာ့ဘူး။ ဒီေနရာက အျမန္ဆံုးထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခ်င္ေနတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရပါ့မလဲ။
 သူကေတာ့ ကြ်န္မတို႕လို ဘယ္ဟုတ္ပါ့မလဲ။  ျခိမ္းေျခာက္သလိုလိုနဲ႕သူစုေဆာင္းထားတဲ့ လက္နက္ေတြ အျပည့္ သိုေလွာင္ထားတဲ့အခန္းႀကီးတခန္းကို္ ျပသေနေသးတယ္။ အို .. ကြ်န္မေၾကာက္လိုက္တာ။ ဘုရားတၿပီး ျငိမ္ျငိမ္ေလး ဆုေတာင္းေနရေတာ့တယ္။ 
ေနာက္ၿပီးရင္ေတာ့  ဧည့္ခန္းႀကီးဆီ ျပန္လာၿပီး ကြ်န္မတို႔လည္း ဆိုဗါေပၚထိုင္မိေရာ သူက ကြ်န္မတို႕ ႏွစ္ေယာက္အၾကား  ၀င္တိုးထိုင္ခ်လိုက္တယ္။ သူ႕ လက္ေတြကလည္းကြ်န္မတို႕ရဲ႕  ပခုံးေတြေပၚကို သိမ္းႀကံဳး သိုင္းဖက္ထားလိုက္တယ္။
“ကိုင္း ..မင္း ငါေျပာသလိုလုပ္။ ဟုတ္လား။ မင္းဘာလိုခ်င္သလဲ။  ေျမလား ေငြလား။ မင္းလိုတာ ငါ ဘာမဆိုေပးႏိုင္တယ္။ နာမည္သာတပ္လိုက္ မင္းေရွ႕ ေရာက္လာေစရမယ္” လို႕ သူက ေျပာေနျပန္တယ္။ ခက္တယ္။

ခဏေနေတာ့ သူ အခ်ိဳးတမ်ိဳးေျပာင္းသြားၿပီး ေနရာကထလို႕ အျပင္ကိုု ထြက္သြားတယ္။ ကြ်န္မတို႕မွာ ေတြေ၀ေနစရာ အခ်ိန္မရွိဘူး။ ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ ဖိနပ္ေတြကို အျမန္စြပ္လိုက္ၿကတယ္။ အိမ္ထဲကို အကဲခတ္ႀကည့္လိုက္ေတာ့ ေတာ္ပါေသးရဲ႕။ လူရိပ္လူေခ် မျမင္ရဘူး။ ကြ်န္မတို႕ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ဘ၀တခု ရွင္သန္ဖို႕အတြက္ရုပ္ရွင္ ဇတ္လမ္းမဟုတ္ တဲ့ စြန္႕စားခန္းတခု စတင္မိႀကၿပီ။ ကြ်န္မတို႕ လာလမ္းအတိုင္းေျပးလာၿကတယ္။
ကြ်န္မတို႕ကို ျပန္ေပးဆြဲလာသူဟာ ဒီနယ္တ၀ိုက္ခ်မ္းသာႀကြယ္၀ၿပီး  ႀသဇာေညာင္းတဲ့ လူရိုေသ ရွင္ရိုေသသူျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ ့ သူဟာ မူးယစ္ေဆးစြဲသူတေယာက္ဆိူတာ သိသာပါတယ္။
ကြ်န္မတို႔ တည္းခိုတဲ့ ဧည့္ရိပ္သာကိုလည္းေရာက္ေရာ ေသနတ္သံေတြ ဆက္တိုက္ၿကားလာရတယ္။
 ကြ်န္မနဲ႕ ရင္းႏွီးကြ်မ္း၀င္ၿပီးသားအသံတခုက သဲၿကီးမဲႀကီးေအာ္ေနတယ္။

“ငါ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေျပာေနတယ္ေနာ္။ မင္းနားေထာင္ပါ။ မင္းကို ငါ ဘာမွ အမွားမလုပ္္ပါဘူး။” အသံက တျဖည္းျဖည္းနီးနီးလာတယ္။

“မင္းအထဲမွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ ငါသိတယ္။ ေျပာလိုက္စမ္း သူတို႕ကို ။ ငါ မင္းကို နာက်ဥ္ေအာင္ ဘာမွ မလုပ္ခဲ့ဘူးဆိုတာ။ မင္း ထြက္လာပါ။”

“မင္းအခု ထြက္လာပါ”

ကြ်န္မအရမ္းကို ေၾကာက္ေနၿပီ။ ဒါေပမဲ ့ ေရြးစရာ လမ္း မရွိဘူး။ တံခါးေပါက္ဆီ ကြ်န္မေျဖးေျဖးေလွ်ာက္ရင္း ဘုရားကို အာရံုျပဳေနရတယ္။ တံခါးလက္ကိုင္ကိုလည္းဆြဲမိေရာအခ်က္ေပးေခါင္းေလာင္းသံေတြ  ရဲကားသံေတြ ၾကားလိုက္ရတယ္။ ရဲအရာရွိေတြ တေလွႀကီး ေပၚထြက္လာတယ္။
ခ်က္ျခင္းဘဲ အဲဒီလူဆိုးဟာ ရဲေတြ လက္ကို ေရာက္သြားတယ္ ။
ရဲအရာရွိႀကီးက ေျပာပါတယ္။

“မင္းဘယ္သူလဲဆိုတာ ငါသိတယ္။ မင္းဘာေတြလုပ္ေနသလဲ ငါသိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီတၿကိမ္ေတာ့ ငါတို႔ မင္းကို ခြင့္လႊတ္ေပးႏိုင္စရာ အေၿကာင္းမရွိေတာ့ဘူး။ ကဲ တက္”
သူ႕ကို ရဲကားေပၚ တင္ေခၚသြားၾကတယ္။
ကြ်န္မတို႕ ဒါရိုက္တာက အခ်ိန္မၿဖံဳးလိုပါဘူး။ ရိုက္စရာရွိတာ  ဆက္ရိုက္ၾကမယ္တဲ့။

နာရီ အနည္းငယ္ၾကာၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ကြ်န္မတို႕ျပန္ဖို႕  ဖယ္ရီတစီးေပၚမွာ အသင့္ သိမ္းဆည္း ထုတ္ပိုးျပင္ဆင္ၿပီးၿကပါၿပီ။ မနီလာၿမိဳ့ေပၚမွာ ရွိတဲ ့ ရိုက္ကြင္းအခ်ိဳ႕ ရိုက္ၿပီးရင္ အဆုံးသတ္ ၿပီးစီးပါလိမ့္မယ္။
ကြ်န္မအဖို႕ေတာ့ အားလပ္ခ်ိန္မ်ားမွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ငဲ့ၿကည့္မိရင္ ကြ်န္မအတြက္  တုန္လွဳပ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ သဲထိတ္ရင္ဖို  စြန္႕စားခန္းတခု လိုလိုႏွင့္ တကယ္ေတြးၿကည့္မွ    အိမ္မက္ဆန္တဲ့  ရယ္စရာ ဟာသ ဇတ္လမ္းကေလး တစ္ခုျဖစ္ေနၿပီ ဆိုတာ သိလာရပါတယ္ ရွင္။
Florist  ျမန္မာမွဳျပဳသည္။
ဒီဇာတ္လမ္းကေလးကို ေရးသူက ဖိလစ္ပိုင္ ႏိုင္ငံက နာမည္ႀကီး မင္းသမီး “နာတီ ဆန္တီယာဂို “ ( Naty Santiago) ပါ။ သူမဟာ Reader Digest အယ္ဒီတာအဖြဲ႕က ခ်ီးျမွင့္တဲ့ ေဒၚလာ ၃၅၀ ရရွိသူျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေတြ႕ ဇတ္လမ္းကို ေရးျခယ္သီကံုးထားတာပါ။ သူမဟာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ က ရုပ္ရွင္ေလာကမွ အနားမယူမီ အသက္ ၄၀ အရြယ္က ျဖစ္စဥ္တခုကို တင္ျပထားျခင္းျဖစ္တယ္။  ယခုအခါ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ သားသမီး ၅ေယာက္ ေျမး၁၁ေယာက္ႏွင့္အတူ သိုက္ျမိဳက္ ခမ္းနားစြာ ေနထိုင္လ်က္ရွိပါတယ္။

Source:      Trouble in Paradise (By Naty Santiago) RD march 2012

Monday, March 26, 2012

ေႏြဦးကာလ ျမဴထေသာခါ

 ၂၀ရက္ေန႔က ေႏြဦးေရာက္ျပန္ပါေပါ့၊
ႏွင္းေတြလည္းေပ်ာက္ကုန္ျပန္ၿပီ။
ဘာရယ္မဟုတ္ဘူး ငယ္ငယ္ကက်က္ခဲ့ရတဲ့ " ေႏြဦးကာလ ျမဴထေသာခါ" ကဗ်ာကို ျပန္ရြတ္ရြတ္ၾကည့္တာ
ေႏြဦးကာလ၊ ျမဴထေသာခါ ရင္းေထာင္ရင္းဆြဲ ေဆာင္ျမဲအိုးလြယ္ခါ ကေနမတက္ေတာ့ဘူး။ မွတ္ဥာဏ္က အဲလိုေကာင္းတာ၊ က်က္ၿပီး စာေမးပြဲတစ္ခုၿပီး အကုန္ေမ့ပစ္လိုက္တာပဲ။
ေမေမ့ကို ရေသးလား ေမးၾကည့္ေတာ့ ရတယ္တဲ့။ ေမေမက သူျပန္ေရးေပးမယ္ဆိုလို႔။ ခု ရလာၿပီ။
ေနာက္မေမ့ေအာင္ ဒီမွာ သိမ္းထားလိုက္ေတာ့မယ္။
အခု အဲဒီကဗ်ာေလးကို ျပန္ဖတ္ခ်င္ေနလို႔။
အဲဒီကဗ်ာေလး က်က္တုန္းက ၿပီးလ်င္ေရမရွာ ေခြးကိုသာေကၽြးေတာ့သည္ ဆိုလို႔ နားမလည္ၾကလို႔၊ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ျငင္းခံုခဲ့ၾကေသးတယ္။
ဆရာရွင္းျပေတာ့လည္းနားမလည္ေသးဘူး။ အခုေရာ ........
နားမလည္ျပန္ပါဘူး၊ :D

photo from
ေႏြဦးကာလ၊ ျမဴထေသာခါ
ရင္းေထာင္ရင္းဆြဲ၊ ေဆာင္ၿမဲအိုးလြယ္ခါ
ဓားႏွီးထက္စြာ၊ ခါးမွာခ်ပ္လ်က္
ထန္းပြင့္ထန္းခိုင္ ရႊန္းၿမိဳင္ၿမိဳင္
ကလိုင္သာလြယ္လို႔ တက္သည္ႏွင့္ေလး။

ထန္းပင္ထန္းခက္၊ ထန္းရြက္ကယ္ေ၀ေ၀
စင္ေအာင္ခုတ္ထစ္၊ ႏုမ်စ္ကယ္ထန္းဦးေရ
မယားငယ္ေဆြ၊ ထန္းေရသိမ္းဆည္း
သားေျမးဟစ္ေအာ္၊ ေခြး၀က္ကယ္ေခၚ
ထန္းေလွ်ာ္သာယုန္ပိုက္စည္းငယ္ႏွင့္ေလး။

ေခၚသံရိုက္ဟည္း၊ လူလည္းေၾကျငာ
ေခြးဟစ္လူဟစ္၊ ခတ္ပစ္ကယ္ေျခာက္ေသာခါ
ပုတတ္ကယ္ ယုန္ခါ၊ ေတာမွာရွိႀက
ငုံးၾကက္ဖြတ္ေၿမြ။ ၀ံပုေလြ
မေနထြက္လာၾကသည္ႏွင့္ေလး။

၀မ္းသာအားရ၊ မယားကတသြယ္
ဟင္းရြက္ဆိုးေကာင္း ေသာင္းေျပာင္းေရာ၍လြယ္
လင္ကတသြယ္ ယုန္ငယ္ကစ
ေတာသတၱ၀ါ၊ ေတြ ့တိုင္းကိုသာ
အိတ္မွာသာယူ၍ထည့္သည္ႏွင့္ေလး။

သို႔ႏွင့္ေရာက္က၊ ခဏေအာင့္လ်င္
တံစို ့ထက္ႏွင့္၊ ထန္းလ်က္ဖိုမွာကင္
ဟင္းအိုးဆူလ်င္၊ အကင္ခတ္ၿပီး
အိုးကင္းႏွင့္ေလွာ္၊ ေရႏွင့္ေၾကာ္
မိုးေမွ်ာ္ငရုပ္သီးငယ္ႏွင့္ေလး။

ႏွီးေဒါင္းလန္းႀကီး၊ ခူးၿပီးေသာခါ
သမီးႏွင့္သား၊ မ်ားလို႔မ၀င္သာ
ဒူးတစ္ဘက္ဟာ၊ တြန္းကာဖယ္လ်က္
သူ႔ထက္ငါေလ၊ စားေတာ့မည္ေစ
စားေပသာလွ အုန္းခြက္ကယ္ႏွင့္ေလး၊

ငု႔ံလ်က္ကိုယ္စီသာ ဆုပ္ကာေလြးေတာ့သည္။
ၿပီးလ်င္ေရမရွာ ေခြးကိုသာ ေကၽြးေတာ့သည္။
အလုပ္ကယ္ဧရာသာ ငံု ့ကာေလြးေတာ့သည္။
သားေျမးငယ္မာခ်ာ ဘယ္ညာေထြးေတာ့သည္။

၀န္ၾကီးပေဒႆရာဇာ

Friday, March 23, 2012

ဆီးရီးယားသမၼတကေတာ္ရဲ့ ကံၾကမၼာ

(“အက္(စ္)မာ” ဟာ က်က္သေရရွိတယ္၊ ဆြဲေဆာင္မွဳရွိတယ္၊ စမတ္က်တယ္ စသျဖင့္ အေနာက္တိုင္းစာနယ္ဇင္းေလာကမွာပါ ထင္ရွားတ့ဲ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ့ံဥေသွ်ာင္ ဂုဏ္သေရရွိသမၼတကေတာ္ေလးတဦး ျဖစ္ေပမဲ့ စစ္အာဏာရွင္“ ဘာရွား အယ္လ္အာဆတ္ဒ္”ရဲ႕ ဇနီးျဖစ္ေနတယ္ လို႕” ခရစ္တိုဖါ ဒစ္ကီ ကေျပာလိုက္ပါတယ္။)

“အက္(စ္)မာ အယ္(လ္) အာဆတ္(ဒ္)” ဟာ အသက္အားျဖင့္ ၃၆ႏွစ္ရွိၿပီး ခေလးသံုးယာက္မိခင္ျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္းစြာ ဆက္ဆံေျပာဆိုတတ္တယ္။ ၿဗိတိန္မွာေမြးၿပီး အဆင့္ျမင့္ ဘဏ္အရာရွိ တဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္းဆန္ၿပီး သြက္လက္ခ်က္ခ်ာတယ္။  ေခတ္မွီ ပညာတတ္အမ်ိဳးသမီးတဦးလည္းျဖစ္တယ္။ သူမဟာ  ေဒါက္ဖိနပ္လွလွေလးစီးၿပီး ကိုယ္ဟန္ေၾကာ့ေၾကာ့ ႏွင့္ သြားလာတတ္တယ္။ ၀တ္စားဆင္ယင္မွဳမွာ ေျပျပစ္တင့္တယ္ သိမ္ေမြ႕တယ္ စသျဖင့္ နာမည္ႀကီးတဲ့သူပါ။ “သဲကႏၱာရရဲ႕ ႏွင္းဆီတပြင့္” လို႕ တင္စားေခၚေ၀ၚေနႀကတာပါ။ ဒါဟာ လူထုအုံႀကြမွဳ မျဖစ္မီက ေက်ာ္ၿကားမွဳေတြပါ။ ခုဆိုရင္ မတည္မျငိမ္ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမွဳေတြဟာ တႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ  ဆီးရီးယားဟာ ျပည္တြင္းစစ္ကို ့ဦးတည္သြားပါၿပီ။
“ဘာရွားအာဆတ္ဒ္”ဟာ စစ္တပ္ကို အသုံးခ်ၿပီး လူေတြကို အစုအျပံဳလိုက္ သုတ္သင္ေနပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ ့ လူမဆန္စြာ ေျခမွဳံးျပစ္ခတ္မွဳမ်ားဟာ  Homs ၿမိဳ့ကို မြစာၾကဲသြားေစပါတယ္။ အရိုင္းဆန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အေဆာက္အဦးအိမ္ထဲ ႀကိဳးကိုင္ ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး  ၀ယ္ယူထားတဲ့ အသုံးအေဆာင္ပစၥည္းေတြကို ဘယ္လို စံနစ္တက် ေနရာခ်ထားမလဲ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳေသးတဲ့ ပညာတတ္အမ်ဳိးသမီးေလး။ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳေသးတဲ့ ခေလးသုံးေယာက္မိခင္ေလး။ သူမလက္ထက္မွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ လူထု ေတာင္းဆိုမွဳေတြကို ဘယ္လိုိမ်ား ထိန္းညွိ စြမ္းေဆာင္ေပးမလဲ။ လူထုက ဒါဏ္ရာေတြ ဗလပြႏွင့္ တစာစာ  ေအာ္ဟစ္ေတာင္းဆိုေနပါၿပီ။  သူမတခုခု ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မလား။ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္။

သူမရဲ႕ လာမဲ့  ေရွ႕အနာဂါတ္ခရီးမွာ သူမ ဘယ္လုိ ေလွ်ာက္လွမ္းမလဲ။ လူထုကေတာ့ ဒီကေန႔မွာ သူမဘာလုပ္မယ္ဆိုတာ မသိႀကရေသးပါဘူး။ အာရပ္အမ်ိဳးသမီးတဦးျဖစ္ေပမဲ့လည္း  ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အၿကံဳေတြရွိပါလိမ့္မယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက  “ဘာရွား အာဆတ္ဒ္” ႏွင့္  အေပးအယူ ကိစၥေတြ ေဆြးေႏြးလာႏိုင္ပါတယ္။ “အက္စ္မာ”ကို လက္ထပ္ထိမ္းျမားထားသူအေနနဲ႔ တစုံတရာေလးစား တန္ဘိုးထားတတ္ရင္ သူမအေပၚ ၾကင္နာ သနားမွဳရွိရင္ တခုခု အေကာင္းဘက္ကို ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ လူတိုင္းက “က်က္သေရရွိတာ ေခ်ာတာ လွတာ ဘာလုပ္ရမွာလဲ။ ဒီ ခန္ ့တဲ့ ေခ်ာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးဟာ ဘာ့ေၾကာင့္မ်ား လူမဆန္တဲ့ သတၱ၀ါႀကီးကို လက္ထပ္ရပါလိမ့္။ ဒီအေကာင္ႀကီးကို ယူထားမွေတာ့ ဘာသြား အသုံးက်ေတာ့မွာလဲသူမ တခုခုေတာ့ မွားေနၿပီ” လို႕ ရင္ထုမနာ ေျပာၾကတယ္။ သူမ ႏိုင္ငံ၊ သူမလူမ်ိဳး၊ သူမဇာတိ ေျမ ဘာေတြ ျဖစ္ေနသလဲ။ သူမသိရဲ႕လား။ သူမဟာ “သူ႕လူ”  ေဘးမွာဘဲ  သူ႕ခေလးေဘးမွာဘဲ ရပ္ေနေတာ့မွာလား။ တၿပည္လုံး တႏိုင္ငံလုံးျပည္သူေတြ  အုံးအံုးၿကြက္ၿကြက္ ဘာေတြ ဖိစီးလႊမ္းမိုး ႏွိပ္စက္လ်က္ ရွိေနတယ္ဆိုတာ သူမ သိရဲ႕လား။ သူမ ခင္ပြန္းရဲ႕ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္မွဳေၾကာင့္ Homs ၿမိဳ႕ႀကီးတၿမိဳ႕လုံး ျပာျဖစ္သြားတာ သိရဲ့ လား တဲ့။ ေမးခြန္းေတြ စဥ္တိုက္ ထုတ္ခဲ့ၾကတယ္။

သူမဟာ  ႀကံဳေတာင့္ၿကံဳခဲ လူထုအႀကားမွာခဏေတာ့  ျမင္လိုက္ရတယ္။ ဇန္န၀ါရီလအတြင္းက သူမ သားတေယာက္ သမီးတေယာက္ ျခံရံလို႕ အားမာန္အျပည့္ႏွင့္ “ဘာရွား” အတြက္ အားျဖည့္ေပးေနတာျမင္ႀကရတယ္။ လူထုကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႕ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ ေဖေဖၚ၀ါရီ လကုန္ပိုင္းမွာ ဆီးရီးယားဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒအသစ္ေရးဆြဲဖို႔  ဆႏၵမဲ ေပးရာမွာ စိုးရိမ္မကင္းဟန္သူမကို ေခတၱ ေတြ႕ျမင္ၾကရတယ္။ “ဓါတ္ပံုေတြမွာ သူမ ရုပ္က ေၾကာက္ရြံ႕န ဟန္ ေဖၚျပေနတယ္” လို႕ “အက္စ္မာ” နဲ ့ ၂ႏွစ္ေလာက္ ယဥ္ေက်းမွဳ ပြဲေတာ္တခုမွာ အလုပ္အတူလုပ္ခဲ့တဲ့  ၿဗိတိအီတာလွ်ံ လူမ်ိဳး စာေရးဆရာ  “ ဂါလာဆာဗါဒီယို”က ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူမကို ၾကည့္ရတာ အူထဲ အသည္းထဲကေန တခုခု ေျပာခ်င္ေနပံုရတယ္ လို ့ ဆိုျပန္တယ္။

“အက္စ္မာ “ရဲ ့ အေနအထားဟာ Godfather ရုပ္ရွင္ထဲက Diane Keaton ဇတ္ရုပ္နဲ ့ တူေနတယ္ တဲ့။ ဟုတ္ပါတယ္။ သူမဟာ “အျပင္ကလူ“ပါဘဲ။ ေသြးဆာေနတဲ့ “အာဆတ္ဒ္”ေဆြမ်ိဳးမ်ား၊ လက္ရွိဘ၀အမွန္ထဲက လူဆိုးဂိုဏ္း၀င္ လူမိုက္မ်ား၊ ေနာင္တတဖန္ရဖို႔ လမ္းမရွိတဲ ့ ရက္စက္ယုတ္မာသူမ်ား။ သူတို႕ ႀကိဳက္သလို သတ္ျဖတ္ျပစ္ၿပီးရင္ သူတို႕ကေတာ့ အသက္ရွင္က်န္ေနရမယ္လို ့သူတို ့ ကိုယ္ သူတို႕ယုံၾကည္ထားတယ္။ တကယ္လို႔ သူတို ့သာ  လက္နက္ခ် အညံ့ခံလိုက္ရင္ လည္း  ေသမင္းနဲ ့ ရင္ဆိုင္ရမွာက  ေျမႀကီးလက္ခတ္မလြဲဘဲ။

“အက္စ္မာ” ဇတ္ရုပ္ဟာ အျပင္ကလူ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သူမဟာ ကံၾကမၼာရဲ ့ဆိုးေမြ ေကာင္းေမြကို မုခ် ခံစံရလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ ့ဒီတသက္ သူမ ေဆြးေႏြးညွိႏဳွိုင္းအေျဖရွာဖို႔ ႀကိဳးစားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမဟာ လူသိထင္ရွား တစံုတရာ ေျပာဖို႕ အားထုတ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ သူမဘာကို ေျပာဖို႕ အားသန္တယ္ဆိုတာလဲ ဘယ္သူသိႏိုင္မလဲ။ ဒီလို ဆူပူအံုႀကြမွုေတြ ျဖစ္မလာခင္ကလည္း သူမဟာ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ေခတ္မီ အာရပ္ သမိုင္း ရာဇ၀င္ထဲ က အမ်ိဳးသမီးေတြႏွင့္ နည္းနည္းေတာ့ ကြဲျပားေနတယ္။ သမၼတကေတာ္ေတြဟာ  ရာဇပလႅင္ရဲ ့ အေရွ႕မွာ၊ ေဘးမွာ၊ အေနာက္မွာ လူျမင္သူျမင္ ထင္ထင္ေပၚေပၚ ရွိခဲ့ၾကတယ္။ ဥပမာ အီဂ်စ္ စစ္အာဏာရွင္”မူဘာရပ္” ဇနီး “ဆူဆန္နီ “ဆိုရင္သူမခင္ပြန္း  သမၼတျဖစ္ဖို ့ လူသိရွင္ႀကားရပ္တည္ ေပးၿပီး သူမေကာက္ေၾကာင္းက လူထုေရွ့မွာ  သိသာထင္ရွားခဲ့တယ္။

ေဂ်ာ္ဒန္ဘုရင္ ရဲ႕ မိဖုရား “ရိန္းနီးယား” ကေတာ့ သိပ္ကိုမွ အေနာက္တိုင္းဆန္ၿပီးလွပတင့္တယ္လြန္းသူတေယာက္ပါ။ သူမခင္ပြန္းထက္ပင္ ပိုမို သာလြန္ ထင္ေပၚသူျဖစ္လို႕  သူမ အေနအထားကို မႏွစ္က  ေလ်ာ့ခ်ေပးခဲ့ရတယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။

“အက္စ္မာ” အဖို႕ ေရာ။ သူမဟာ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ ့ အထြတ္အျမတ္ “First Lady”ပါ။ ဒါေပမဲ့ သူမ  “အာဆတ္ဒ္ မ်ိဳးႏြယ္စုမွာ” ဘယ္ေနရာက ရွိခဲ့သလဲ။ သဲကႏၱာရရဲ႕ ႏွင္းဆီပန္းေလးတစ္ပြင့္ ဆိုတာက ဟုတ္ပါၿပီ။

ခုအခါမွာျပည္တြင္းစစ္ကို ဦးတည္ေနတဲ့  စစ္မုန္တိုင္းႀကားက ဆီးရီးယားမွာ သူမဘယ္လို ရပ္တည္ ရွင္သန္မလဲ .. သူမရဲ ့ကံၾကမၼာကို ဘယ္သူ သိႏိုင္မလဲ။       ။

Florist  ျမန္မာမွဳျပဳသည္။
Asma al Assad ( Syria’s first lady, by Christopher Dickey)
Source: Newsweek march 12,  2012

Sunday, March 18, 2012

The Lady ရဲ႕ၾကမၼာ

ဟီလာရီ ကလင္တန္ဟာ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ နာမည္ႀကီး အဆင့္ျမင့္ သံတမာန္တဦးလည္းျဖစ္သလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အားအထားရဆုံး ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးတဦးလည္းျဖစ္တယ္။သူမဟာ ၂၀၁၁ခုႏွစ္က တေန ့တျခား နာမည္ႀကီးႀကီးလာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ သူရဲေကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ရင္းႏွီးေတြ႕ဆုံဖို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေ၇ာက္ခဲ့တယ္။ လူ႕အခြင့္အေရး လွဳပ္ရွားသူတဦးက ေျပာဆိုရာမွာ သူမဟာ ျမန္မာလူထုအတြက္ အေၾကာက္တရားမရွိ စြန္႕စား၀ံ့သူျဖစ္တယ္။ ခင္ပြန္းနဲ႕သားေတြကို စြန္႕လႊတ္ျပီး ၁၅ႏွစ္တိုင္တိုင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္အက်ဥ္းခ်ခံထားရျခင္းကိုလည္း သတၱိရွိရွိ ႀကံ့ႀကံ့ခံရပ္တည္ခဲ့တယ္တဲ။့ အို..ဘုရားသခင္။ မယံုႀကည္ႏိုင္စရာပါဘဲ။

သံတမန္အရာရွိ မီလန္နီ ဗာဗီြယာက  “သူမရဲ့ေနအိမ္မွာ ၂နာရီႀကာ ေတြ႔ဆုံခဲ ့ႀကစဥ္အတြင္း  ဟီလာရီ ကလင္တန္ဟာ  ေတာ္ေတာ္ကို စိတ္လွဳပ္ရွားခဲ့ရတယ္” လို ့ နယူးစ္၀ိခ္ ကို ေျပာပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္မ်ား ရဲ၀ံ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးပါလဲ။ ျမန္မာႏိုင္သားေတြ အခ်ိန္အေတာ္ႀကာ ကတည္းက အေမွ်ာ္လင့္ဆံုး အေတာင့္တဆံုး အလိုခ်င္ဆုံး  ေတာင္းဆိုေနႀကတဲ့ သူတိုရဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆီးေပးဖို႕ သူမဟာႏိုင္ငံံေရးစင္ျမင့္မွာ တက္တက္ႀကြႀကြ ပါ၀င္လွဳပ္ရွားလာခဲ့ရသူ ႏိုင္ငံေရးသမားစစ္စစ္ တေယာက္ျဖစ္လာခဲ့ရတယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္မေနဘူးလား။ ကရုဏာကင္းမဲ့တဲ့ အာဏာသိမ္းစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ ေအာက္မွာ ဒါဟာ အႏၱရယ္မကင္းတဲ့ အလုပ္ေတြပါဘဲ။ ဒီမိုကေရစီကို ျမည္းစမ္းဖို႔ တစ္လက္မခ်င္းတိုး၀င္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္အတြက္ လြယ္မွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမဟာ ရသေရြ႔ အခြင့္အေရးကို ေပးသေလာက္ယူရင္း လာမယ့္ဧၿပီလဆန္းတစ္ရက္မွာ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ဖို႕ရွိပါတယ္။ သူမထုဆစ္ထားတဲ့ ရုပ္လုံးက ဘယ္လိုပါလဲ။ ေတာင္အာဖရိက နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလားလူမည္း သမၼတျဖစ္လာတဲ့ ပုံပမာလား။ သူလဲ သူမလိုဘဲ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရတာ ႏွစ္ေတြ မနည္းဘူး။

ဒီမိုကေရစီအတြက္အသက္စြန္႕ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကသူေက်ာင္းသားအမ်ားအျပားထဲမွာ အသက္ ၃၆ႏွစ္အရြယ္ မဇင္မာေအာင္ ဟာလည္း ေရွ႕တန္းက တက္တက္ႀကြႀကြ ပါ၀င္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး သူမဟာ အက်ဥ္းေထာင္မွာ ၁၁ႏွစ္ က်ခံခဲ့ရသူျဖစ္တယ္။ ဒီလို ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ အနစ္နာခံမွဳေတြဟာ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္တဲ့ သူရဲေကာင္း ပံုရိပ္ေတြပါဘဲ။ ကြ်န္မတို႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက တရား၀င္ခြင့္ျပဳထားတဲ့ လြတ္လပ္မွဳဆိုတာ ဒီေလာက္ေတာင္  ခိုင္မာမယ္မထင္မိဘူး။ ျပီးခဲ့့တဲ့ ႏွစ္က တကၠဆပ္ဥပေဒႏွင့္အညီ မိသားစုရံပုံေငြ စီမံကိန္းတခုဦးတည္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရွိပါလ်က္  ပ်က္ျပယ္သြားတယ္။ တကၠဆပ္တာလီဘန္ေတြဟာ ဆင္းရဲ မြဲေတသူ အမ်ိဳးသမီး ၁၃၀.၀၀၀ အတြက္ ေဆး၀ါးအကူအညီေပးမွဳ စီမံကိန္းကို ပယ္ခ်ခဲ့ႀကတယ္။ ၁၉၆၅ခုႏွစ္မွာ အဆင့္ျမင့္ တရားရံုးက ခြဲေ၀တာ၀န္ခ်ထားေပးၿပီး ခက္ခက္ခဲခဲ ႀကိဳးႀကိဳးပမ္းပမ္းဆက္စပ္လို ့ အေမရိကန္ဘ၀ထဲကို ဆြဲယူသြတ္သြင္းခဲ့တယ္။ အာရပ္ေႏြဦးမွာ သူတို႕ ႏိုးထလာခဲ့ၿပီ္ေလ။ သူတို႔ လူ့အခြင့္အေရးေတြလည္း အေတာ္အတန္ရရွိလာပါၿပီ။

၂၀၁၀ခုႏွစ္မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ လွဳံ႔ေဆာ္တဲ့ ပံုျပင္ေလးေတြ ဖတ္လာ ၿကားလာေနရပါၿပီ။  ကြ်န္မတို႔ နယူးေရာ့ခ္က လင္ကြန္းစင္တာမွာ မတ္လ ၈ရက္ကေန ၁၀ေန႔အထိ ႏွစ္စဥ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႕ကို က်င္းပႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္မတို႔ရဲ့ ရုပ္လုံးေတြက အသစ္နဲ႔  အေဟာင္းႀကားမွာ  ႀကြတက္လာဖို႔ ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ေလးေတာလိုေနပါေသးတယ္။ ကြ်န္မတို႔ အမ်ိဳးသမ္ီးေတြဟာ ရုပ္၀ါဒႀကီးစိုးတဲ့ တရုတ္ျပည္က တာရီယာရင္ျပင္မွာ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္းျဖစ္ခဲ့ၿကတယ္ေလ။ ဆိုမာလီကဒုကၡသည္စခန္းစတာေတြမွာေရာ အမ်ိဳးမ်ိဳးဒုကၡႀကံဳဆံုေနရတုံးဘဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံက မဇင္မာေအာင္ကေတာ့ ယခု  ကြ်န္မတို႕ႏွင့္အတူ ရွိေနပါၿပီ။ ရုပ္ရွင္ သရုပ္ေဆာင္ေတြ မဟုတ္ေသာ္လည္း ကြ်န္မတို႔ အမ်ိဳးသမီး ေတြ အခု စင္ျမင့္ထက္ကို တက္လာႏိုင္ပါၿပီ။ ဒီလို ေနရာ ရရွိဖို႕ ကြ်န္မတို႕ ခက္ခက္ခဲခဲ ႀကိဳးစားခဲ့ႀကရတာပါ။ အေၾကာက္တရားမရွိရဲ၀ံ့သူ အမ်ိဳးသမီး ၁၅၀ကို ေရြးလိုက္ေတာ့ မ်က္စိေရွ႔မွာ အထူးေရာက္လာတဲ့ ခ်စ္စရာ့ မ်က္ႏွာေလးတခုကေတာ့  သတင္းေထာက္မေလး “မာရီ ကိုလ္ဗင္” ပါ။ သူမဘယ္ဘက္မ်က္လုံးကဗုံးစကို႔ သီရိလကၤာမွာ ဖယ္ထုတ္ခဲ့ရတာပါ။ နယူးစ္၀္ခ္က ခရစ္တိုဖါ ဒစ္ကီ ကလည္းေျပာပါတယ္။ သူမဟာတကယ္ အေၾကာက္တရားမရွိဘူး။ အခိ်န္တိုင္း အႏၱရယ္ေတြျပြမ္းေနတဲ့ အာဆတ္အုပ္ခ်ဳပ္မွဳေအာက္က ဆီးရီးယားလို ေနရာမ်ိဳး ဘကၠဒက္လို ငရဲတြင္းမ်ိဳးမွာ အလြန္ကို အႏၱရယ္ေတြ ႀကီးမားလြန္းတဲ့ဒုကၡသုကၡေတြကို သတၱိရွိရွိ ရင္ဆိုင္ၿပီး ႀကံ့ႀကံ့ခံ္ခဲ့့သူျဖစ္တယ္ တဲ့။
သူမက “ဘာဘဲျဖစ္ေနေန ကြ်န္မတို႕  သတင္းအမွန္ရဖို႕ တိက်ဖို႕ထက္ ဘယ္အရာက အေရးပို ႀကီးမလဲ”တဲ့။ အေၾကာက္တရား ကင္းမဲတဲ့ မိန္းခေလး ရွာမွရွားပါဘဲ။

ကြ်န္မတို႕ မစ္ရွင္အဖြဲ႕ဟာ Newsweek မွာ  ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္ႏွင့္  ကမၻာေပၚကနာမည္ေက်ာ္  အမ်ိဳးသမီးႀကီးမ်ားကို ခုလို  တရင္းတႏွီးေတြ ့ဆံုခဲ့ၾကတယ္။

တူနာဘေရာင္း
နယူးစ္၀္ခ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
“စုၾကည္ၾကမၼာ”

ေအာင္ဆန္းစုၿကည္ဟာ ခင္ပြန္းႏွင့္သားေတြကိုစြန္႔လႊတ္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံ  ဒီမိုကေရစီရဖို႔၂၂ႏွစ္ႀကာ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့တယ္။ မႀကာမီွ သူမ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ရေတာ့မွာျဖစ္တယ္။ ဒီ ဂုဏ္သေရရွိ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမွဳ မွာ ရွည္လ်ားတဲ့ ခရီးႀကမ္းကို ေရွာက္လွမ္းေနရသလိုပါဘဲ တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ထူးထူးကဲကဲ ထိပ္ဆုံးကို ေရာက္လာရမွာပါ  လို႕  သူမရဲ႕ ဇာတ္လမ္းေလးကို  ရုပ္ရွင္ရိုက္ကူး ထုတ္လုပ္သူ “ေရဘက္ကာ ဖေရဲန္” က ခုလို သတင္းပို႔ပါတယ္။

ျမဴးထူးေပ်ာ္ရႊင္ေနတဲ့ လူအုပ္ႀကီးက သူမကို ၀န္းရံေနတယ္။ ဒီေန႔ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္အက်ဥး္က်ခံေနခဲ့ရရာက လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ေန႕ဘဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္မဲ့မိန္းမတေယာက္ရဲ့ တကိုယ္ေတာ္စြန္႕စားမွဳပါ။ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ သတၱိျဖစ္လို႕  ဘာႏွင့္မွ ႏွဳိင္းယွဥ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး။ ၁၉၈၉ခုႏွစ္က ရန္လိုတဲ့ လက္နက္ကိုင္စစ္သားေတြရဲ႕ ေသနတ္ေျပာင္း၀ႏွင့္ တည့္ တည့္တိုးၿပီး ေသဖိုု႕ တဲတဲေလးဘဲ လိုေတာ့တဲ့အေျခအေနႏွင့္ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့သူမရဲ႕ ျပတ္သားတင္းမာတဲ့ မ်က္ႏွာေပးေၾကာင့္ စစ္သားေတြဟာ ျပစ္မိန္႔ရၿပီးေတာင္  ျပစ္ဖို႔ တြန္႔ဆုတ္သြားႀကတယ္။ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းကလည္း သူမဟာ အက်ဥ္းက်ခံ ပါတီ၀င္မ်ားလြတ္ေျမာက္ေစဖို႔ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့တယ္။ ပို အံ့ၾသဖို႕ေကာင္းတာကသူမဟာ ယဥ္တန္းတခုႏွင့္ လိုက္ပါလာစဥ္အတြင္း လုပ္ၿကံခံရေပမဲ့ အဲဒီအႏၱရယ္ကလည္း လြတ္ေျမာက္ခဲ့တယ္။

သူမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ထူေထာင္ဖို႔ ယတိျပတ္ဆုံးျဖတ္ထားၿပီး မဟတၱမဂႏၱီႏွင့္ နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလားတို႕ လို အႀကမ္းမဖက္ အႏုနည္းက်င့္သုံးဖို ့ကိုိုလည္းစိတ္အားထက္သန္သူျဖစ္တယ္။ သူမကို ၾကည့္ရင္ မယိမ္းမယိုင္ခိုင္မာျမဲျမံ္ၿပီးျပတ္သားတဲ့စိတ္ရွိသူ ျဖစ္မွန္း သိသာထင္ရွားပါတယ္။ စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားသူ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ အနစ္နာခံလိုသူဆိုတာ ဟာလည္း ေပၚလြင္လွပါတယ္။ ရန္ကုန္ရွိ  သူမေနအိမ္အတြင္း အက်ဥ္းက်ေနစဥ္မွာေတာ့ သူမရဲ႕ ငယ္ရြယ္သူ သားႏွစ္ေယာက္ဟာ  သူမမ်က္ကြယ္မွာ  ႀကီးျပင္းလာခဲ့ႀကရတယ္။ ဒါ့ထက္ဆိုးတဲ့ အျဖစ္က ၁၉၉၉ခုႏွစ္မွာ သူမခင္ပြန္း မိုက္ကယ္အဲရစ္ ေအာ့(က္စ္) ဖို ့(ဒ္) ေနအိမ္မွာကြယ္လြန္စဥ္ေနာက္ဆုံးႏွဳတ္ဆက္ဖို႕ပင္အခြင့္မရခ့ဲပါဘူး။

ဒါေပမ့ဲ သူမဟာျပိဳလဲမသြားပါဘူး။ သူမစိတ္ကိုခ်ဳပ္တီးၿပီးႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္ခဲ့တယ္။ ျပည္သူလူထုက စိတ္ကူးႏွင့္ ေမွ်ာ္မွန္းေနတဲ့ အ၇ာကို ျဖည့္ဆီးဖို႔သူမဟာ မိသားစုဆိုတာထက္ ပိုၿပီး ႏိုင္ငံ ဆိုတာကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ရျခင္းဟာ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္အေၾကာင္းရင္းတခုျဖစ္တယ္။ ဒီလိုေရြးခ်ယ္မွဳရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳက ျပည္သူလူထု ေမွ်ာ္မွန္္းေတာင့္တခဲ့တဲ့ အရာကို ရရွိဖို႔ ေရွ႕သို႕ တက္လွမ္းျခင္းဘဲျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ေအာင္ႏိုင္ေပမဲ့ ဆံုးရွဳံးခဲ့ရတယ္။ ေနအိမ္အက်ဥ္း၂ႏွစ္ က်ခံရျပန္တယ္။ လူထုဟာ သူမနာမည္ကို တိုးတိုးကေလးဘဲ ေျပာရဲႀကတယ္။

သူမဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ၿကီး  ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲတစ္ဦးတည္းေသာ သမီးျဖစ္တယ္။ ဆိုတာ လူတိုင္းသိတယ္။ ေအာင္ဆန္းဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ အဂၤလိပ္အစိုးရႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးၿပီး လြတ္လပ္ေရးကို အရ ယူႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၄၇ခုႏွစ္မွာဘဲ မသမာသူတစုက လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ သူကြယ္လြန္အၿပီး၆လအႀကာမွာ အဂၤလိပ္အစိုးရက မေပးမျဖစ္ လြတ္လပ္ေရးကို ေပးလိုက္ႀကရတယ္။ သူမဟာ ေအာင္ဆန္းကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ ၂ႏွစ္သမီးေလာက္ရွိေသးေပမဲ့့ မျပီးျပတ္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးမစ္ရွင္အဖြဲ႔ေတြ သူမေဘးမွာ ၀န္းရံေနျပီးေအာင္ဆန္းရဲ႕ ႏို္င္ငံေရး ဒ႑ာရီပံုျပင္ေတြႀကားမွာ ႀကီးျပင္းလာရသူတစ္ဦးဆိုရင္ မမွားပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရး အယူအဆသေဘာတရားေတြက သူမကိုယ္မွာ ပူးကပ္ခိုေအာင္းလာတယ္ဆိုရမွာပါ။ ဒါဟာ ေအာင္ဆန္းေသြးပီသျခင္းပါဘဲ။

နက္နက္နဲနဲ ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္စားမွဳကေန ေတြ႔ထိခံစားႏိုင္မွဳ သူမကို ဖမ္းစားထားတဲ့ သူမရဲ့ မျမင္ႏိုင္တဲ့ အရွိတရားသတၱိေတြက  အႀကီးအက်ယ္ အားေလ်ာ့ေနတဲ့ လူထုကိုလက္ေတြ႕က်က် ခြန္အားေတြ ေပးကမ္းႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကုန္လြန္လာတဲ့အခါ ကြ်န္မ မၾကာခဏ စဥ္းစားၿကည့္မိတယ္။ စုၾကည္ရဲ့ ေျခလွမ္းေတြဟာအေၾကာက္တရားမရွိ အႏၲရယ္ေတြဆီ ဦးတည္ လွမ္းေလွ်ာက္ေနတယ္ ဆိုတာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးႏွစ္က ကြ်န္မေရးခဲ့တဲ့ .. အခုျဖစ္လာတဲ့ The Lady ဇာတ္လမ္းေပါ့။ ဒါရိုက္တာက Luc Besson ပါ။ ယူအက္စ္မွာရိုက္ကူးပါတယ္။ ခုေတာ့ ခိုးကူးေခြေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက လမ္းမေတြေပၚ ျပန္ ့ႏွံ႔ေနပါတယ္။

ပေရာဂ်က္စီမံကိန္းအရ ကြ်န္မဟာတတ္ႏိုင္သေလာက္ စုႀကည္ရဲ့ မိသားစုေတြ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းေတြႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီးစူးစမ္းေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ သူမခင္ပြန္း မိုက္ကယ္အဲရစ္ဟာ သူမအေနာက္ကေန အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ ဘယ္လိုေပးခဲ့တယ္ဆိုတာ သူတို ့ မေမာႏိုင္မပန္းႏိုင္ေျပာခဲ့ႀကတယ္။ ေဟာလိ၀ုဒ္ရဲ႕ အမယ္စုံလွတဲ့ ရုပ္ရွင္ ကားေတြထဲမွာ ဒီဇာတ္လမ္းကေလးက တကယ့္ကို ဆြတ္ပ်ံ့တိမ္းမူးဖြယ္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္မွာပါ။ အျပင္မွာေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားစြာ ေျပာၾကတာေပါ့။ အဲရစ္က  တိဘက္ ဘူတန္ႏွင့္ နီေပါလ္ တို႔မွာ သမိုင္းသုေတသီလုပ္ေနတာပါ တဲ့။ အရပ္ရွည္တယ္။ ေရႊေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ဆံႏြယ္ရွိတယ္။ ျပာလဲ့လဲ့မ်က္လုံးကေလးလည္း ရွိတယ္ စသျဖင့္။ သူဟာ ေဆးလိပ္နဲ႕အရက္ကိုလဲ ႀကိဳက္တယ္။ အေပါင္းအသင္မ်ားၿပီးေဖၚေရြတတ္တယ္။ အမူအရာ အသံ ေကာင္းတယ္။ စုၾကည္ကေတာ့  ေသးေကြးၾကံဳလွီၿပီး ဆံပင္ကအနက္ေရာင္ရွိတယ္။ ေသရည္ေသရက္ကို ေရွာင္က်ဥ္တယ္။ သိပ္ကိုမွ အိေျႏၵႀကီးတယ္ တည္တည္ၿကည္ၿကည္ေနတတ္တယ္ စသည္ ေျပာခ်င္ၾကတယ္။

သူတို႕ ေတြ႕ႀကပံုက ဆန္းေတာ့ဆန္းသား။ စုၾကည္ဟာ ဒႆနိကေဗဒ။ ႏိုင္ငံေရးဘာသာရပ္၊ စီးပြားေရးဘာသာရပ္တို႔ကို ေလ့လာဖို႕ ၁၉၆၄ခုႏွစ္က ေအာ့(က္စ္) ဖို႕(ဒ္) တကၠသိုလ္ကို ေရာက္ရွိလာတာပါ။ ပန္းကေလးတပြင့္ႏွစ္ပြင့္ အၿမဲ ပန္ထားတတ္ၿပီး ရိုးရာ လုံခ်ည္ကေလးႏွင့္ စုၾကည္ဟာ ရိုးရိုးကေလးႏွင့္ လူေတြကို ဖမ္းစားႏိုင္တဲ့ ညိွဳ႕ဓါတ္အျပည့္အ၀ရွိတယ္။   မိုက္ကယ္က ေတြ႕ေတြ႕ခ်င္း တကယ္  “ခိုက္” သြားတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံသူေတြနဲ ့မတူကြဲျပားတဲ့ “အလွ”ကို မိုက္ကယ္ ခံစားေတြ႕ရွိသြားတယ္။ ဆန္းသစ္တဲ့ စုၾကည္ရဲ့ ရူပါရံုက အဲရစ္ကို အျပတ္ဖမ္းစားသြားတာပါ။ သူဟာ စိတ္ကူးယဥ္အခ်စ္ေတြႏွင့္ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး အခ်စ္ကို တေလးတစားတန္ဘိုးထားတတ္ၾကတဲ့ အေလ့အက်င့္တခုကို အေရွ႕တိုင္းသူ စုၾကည္ထံမွာ ေတြ႔ရွိသြားတာပါ။ သူတို႕ႏွစ္ဦး လက္မထပ္မီွ စုၾကည္က “ျမန္မာႏိုင္ငံက သူမကို အလိုရွိလာရင္ အလိုရွိ လာတဲ့တစ္ေန႕ သူမ ျပန္သြားမယ္” လို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့ရာမွာ “မိုက္ကယ္”က ဒီအေပးအယူကိစၥဟာ အဆုံးစြန္ခါးသီးဖြယ္္ျဖစ္ေပမဲ့ မဆိုင္းမတြဘဲ သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို သေဘာတူညီခဲ့ျခင္းဟာ မုိက္ကယ့္အဖို႕  သူမရဲ့ စိတ္ဓါတ္ကို ထူးထူးျခားျခားဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးခဲ့တဲ့ သေဘာကို သက္ေရာက္ေစခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုႏွင့္ သူတို႕ႏွစ္ဦး ၁၉၇၂ခုႏွစ္မွာ လက္ထပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႕ႏွစ္ဦး ေအာ့(က္စ္)ဖို႕(ဒ္) ရဲ႕ အရိပ္အာ၀ါသေကာင္းတဲ့ အစြန္အဖ်ားကေလးမွာ အေျခခ်ေနထိုင္ရင္း အဲရစ္က အငယ္တန္း သုေတသနမွဴး။ စုၾကည္ကေတာ့ အတုယူဖြယ္ စံျပ အိမ္ရွင္မဘ၀ႏွင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ႀကတယ္။ ၁၆ႏွစ္အၾကာမွာေတာ့ သားကေလးႏွစ္ေယာက္ရရွိထားၿပီး ဘ၀ဟာ ျပည့္စုံလာၿပီဆိုရမယ္။ စုၾကည္ဟာ ခေလးေတြကို  တုန္ေနေအာင္ခ်စ္ရွာတယ္။ သူမအဖို႕ အလြန္တရာ မ်ားျပားက်ယ္၀န္းလွတဲ့ အ္မ္တြင္းကိစၥအ၀၀ကို စိတ္ပါလက္ပါႀကီး လုပ္ကိုင္ရင္း ခေလးေတြကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ ထိန္းေက်ာင္းလာခဲ့တာ။ သူမရဲ့ကေလးမ်ားေမြးေန႕ေတြမွာဆိုရင္ လက္ရာေျမာက္ စီမံခ်က္ျပဳတ္ေႀကြးေမြးရင္း ပါတီပြဲကို က်င္းပျပဳလုပ္ေပးခဲ့တယ္။ အေေနာက္တိုင္းအယူအဆမွာ  မိန္းမ ေယာက်ၤား တန္းတူညီတူအိမ္မွဳကိစၥတာ၀န္ယူႀကေပမဲ့ စုၾကည္ကေတာ့ အေနာက္တိုင္းအယူအဆကို  အာခံၿပီး  ျမန္မာမိန္းခေလးပီပီ က်ိဳးက်ိဳးႏြံႏြံ ခင္ပြန္းသည္ရဲ့ ေျခအိပ္မ်ားပါမက်န္ ဖြတ္ေလ်ာ္သန္႕စင္ေပး မီးပူထိုးေပးခဲ့တယ္။ 

အဲဒီလို ေအာ့(က္စ္)ဖို႕(ဒ္) တကၠသိုလ္ အိမ္သူဇနီးဘ၀ကေန တေန႕မွာအႀကီးဆုံး  လူ႕အခြင့္အေရးလွဳပ္ရွားသူ အဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္လာပံုက..ေျပာရရင္ကံတရားရဲ့ ျပဳျပင္စီမံမွဳ ပါဘဲ။၁၉၈၈ခုႏွစ္တရက္မွာ “စုၾကည္ႏွင့္အဲရစ္ “တို႕ စာအုပ္ကိုယ္စီ  ဖတ္ရင္း တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္ေနႀကစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေန စုၿကည္မိခင္ ေ၀ဒနာဆိုး၀ါးလာေႀကာင္း အေျခအေနမေကာင္းေၾကာင္း  ဖုန္းတခ်က္၀င္လာတယ္။ သူမဟာ ခ်က္ျခင္းဘဲ  ေကာက္ကာငင္ကာ အထုပ္အပိုးျပင္ ထြက္လာခဲ့ရတယ္။သူမ “အတတ္ႏိုင္ဆုံးေစာေစာျပန္လာခဲ့ပါမယ္” လို႔ “အဲရစ္” ကို ကတိေပးခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီေန႔ကစလို႔ သူမကို “အဂၤလန္မွလူေတြ”  မေတြ႕ႀကရေတာ့ပါဘူး။

တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပါဘဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ႏိုင္ငံေရး ကေသာင္းကနင္းျဖစ္ေနခ်ိန္ပါ။ သူမဟာ  ေရာက္ေရာက္ခ်င္း မိခင္ႀကီးကို ျပဳစုဖို႔ ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးုကို တန္းသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ ့ သူမအဦးဆုံးေတြ႕ျမင္လိုက္ရတာက ကန္႕ကြက္ဆႏၵျပမွဳေၾကာင့္ ရက္စက္စြာ စစ္တပ္က ပစ္သတ္လိုက္လို႔ ေက်ာင္းသားေတြ မခ်ိမဆန္႔ ေသေၾက ဒါဏ္ရာရေနၾကရတာကိုဘဲ။ အသတ္ခံရတဲ့ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ ေသြးေတြက ေအးခဲေနပါၿပီ။ ကံႀကမၼာအလွည့္အေျပာင္းမွာ  ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္မဟုတ္ မျဖစ္ သင့္ မျဖစ္ထိုက္တာေတြ။
စုၾကည္ ၾကည့္လိုက္တယ္။ သူတို႔တေတြ ဖရိုဖရဲႏွင့္။

ေတာ္လွန္ေရးမွာ ဦးးေဆာင္မည့္  ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမရွိ။ လစ္ဟာေနတဲ့ေနရာက သူမေနရာျဖစ္မွန္း  ခ်က္ျခင္းသိလာတယ္။ သူမေနရာကို သူမရွင္းရွင္းသိျမင္လာတယ္။ သူမ “အဲရစ္” ထံ အေရးတႀကီး ခြင့္ပန္ ေတာင္းဆိုလိုက္တယ္။

ေအာင္ဆန္းေသြး ေအာင္ဆန္းသမီးေလးဟာ အခ်ိန္တန္ေတာ့ အိမ္ျပန္လာပါၿပီ။

“လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္”

ေက်ာင္းစာသင္ႏွစ္ ကုန္ဆုံးခ်ိန္မွာ အဲရစ္ က ခေလးေတြေခၚၿပီး ရန္ကုန္မွာ စုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံၾကတယ္။ “ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းကေတာ့ သမိုင္းတြင္ရစ္ေအာင္လူမဆန္တဲ ့လုပ္ရပ္ေတြကို ေၾကာက္ခမန္းလိလိ  လုပ္ေနတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ သူ႕ အသံလႊင့္မိန္႕ခြန္းေတြက  လူတိုင္းကို  အံ့အားသင့္ေစၿပီး သူ႕အေပၚ ယုံၾကည္မွဳ မရွိၿကဘူး။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ပညာသင္ႀကားေရးစံနစ္ကို ႀကည့္ၿပီး အဲရစ္က အားမရဘူး။ ဒီမိုကေရစီရဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း သေဘာေပါက္နားလည္ထားတဲ့ တကၠသိုလ္ ပညာေရးအဖြဲ႕ဟာ စုၾကည္ကို ဦးေဆာင္လွဳပ္ရွားဖို႕ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကတယ္။ သူမေနာက္မွာ သူမဖခင္ရဲ့ စည္းလုံးညီညြတ္စြာ မားမားမတ္မတ္ရပ္တည္ေနတဲ့ လူထုအင္အားအမ်ားႀကီးရိွေနပါတယ္ တဲ့။ သူတို႔ရဲ့ေတာင္းဆိုမွဳအေပၚမွာ မိုက္ကယ္ႏွင့္ စုၾကည္တို႔ စိုးရိမ္မကင္းေတာ့ ျဖစ္ခဲ့ႀကရတယ္။ မိဘေတြရဲ့ ကံၾကမၼာႏွင့္ ပူးကပ္္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ခေလးေတြရဲ့ဘ၀ကို  ဘယ္ေလာက္မ်ား ပူပန္ၾကရရွာမလဲ။ ေပ်ာ္ရႊင္စရာေတြႏွင့္ကင္းကြာသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူမအေျဖက ျပတ္သားပါတယ္။ သူမ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕ဖို႕ ႀကိဳးစားမယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္။ လူထုကို မိန့္ခြန္းေခြ်ဖို႔ ရာမွာလည္း မိုက္ကယ္ က ျပင္ဆင္ေပးတယ္။ သူမမိန့္ခြန္းေခြ်ရာမွာ လူထုပရိတ္သတ္ သန္း၀က္ေလာက္ စုရံုး အားေပးခဲ့ၾကတယ္။ ေစာေစာပိုင္း၂လေလာက္မွာေတာ့.. တည္ျငိမ္တဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ိဳးရွိခဲ့ေပမဲ့ ရက္စက္ၾကမ္းၿကဳတ္ၿပီး လူမဆန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားကို ပုန္ကန္ဖို႕ လူထုကအုံႀကြလာရာမွာ စုၾကည္ဦးေဆာင္လွဳပ္ရွားရေတာ့တယ္။

ခေလးႏွစ္ေယာက္ကိုေတာ့ ျဗိတိန္ကို ျပန္ၿပီးေက်ာင္းတက္ေစခဲ့ပါတယ္။ မိုက္ကယ္ကေတာ့ သူမအနားမွာ ေဖးမကူညီဖို႕ ၂လေလာက္အထိ ေနခြင့္ရရွိခဲ့ေပမဲ့ တညမွာေတာ့ လက္နက္ကိုင္ စစ္သားေတြ ေရာက္လာၿပီး သူ ့ကို အိမ္ထဲကေန ဆြဲထုတ္ျပစ္ခဲ့တယ္။ လေတြ ႏွစ္ေတြ ကုန္လြန္သြားခဲ့တယ္။ သားႏွစ္ေယာက္လည္း လူႀကီးေတြျဖစ္လာခဲ့ႀကပါၿပီ။ ေနာက္၅ႏွစ္အၾကာ..၁၉၉၁ခုႏွစ္မွာ စုၾကည္ကို  ႏိုဘယ္ဆုခ်ီးျမွင့္လိုက္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူမဟာ ဒီဆုကို ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ယူခြင့္မရတဲ့အျပင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံသြားရတယ္။ မိုက္ကယ္အဲရစ္ႏွင့္ သားႏွစ္ေယာက္ဟာ သူမ အက်ယ္ခ်ဳပ္ဘ၀ရွိေနစဥ္အတြင္းႏွစ္ၿကိမ္လာေရာက္ေတြ႕ဆုံခြင့္ရခဲ့တယ္။

ေနအိမ္အခ်ဳပ္က်စဥ္ သူမဟာ ကမၼဌာန္းတရားက်င့္စဥ္မ်ားေလ့လာဖတ္ႀကားျခင္း လက္ေတြ ့က်င့္ႀကံအားထုတ္ျခင္း။ ဗုဒၶအဆုံးအမကို ခံယူျခင္းမဲန္ဒဲလားႏွင့္ ဂႏၵီ စာအုပ္မ်ားေရးသားျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ကို ကုန္လြန္ေစခဲ့တယ္္။ သူမအလိုရွိလွ်င္ အခ်ိန္မေရြး မိသားစုရွိရာ ျပန္ပို႕ေပးမည္ဟု ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမဲ့  သူမက လက္မခံပါဘူး ညင္းပယ္ခဲ့တယ္။ အမွန္ေတာ့ စစ္အစိုးရက သူမကို ထြက္ေပါက္ေပးခဲ့တာျဖစ္ေပမဲ့ ဒါကို အဲရစ္ကေရာ စုၾကည္ကပါ သေဘာမတူခဲ့ႀကပါဘူး။ သူမသာ ျပန္သြားခဲ့ရင္ ေနာက္ထပ္ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္လာဖို႔ ္ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ရဖို႕ဆိုတာ ခက္ခဲသြားၿပီ။ ဒါကို  သူတို ့ ႏွစ္ဦးစလုံးသိနားလည္ၾကၿပီးျဖစ္တယ္။

မိုက္ကယ္အဲရစ္ဟာ သမိုင္းဆရာ ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ သူတို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ သမိုင္းတြင္ရစ္မဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီသမိုင္းကို  ကိုယ္တိုင္ေရးထိုးေနတယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္း သိေနၿကတယ္။ စုၾကည္ဖုန္းလက္ခံခြင့္ရတိုင္းသူတို႕ ႏွစ္ဦး ဖုန္းအဆက္အသြယ္ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ စုၾကည္လိုအပ္တဲ့ စာအုပ္ေတြ သူက ရွာေဖြေပးပို႕ခဲ့တယ္။ သူ ့ရဲ့ အိပ္ယာေပၚမွာဆိုရင္ စုၾကည္ရဲ့ ဓါတ္ပံု ဧရာမအႀကီး ႀကီးကိုလဲ  ခ်ိတ္ဆြဲထားတယ္။ နံရံေတြမွာဆိုရင္လဲ စုၾကည္ရရွိခဲ့တဲ့ ဆုတံဆိပ္ေတြႏွင့္ ျပည့္နက္ေနတယ္။  သူတို႕တစုံတရာ ဆက္သြယ္မွဳ မလုပ္ႏိုင္တဲ့အခါ  စုၾကည္ေသျပီလားသူ အၿမဲ ေတြးပူေနတယ္။ ကနဦးတုံးက  စုၾကည္ရဲ ့ စႏၵယားလက္သံကေလး အိမ္တြင္းမွာ လြင့္ပ်ံ႕စီးေမ်ာေနရင္ ၾကည္ႏူးခံစားေလ့ရွိတဲ့ အဲရစ္ဟာ ခုအခါမွာေတာ့ စႏၵရားသံေတြ ဆိတ္သုဥ္းေနၿပီျဖစ္လို႕  သူ႕ရင္မွာ ေႀကေႀကကြဲကြဲ ခံစားေနရပါတယ္။

၁၉၉၅ခုႏွစ္ မွာ တညမွာ စုၾကည္္ထံက မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ဖုန္းလက္ခံ ရရွိလိုက္တယ္။ သူသိပ္၀မ္းသာသြားတယ္။ သူမဟာ ျဗိတိသွ်သံရံုးထဲကေန ဖုန္းေျပာေနတာပါတဲ့။ သူမကို လႊတ္ေပးလိုက္ပီ တဲ့။ သူမကို လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးဖို႕ေဖ်ာင္းဖ်ႏိုင္ခဲ့မယ္ ထင္ေၾကာင္း သူမေျပာခဲ့တယ္။ အဲရစ္ႏွင့္ခေလးေတြ ဗီဇာ ရရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မၿပီးျပတ္္ေသးတဲ့ နိုင္ငံေရးကိစၥေတြႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ရွဳပ္ေထြးေနဆဲပါ။ ခုတေခါက္ သူတို႔ႏွစ္ဦးေတြ႔ဆုံခဲ့ျခင္းဟာလည္း ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္ပါဘဲ။ သူတို႔ တဦးကို တဦး နားလည္ခြင့္လႊတ္ခဲ့ႀကတယ္။ ဒီေနာက္ သုံးႏွစ္အၾကာမွာ ကုမရတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါက မိုက္ကယ့္ရင္မွာ အျမစ္တြယ္သြားၿပီ။ တဲ့။ သူက ခ်စ္ဇနီးဆီ အေၿကာင္းႀကားရင္း  ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ ႏွဳတ္ဆက္လိုေၾကာင္း ဗီဇာ ေတာင္းခံခ့ဲတယ္။စစ္အစိုးရက ပယ္ခ်ပါတယ္။ အႀကိမ္သုံးဆယ္မက ေတာင္းခံခဲ့ပါတယ္။ မရပါဘူး။ လူသားခ်င္းစာနာမွဳမရွိတဲ့ စစ္အစိုးရဟာ  ေနာက္ဆံုးခရီးအတြက္ ခ်စ္ဇနီးကို ႏွဳတ္ဆက္ဖို႕ ေသလုဆဲ ေရာဂါသည္ကို ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ မေပးခဲ့ပါဘူး။ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး “ဂြ်န္ေပါလ္ႏွင့္သမတ ဘီလ္ ကလင္တန္” တို႔က ပန္ၿကားံစာေတြေပးပို႕ခဲ့တာေတာင္ သူတို႕က ရက္ရက္စက္စက္ ပယ္ခ်ခဲ့တယ္။

ေနာက္ဆုံးမွာ အရာရွိႀကီးႀကီးတေယာက္ေရာက္လာတယ္။ ေအာ့(က္စ္) ဖို႔(ဒ္)ေနအိမ္သို႕ ျပန္လိုရင္ ျပန္ႏိုင္ၿပီး တဖန္ ျပန္လာခြင့္မရွိပါဘူးတဲ့။ ဒီလိုဆိုေတာ့ တသက္လုံးသူမဟာ ျပည္ေျပးတေယာက္ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဘာေတြမွ တိုက္ပြဲ မ၀င္ရဘဲ အဆုံးသတ္သြားမွာပါ။ ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ စုၾကည္ကို ရာဇသံေပးလိုက္တာပါ။ မိသားစုကိုေရြးမလား။ ႏိုင္ငံကိုေရြးမလား ျပတ္ျပတ္သားသား ေရြးခ်ယ္ရလိမ့္မယ္။ ခဏေတာ့  စုၿကည္စိတ္ရွဳပ္ေထြးသြားတယ္။ ဒီလို အက်ဥ္းအၾကပ္ေတြႀကားမွာ သူမအေနႏွင့္ လုပ္ႏိုင္တာကို သူမက ျဗိတိသွ်သံရံုးမွတဆင့္ ဖုန္းဆက္လိုက္တယ္။ သူတို႕က သူမျပန္လာမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ေျခထိုးေနၿကတယ္။  “မု္ိက္ကယ္ ”က သူမဒီလို မဟုတ္ပါဘူး ဆိုတာ တြင္တြင္္ ညင္းဆိုပါတယ္။
စုၾကည္ဟာေနာက္ဆုံးမွာ စိတ္ဓါတ္ၾကံ့ခိုင္စြာ ႏိုင္ငံဘက္မွ ရပ္တည္လိုက္တယ္။ ခ်စ္ဇနီးကို ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႕ ႏွဳတ္ဆက္ခြင့္ကေလးေတာင္ မရဘဲ ေနာက္၂ရက္အႀကာမွာ မိုက္ကယ္ ေသဆုံးသြားပါတယ္။

စုၾကည္ဟာ သူမ၀တ္ဆင္ေနက် အတိုင္း ရိုးရာထမီ၀တ္ျပီး းႏွင္းဆီပန္းတပြင့္ပန္ကာ တည္တည္ခန္႕ခန္႔ဘဲ သံရံုးသြားၿပီး ၀မ္းနည္းေၿကာင္းမွတ္တမ္းတင္ခဲ့တယ္။ ရုပ္ရွင္မွာေတာ့ သူမဟာ အခ်စ္ကို အဓိက အစိတ္အပိုင္းတခုအေနႏွင့္ ရင္ထဲမွာ သိမ္းဆည္းထားရွိေၾကာင္းး အေလးအနက္  ေျပာသြားတယ္။ စုၾကည္ဟာ သူမခံစားခ်က္ေတြႏွင့္ေသြဖီကာအျပင္ပန္းက သံမဏိလို မာေက်ာခက္ထန္ေနခဲ့တယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္တေယာက္က “သူမလက္ထပ္ပြဲဟာ ေၾကကြဲဖြယ္ ဂရိပံုျပင္တခုလိုဘဲ”တဲ့။ ေျပာပါတယ္။ သူမဟာ ဒီေရြးခ်ယ္မွဳအတြက္ ခြင့္လႊတ္ဖို႔ သူ႕ကို  ေတာင္းပန္ခဲ့ပါတယ္။ သူမဟာ မေတြမေ၀ မယိမ္းမယိုင္ ျပတ္သားစြာေရြးခ်ယ္ခဲ့မွဳအေပၚ ေနာင္တလဲ မရခဲ့ဘူး။ ကြ်န္မေရးခဲ့သလိုပါဘဲ။ ဒီလိုစြန္႕လႊတ္စြန္႕စားခဲ့ရေပမဲ ့လဲ တိုးတက္မွဳ က ေႏွးေကြးၿပီး  မေျပာပေလာက္ေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း တစတစႏွင့္ ကြ်န္မတို႕တေတြ ကမၻာေပၚက  အာဏာရွင္စံနစ္ၿပိဳလဲမွဳကို မ်က္၀ါးထင္ထင္  ေတြ႕ျမင္လာရၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာလည္း ေနာက္ဆုံးမွာ စစ္အစိုးရက  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြ လုပ္သြားပါမယ္လို႕ အတည္ျပဳ ေျပာဆိုေနပါၿပီ။

ေတြ႕လည္းု  ေတြ႕ျမင္ၾကရၿပီ။ အထူးျခားဆုံးကေတာ့ စုၾကည္ႏွင့္သူမရဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီပါတီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ တရား၀င္ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့အၿပီး ဧၿပီလ ၁ရက္ေန႕မွာ က်င္းပမဲ့ ေရြးေကာက္မွာ ပါ၀င္ယွဥ္ျပိဳင္္ဖို႕ အခြင့္ရရွိသြားပါၿပီ။ ဆိုတာပါဘဲ။ သူမရဲ႕ရန္ကုန္ ပုသိမ္ မဲဆြယ္တရားပြဲဟာ စိတ္အားထက္သန္ေနတဲ့ လူထုႀကီးက လမ္းမတေလွ်ာက္ေသာင္းေသာင္းဖ်ဖ်ႀကိဳဆိုခ့ဲံႀကတယ္။

အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လြန္းတဲ့ ေနေရာင္ေအာက္မွာ ေသာင္းနဲ႕ခ်ီတဲ့ လူထုပရိသတ္ႀကီးဟာ သူမေဟာေျပာတာကို နားေထာင္ဖို႕ အားကစားကြင္းဆီကို စုရံုးခ်ီတက္ေနၾကတယ္။ ပါတီအလံေတြကို ေ၀ွ႕ရမ္းၿပီး “အေမ ေဒၚစု က်န္းမာပါေစ” တဲ့။ ေအာ္ဟစ္ေႀကြးေႀကာ္သံေတြ ဟိန္းထြက္လာတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳဟာ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြအဖို ့ အလြန္အံ့အားသင့္စရာပါဘဲ။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း ရာႏွင့္ခ်ီ လႊတ္ေပးခဲ့ပါၿပီ။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ လည္း လာပါေတာ့မယ္။ လုပ္ရန္ရွိတာေတြ တခုၿပီးတခု တန္းစီေနတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြႏွင့္လည္းအျပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ ေဆြးေႏြးေနပါၿပီ။ သတင္းမီဒီယာေတြ ေလ်ာ့ေပါ့ေပးေနၿကပါၿပီ။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မွဳလဲ တျဖည္းျဖည္းရုပ္္သိမ္းေတာ့မွာျဖစ္တယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြႏွင့္ ကုလသမဂၢကေတာ့ ဧၿပီလ ၿကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တမွဳ ရွိ မရွို ေစာင့္ၿကည့္အုံးမယ္လို႔ ေျပာေနပါတယ္။ စုၾကည္ကလဲ ဒါကို သေဘာတူပါတယ္။

စုၾကည္ႏွင့္ သူမပါတီဟာ အမ်ားဆုံးမဲ အေရအတြက္ ရရွိၿပီးေအာင္ႏိုင္လိမ့္မယ္ဆိုတာ  ေသခ်ာသေလာက္ပါဘဲ။ မိခင္က ဒီမိုကေရစီအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္ သားေတြ ဘယ္လိုေနၾကသလဲ။ သားအႀကီး “အလက္ဇန္းဒါး” က အသက္၃၈ႏွစ္ ရွိေနပါၿပီ။ သူက အေမရိကားမွာေနတာပါ။ ေနာက္ သားငယ္  “ကင္  (မ္)” က ၃၄ႏွစ္ သူက ဗီဇာရရွိတဲ့အတြက္ မိခင္ထံ ေခတၱလာေရာက္လည္ပတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ မိခင္ကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ဟန္ေဆာင္မွဳမပါ ပြင့္လင္းရင္းႏွီးစြာ ေပြ႕ဖက္ႏွဳတ္ဆက္တယ္။ သူံလက္ေမာင္းေပၚမွာ ဒီကေန႕ ေခတ္လူငယ္ေတြအႀကိဳက္ တက္တူး ထိုးထားတာလဲ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေဒါင္းအလံက ေလမွာ လြင့္ပ့်ံေနခဲ့ၿပီ။ တခါတုံးက စစ္အစိုးရရဲ႕ ဆူးေညွာင့္ခလုပ္ NLD ဟာ ဒီကေန႕ မွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲေတြႏွင့္ ပြင့္လင္းညင္သာတဲ့ ေခတ္ႀကီးထဲ တိုး၀င္ခဲ့ႏိုင္ပါၿပီ။

ေတာင္အာဖရိက မင္ဒဲလားပမာ သူမေအာင္ပြဲေတြ ရရွိ္လာပါၿပီ ။ စုၾကည္ ေန႔ညမလပ္ မက္ခဲ့တဲ့  ဒီမိုကေရစီအိပ္ မက္ကို ၅၉သန္းမွ်ေသာ ျပည္သူလူထုကိုပါ မွ်ေ၀ ခံစားမက္ေစ ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႕အားလုံး စုၾကည္ရဲ့ ကံၾကမၼာကိုေတာ့ ဆက္ၾကည့္ရအံုးမွာျဖစ္ပါတယ္။

Source : Newsweek mar12,2012
The Lady’s destiny
Florist  ျမန္မာမွဳျပဳသည္။

Tuesday, March 13, 2012

အထိမခံတဲ့ ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ၾကား (သို႕မဟုတ္) အီရန္ရဲ႕ ေသနဂၤဗ်ဴဟာပရိယာယ္

စာအသစ္မေရးႏိုင္ျပန္ပါဘူး။ ေမေမ့ရဲ႕စာအေဟာင္းတစ္ပုဒ္ပဲ တင္လိုက္ပါတယ္။
အနီေရာင္မွ်ားကေလးက ေဟာ္မု (ဇ္ )ေရလက္ၾကားတည္ရာ ကို ျပသထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အာေရဗ်ကြ်န္းဆြယ္ႏွင့္ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ ႕ ထိစပ္ေနတဲ့ ေဒသမွာပါ။ ေဟာ္မု (ဇ္)္ ဆိုတဲ့ အမည္ဟာ မူလ ေဒသခံ ပါရွန္လူမ်ိဳးတို႕ရဲ ့ ဘာသာစကား အရ “Ormuz” မွ ဆင္းသက္လာတာျဖစ္တယ္။
အျပာေရာင္မွ်ားေလးမ်ားက ေရနံတင္ပို႕ရာလမ္းေၾကာင္းႏွစ္ခုု Traffic Separation Scheme ကို ေဖၚျပထားတာပါ။ ေဟာ္မု(ဇ္)ဟာ က်ဥ္းေျမာင္းေပမဲ့ အေရွ႕ေတင္ဘက္မွာရွီတဲ့ အိုမန္ပင္လယ္ေကြ႔ႏွင့္ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႔ တို႕ အၾကား အလြန္အေရးပါၿပီး မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ ေရလက္ၾကားျဖစ္ေနပါတယ္။ ေျမာက္ဘက္မွာအီရန္ကမ္းရိုးတန္းႏွင့္ေတာင္ဘက္မွာ ယူႏိုက္တက္အာရပ္အီမီရိတ္ထ္စ္ ၊ မူဆန္္ဒမ္၊အိုမန္ စသည္ တို႔ရွိပါတယ္။ ေဟာ္မု(ဇ္)ေရလက္ၾကားဟာ ကီလိုမီတာ54 (34mi) မွ် သာဘဲ က်ယ္္္္၀န္းပါတယ္။ အာရပ္ကမၻာက ေရနံစိမ္း မ်ားကို အႀကီးက်ယ္ဆုံးတင္ပို႕ေနတဲ့ ေနရာေဒသတခုသာျဖစ္ပါတယ္။ ေရနံတင္္သေဘၤာမ်ားသြားလာခုတ္ေမာင္းဖို႕ တခုတည္းေသာ လမ္းေႀကာင္းအျဖစ္လည္း ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႔မွာ ေရပန္းစားေနတာပါ။ ပ်မ္းမွ် တေန႕ကို ေရနံတင္သေဘၤာ( tankers) ၁၄စင္းႏွင့္ ေရနံစိမ္းသိုေလွာင္စည္ေပါင္း 15.5 မီလွ်ံ (2,460,000 m3) ကို ဒီေဟာ္မု(ဇ္)ေရလက္ၾကားကေန ျဖတ္ေက်ာ္ခုတ္ေမာင္း တင္ပို႕ေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ေရနံတင္သေဘၤာမ်ားရဲ႕ ၃၅% ကို သယ္ယူေနတာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေရလက္ၾကားအတြင္းသေဘၤာမ်ား အထိအခုိက္မရွိ အႏၱရယ္ကင္းကင္း ၀င္ထြက္ႏိုင္ဖို႕ ယဥ္သြားလာမွဳ ေရေၾကာင္း သတ္မွတ္ေရးအ ဖြဲ႕ က ( Traffic Separation Scheme “TSS”) သေဘၤာ အ၀င္လမ္း အထြက္လမ္းမ်ားသတ္မွတ္ထိန္းခ်ဳပ္ေပးထားပါတယ္။


ေရေၾကာင္းလမ္းအက်ယ္အ၀န္းဟာ 6miles( 10km)ရွီၿပီး အက်ယ္ 2miles (3km)ရွိ အ၀င္အထြက္ လမ္းေၾကာ၂ခု အပါအ၀င္ ေရေၾကာင္းလိုင္းမ်ား သတ္မွတ္စီစဥ္ ထားေပးတယ္။ ဒီလို သေဘၤာမ်ား ျဖတ္သန္းခုတ္ေမာင္းရာမွာ အီရန္ႏွင့္ အိုမန္ ႏိုင္ငံတို႕ရဲ့ ေရပိုင္နက္မ်ားကို အျငင္းပြားျခင္းမရွိရေအာင္ ကုလသမဂၢသေဘာတူျပဌာန္းအတည္ျပဳထားတဲ့ ဥပေဒရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ အတည္ျပဳထားေသာ္လည္း ႏိုင္ငံအားလုံးလိုက္နာႀကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ US အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံအမ်ားစုကသာ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုလိုက္နာ က်င့္သုံးႀကတာျဖစ္တယ္။ ေရဒါစံနစ္ျဖင့္ ေရေၾကာင္းဆက္သြယ္ညႊန္ျပျခင္း( Link Quality Indicator (LQI) ကို အိုမန္ႏိုင္ငံကေန ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ႀကားရွိ “TSS “ေမာ္နီတာကို ေပးပို႕ရပါတယ္ ။ မူဆာဒမ္ကြ်န္းဆြယ္ထိပ္ေပၚက ကြ်န္းငယ္ေလးတကြ်န္းမွာ TSS ကို ထားရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း မၾကာခဏ သေဘၤာမ်ား ထိခုိက္မွဳကေတာ့ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ သဘာ၀တရားမ်ားပါဘဲ။
ၿဂိဳလ္တုေပၚက ျမင္ေတြ႕ရပံု
ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ႀကားရဲ့ အသြင္သ႑ာန္  
ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း ခရီး နယ္နိမိတ္မ်ား ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၈ရက္ေန႔က အဲဒီ ေရလက္ႀကားမွာ အီရန္တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္အေမရိကန္ ေရတပ္တို႕ အခ်င္းမ်ားၿပီး ” တရက္ႀကာ”စစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့ႀကတယ္။ သမိုင္းမွာေတာ့ “Operation Praying Mantis” လို႕ တြင္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ဧၿပီ ၁၄ရက္ေန႕က အီရန္တို႕မိုင္းေထာင္ေဖါက္ခြဲျပစ္ခဲ့တဲ့ USS Samuel B Roberts (FFG-58)အတြက္ လက္စားေျခ တုံ႕ျပန္တိုက္ခိုက္တာသာျဖစ္တယ္လို႕ ဆိုတယ္။ အေမရိကန္္က ဖရီးဂိတ္စစ္သေဘၤာႏွစ္စင္း ၊လက္နက္အျပည့္ တပ္ဆင္ထားတဲ့ တိုက္ေရယာဥ္တစင္း၊စပိဘုတ္ ၆စင္း နစ္ျမဳပ္ျပစ္ခဲ့တယ္။ တခါ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ဇူလိုင္လမွာ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာUSS Vincennes မွ မွားယြင္းပစ္ခတ္တာေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၉၀ေသဆံုးတဲ့ ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္ အီရန္ Air Flight 655 ဟာ ေဟာ္မု(ဇ္)ေရလက္ၾကားမွာ ပ်က္က်ခဲ့ရတယ္။ ၂၀၀၇ ဇန္န၀ါရီလမွာ ေရငုတ္သေဘၤာ USS NewPort Newsႏွင့္ တန္ခ်ိန္ေပါင္း 300.000 မ်ားျပားစြာ တင္ေဆာင္လာတဲ့ ဂ်ပန္ေရနံတင္သေဘၤာ Mogamigawa တို႕ ေရေအာက္မွာ ထိပ္တိုက္ ၀င္ေဆာင့္္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ထိခိုက္ဒါဏ္ရာ ႏွင့္ ေရနံယိုဖိတ္မွဳ စသည္ တစံုတရာျဖစ္ပြာျခင္းမရွိခဲ့ဘူး။ ၂၀၀၉ခု မတ္လ ၂၀ရက္ေန႕က USSHartford ႏွင့္ USS New Orleans တို႕ ေဟာ္မု(ဇ္) ေရလက္ႀကားမွာႏွစ္ဦးသား ၀င္ေဆာင့္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ Hartford မွ သေဘၤာသား ၁၅ဦး ဒါဏ္ရာရရွိၿပီး New Orleans ကေတာ့ ေလာင္စာကန္ က်ဳိးပ့ဲတာေႀကာင့္ US ဂါလံေပါင္း 25,000 ဖိတ္စင္ခဲ့တယ္။
၂၀၀၇ ဒီဇဘၤာႏွင့္ ၂၀၀၈ ဇန္န၀ါရီလမ်ားမွာ အီရန္စပိဘုတ္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာမ်ားအၾကား အျငင္းပြားစရာ ျပႆနာမ်ားရွိလာတယ္။ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာအုပ္စုကို အီရန္က ရန္စက်ဴးေက်ာ္တယ္။ေႏွွာင့္ယွက္မွဳျပဳ တယ္လို႕တရား၀င္ ေျပာဆိုကန္႕ကြက္ပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ အီရန္က ဒီစြပ္စြဲခ်က္ကို အျပင္းအထန္ုျငင္းဆန္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ခု ဇန္န၀ါရီ၁၄ရက္ေန႕မွာ ၂၀၀၈ခု ဇြန္လ ၂၉ရက္ေန႕မွာ အီရန္ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး “အလီမိုဟာမက္ဂ်ာဖါရီ” က “အီရန္ဟာမၾကာခင္မွာ အဇၨေရးႏွင့္ အေမရိကန္ တို႕ရဲ႕တိုက္ခိုက္လာမွဳကို ခံရႏိုင္ဖြယ္ရွိတယ္”လို႕ စြပ္စြဲ ေျပာဆိုခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီလို တိုက္ခိုက္လာရင္ ေဟာ္မု(ဇ္)ေရလက္ၾကားကို ပိတ္ဆို ႕ၿပီး ေရနံေစ်းကြက္ တခုလုံးပ်က္ျပားသြားေအာင္ မိမိတို႕ကလုပ္ရန္ အသင့္ရွိေၾကာင္းကိုလည္း ျခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ ေရတပ္အုပ္စုဟာ ဘာရင္းမွာ အေျခခ်ထားတာမို႔ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕ကို မျဖစ္မေန ျဖတ္သန္းရတယ္။ တာ၀န္ရွိသူ အေမရိကန္ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး “ ကီဗင္ ေကာ့စ္ဂရစ္ဖ္” က ေျပာၾကားရာမွာ “အီရန္ရဲ့ ေလွသေဘၤာငယ္ေတြဟာ မိမိတို႕ ေရတပ္သေဘၤာႀကီးေတြကို ေဒါသထြက္ေအာင္ ႏိွဳးဆြေနတယ္။ ကမၻာ့တတိယ ေရနံထြက္ရွိရာေဒသခံအေနနဲ႕ ထင္သလိုရမ္းကားေနတာကို အေမရိကန္က ခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ဘူး လက္ပိုက္ၾကည့္မေနဘူး”တဲ့။

တစ္ခါ၂၀၀၈ ခု ဇူလိုင္၈ရက္ေန႕မွာ အဆင့္ျမင့္အီရန္ေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး “အလီခါေမနီ”က ေတာ္လွန္ေရးအေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ ကို မိန္႔ခြန္းေျပာႀကားရာမွာ “ဇီယြန္ေတြဟာ အီရန္ကို တိုက္ခိုက္ဖို႕ အိမ္ျဖဴေတာ္ကို ေတာင္းဆို ဖိအားေပး သိမ္းသြင္းေနတယ္။ ဒီလို ရာဇ၀တ္မွဳမ်ိဳးကို မိုက္မိုက္မဲမဲက်ဴးလြန္မယ္ဆိုရင္ ေဟာ္မု (ဇ္ )ေရလက္ၾကားက သူတို႕ရဲ့ေရနံတင္ သေဘၤာေတြ အီရန္က လက္ဦးယူ ျပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္သြားမယ္။တဲလ္အဗစ္နဲ႕၀ါရွင္တန္က သေဘၤာေတြ တစမက်န္မီးေလာင္ျပာက်ေစရမယ္၊ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕ကေန ျပာမွဳံအျဖစ္ လြင့္စင္ေစရမယ္။” လို႔ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားတယ္။ ဒီလိုပါဘဲ။ သေဘာထားတင္းမာလြန္းသူ အီရန္သမၼတ မာမြတ္အမာဒီနီဂ်က္ဟာလည္း အလားတူ ရန္လိုေသာ စကားမ်ားကို မၾကာခဏ တိုက္ခိုက္ေျပာႀကားေလ့ရွိပါတယ္။ ယေန႔အေျခအေနမွာလဲ အီရန္ဟာ ေျပာရခက္ပါတယ္။ နိုင္ငံတကာ ကန္႕ကြက္ေနတဲ့ ၾကားကႏ်ဴကလီးယားကိစၥကို ရပ္တန္႕မထားဘဲ အလြန္ေခါင္းမာစြာေရွ႕ဆက္ေနဆဲပါဘဲ။ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႕အေရးယူမွဳ ကို အရွိန္ျမင့္ တိုးခ်ဲ့ လုပ္ကိုင္ခဲ့ရင္ ျပႆနာက အႀကီးမားဆုံးျဖစ္လာမွာပါ။ ဒါဆိုရင္.. ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကို အီရန္တို႕က လည္းအေသအခ်ာပိတ္ျပစ္ဖို႕ အသင့္ပါ။ ေရနံေစ်းႏွဳံးေတြလည္း အျမင့္ဆုံးကို ခုန္တက္သြားမွာပါ။

တစ္ဖန္ ပိတ္ဆို႕သူ အေမရိကန္မ်ားအေနႏွင့္လည္းတန္ျပန္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳက ဘယ္လိုရွိလာႏိုင္မလဲ တြက္ခ်က္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ့ကလည္း ဒီလိုေရနံေစ်းေတြ ေခါင္ခိုက္ေလ အီရန္က အႀကိဳက္ေတြ႕ေလ။ေရနံက ရတဲ့ ေငြ နဲ႕ ပို ပိုၿပီး ၀င္ေငြတိုးေလတဲ့။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ေဒၚလာႏွင့္လဲလွယ္ရာမွာ အီရန္ေငြေစ်းက်ဆင္းသြားႏိုင္လို႕ ထင္သေလာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ တဲ့။ ေငြေၾကးခိုင္မာမွဳမရွိရင္ဘဏ္ေတြမွာ ေငြေၾကးျပည့္စုံမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဘဏ္ေငြအပ္သူမ်ား ေငြေတြ ကို ျပန္ထုတ္ယူသြားႏိုင္တာမို႕ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ၿပီး အီရန္ေတြ အရွဳံးေပၚႏိုင္တယ္လို႔ ေထာက္ျပႀကတယ္။ ဘယ္လိုဘဲ ျဖစ္ပါေစ အီရန္ဟာ န်ဴကလီယားကိစၥ ရပ္တန္႕ ပစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ့္ကို အက်ဥ္းအၾကပ္ထဲမွာပါ။ ဆတပိုးတိုးလို႕အားသြန္ႀကိဳးပမ္းသြားမွာက အေသခ်ာဆုံးပါ။ လက္ရွိအေနအထားမွာလည္း လက္နက္ဆန္းေတြထုတ္လုပ္ဆဲ လက္စြမ္းျပ ပစ္ခတ္္ျပသေနဆဲပါ။ မေ၀းေတာ့တဲ့ ကာလမွာ အီရန္ဟာလည္း ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ လ်ိဳ႕၀ွက္ ထိပ္ဖူး အသစ္မ်ားပိုင္ဆိုင္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းအတိ္အလင္းေၾကညာဖြယ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ဘာလုပ္မလဲ။ အဇၨေရးလ္ ဘာလုပ္မလဲ ေစာင့္ႀကည့္ မေနဘဲ စက္ကြင္းလြတ္ေအာင္ေရွာင္ႏိုင္႕ဖို႕သာ ႀကိဳးပန္းရမွာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ဘယ္လို ႀကိဳးပမ္းမလဲ ဆိုတာသာ စဥ္းစားထားရန္ရွိေႀကာင္း အသိေပးလိုက္ပါရေစ။ မထိမ္းႏိုင္ မသိမ္းႏိုင္ ႏ်ဴစစ္ပြဲ ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ ဘယ္သူမွ အႏိုင္အရွံဳး ရွိမွာ မဟုတ္ဘူး။ အားလုံး ပ်က္သုန္းကုန္မွာပါ။

အီရန္ဟာ 2011 ႏွစ္ကုန္ပိုင္း ဒီဇင္ဘာလ ၂၄ရက္ေန႔မွစၿပီး ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႔ရွိ ေဟာ္မု (ုဇ္) ေရလက္ႀကားမွ အေရွ႕ဘက္ ေအဒင္ပင္လယ္ေကြ႕ အထိ ကီလိုမီတာ ၂၀၀၀ အတြင္း က်ယ္ျပန္႕စြာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မွဳကို ၁၀ရက္တိုင္တိုင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေလ့က်င့္ေနစဥ္ အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာေတြရဲ ့ လွဳပ္ရွားမွုဳကို အီရန္က ဘ၀င္မက်ပါဘူး။ မျမင္လိုပါဘူး တဲ့။ “သူတို႔ ကို ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႕ကေန အၿပီးအပိုင္ ထြက္ခြာသြားေစခ်င္ပါတယ္။” လို႕ အီရန္ေရတပ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ က ဆိုပါတယ္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႕ စစ္ေရးေလ့က်င့္ေနစဥ္ ရန္သူေတြဟာ အိုမန္ပင္လယ္ဘက္ကိုထြက္ခြာသြားတာ ေတြ႕ေနရပါၿပီ္။သူတို႔ ေနာက္တေၾကာ့ျပန္မလာပါေစနဲ႕လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္”တဲ့။ US ေနဗီြ မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး “ဘီလ္” က ခ်က္ျခင္းတုံ႕ျပန္ေျပာၾကားရာမွာ “အေမရီကန္ေရတပ္ဟာ ႏိုင္ငံတကာေရေၾကာင္းထိမ္းသိမ္းကာကြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္အရ ေရနံတင္ သေဘၤာမ်ား ေဘးကင္းလုံျခံဳစြာ ခုတ္ေမာင္းႏိုင္ဖို႕ ပါရွန္ပင္လယ္ေကြ႔ကို ေစာင့္ၾကည့္္ေနျခင္းသာျဖစ္ လို႕ ပံုမွန္ ဆက္လက္ လွဳပ္ရွားေနမွာျဖစ္တယ္”လို႔ ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားပါတယ္။ အီရန္ကို စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမွဳ ယခုထက္ အရွီန္ျမွင့္ခဲ့ရင္ ကမၻာ့ေရနံေစ်းကြက္ကို ကိုင္လွွဳပ္သလို တဟုန္ထိုးတက္သြားလိမ့္မယ္္ဆိုတာ ေစာေစာပိုင္းက ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အရွင္းဆုံးေျပာရရင္ အီရန္ဟာ ေရနံစိ္မ္း ေစ်း ၄% ပိုမို ေစ်းျမင့္လာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ေငြေၾကးတန္ဘိုး ၁၂% ေလ်ာက်သြားႏိုင္ပါတယ္။

အီရန္ေရာ အေမရိကန္တို႔ပါ အက်ဥ္းအၾကပ္ထဲ ေရာက္ေနတာပါ။ ေဟာမု (ဇ္ )ေရလက္ၾကားဟာ တကယ့္ကို မလြယ္ပါဘူး။ အထိမခံနိင္စရာပါဘဲ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္အတူ ေနာက္ထပ္ ပိတ္ဆို႕ေပးမယ့္ ႏိုင္ငံေတြက ရွိေနပါတယ္။ အီရန္ဗဟိုဘဏ္ကို အမ်ားႀကီးထိခိုက္လာႏိုင္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္က အီရန္ဟာ ေရလက္ၾကားမွာ ေလွသေဘၤာမ်ားအသြားအလာ တလခန္႕ တားဆီးဟန္႕တားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မၾကာခင္လမ္းပြင့္ခဲ့ပါတယ္။ လမ္းပြြင္ဖို႕ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ေတြႏွင့္လည္း ပဍိပကၡ ပို္လာခဲ့ပါတယ္။ဆက္ဆံေရးပိုမို တင္းမာလာတယ္။ ပင္တဂြန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ “ကပၸိတိန္ဂြ်န္ကာေဘး”က ရိုက္တာ သတင္းဌာနကို ေျပာဆိုရာမွာ.. “ကမၻာႀကီးဟာ ကူကယ္ရာမဲ့ေနပါတယ္။ တင္းမာမွဳေတြက အရွီန္ျမင့္တက္ေနဆဲပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ဘက္ကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပါတနာေတြ ကြ်န္ေတာ္တို႕၀န္းက်င္က ကြ်န္ေတာ္တို႕ မိိတ္ေဆြေတြ လူ့ေဘာင္အသိုင္းအ၀န္းတခုလုံးက လူသားေတြ ကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ အျပည့္အ၀ စြမ္းေဆာင္မွဳေတြ ေပးခ်င္ပါတယ္။ကမၻာႀကီးကို ေအးျငိမ္းေစခ်င္ပါတယ္”လို ့ ေျပာပါတယ္။ အလားတူ အီရန္ အင္စတီက်ဴ႕ က “ဆူဆန္နီ မာလိုနီ “က လည္း “အေမရိကန္ဟာ အီရန္ရဲ႕ ဘယ္လိုျခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ိဳးကို မဆို ေက်ာ္လႊားသြားႏိုင္မယ္ဆိုတာ ကြ်န္ူမ ယုံၾကည္ပါတယ္” တဲ့။ အီရန္က ရန္လိုေနတာအမွန္ပါ။ လက္နက္ခ်င္းယွဥ္ျပိဳင္ဖို႕ လည္း အသင့္ရွိေနပါၿပီ။ အမုန္းတရားေတြကလည္း အီရန္သမၼတကို ေခ်ာက္ထဲ တြန္းခ်ေနပါတယ္။ အိုဘားမားကလည္းေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရဖို႕ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းလုပ္ေနေပမဲ ့ အေလ်ာ့ေပးမဲ့ဟန္မေပၚဘူး။ ေရွ႕ဆက္ ဘာျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာ.. ၂၀၁၂ခုႏွစ္မွာ …ကမၻာႀကီးဘာျဖစ္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာ… ေစာင့္ၾကည့္ႀကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Source : Wikipedia

၂၀၁၂ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၇ရက္ေန႔ ရရွိတဲ့ သတင္းအရ ဆိုမာလီဓါးျပမ်ား တလၾကာဖမ္းဆီးထားတဲ့ ငါးဖမ္းသေဘၤာတစင္းက အီရန္ႏိုင္ငံသား၁၃ဦးကို ဆိုမာလီ ဓါးျပ ၁၅ဦး လက္ထဲကေန USSကိစ္ သေဘၤာက ကယ္တင္ခဲ့ေၾကာင္း အီရန္ႏိုင္ငံသားမ်ားဟာ အီရန္ႏိုင္ငံကို ျပန္သြားေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းကို ေတြ႕ျမင္ႀကားသိရပါတယ္။ ဖမ္းဆီးခံထားရသူမ်ားေပးပို႕တဲ့ အေႀကာင္းၾကားခ်က္ကို လက္ခံရရွိလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အီရန္ႏိုင္ငံသားေတြဟာ အီရန္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႕ရဲ့ တင္းမာမွဳကို မသိၾကဘူးလို႕ ဆိုပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ကေလးတခုဟာ အီရန္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႕ရဲ့ တင္းမာမွဳအေနအထားကို နည္းနည္းကေလးျဖစ္ျဖစ္ (တစ္ေရြးသားျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ေရြးသားျဖစ္ျဖစ္) ေလ်ာ့ပါးႏိုင္ေကာင္းရဲ့လို႕ Florist ေမွ်ာ္လင့္ခ်င္ပါတယ္။

Florist

Tuesday, March 6, 2012

လရိပ္

♫ The trees that whisper in the evening
Carried away by a moonlight shadow ♫

လေရာင္ရွိတဲ့ညေတြမွာ
လေရာင္ခပ္လဲ့လဲ့ေလးျဖာက်တဲ့ေနရာမွာအိပ္ရင္း  ...
လ ကို ေငးၿပီးၾကည့္ရင္း ...
အိပ္ေပ်ာ္သြားရတာ သိပ္ႀကိဳက္တာပဲ။
ဘာေၾကာင့္လည္းမသိ အူထဲအသည္းထဲကကို က်လိက်လိနဲ႔သေဘာက်တာ။
ညက အိပ္ခါနီးလေရာင္ျမင္ရတဲ့ဘက္ကို ေနရာေျပာင္းအိပ္တယ္။
ၿပီးေတာ့ ေမးလိုက္ေသးတယ္။
"တကယ္ခ်စ္ရဲ႕လား" လို႔
သူကေျဖတယ္။ "....." တဲ့
ဒါဆို လႀကီးကို ယူေပးပါ။ ညတိုင္းလႀကီးဆီက အေရာင္ေဖြးေဖြးေလးနဲ႔ အိပ္ခ်င္လို႔ပါ ဆိုေတာ့။
"....." တဲ့။
ဘာေျဖလိုက္တာပါလိမ့္။
မသိလိုက္ေတာ့ဘူး .. အိပ္ေပ်ာ္သြားၿပီ .... zzzzzzz

Moonlight shadow သီခ်င္းေလးလည္းျပန္နားေထာင္ျဖစ္တယ္။

♫ I stay, I pray
See you in Heaven, far away
I stay, I pray
See you in Heaven one day ♫

Sunday, March 4, 2012

လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအႏၲရာယ္

အီရန္ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ေတြကို ဘယ္သူကမ်ားလုပ္ၾကံေနသလဲဆိုတာ အီရန္ႏိုင္ငံတြင္း လူေတြအမ်ားႀကီးကေမးခ်င္ေနၾကတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုေတာ့ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အီရန္ႏိုင္ငံကိုေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့ ကမၻာတစ္လႊားကလူေတြကလည္း သိခ်င္ေနၾကတယ္။ ဘယ္သူက ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ေတြကို သတ္ေနသလဲတဲ့။ ေမးေနၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီလ ၁၁ရက္ေန႔ကျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ကားဗံုးေပါက္ကြဲမႈတစ္ခုမွာ နာတန္ဇ္ႏ်ဴကလီးယားသန္႔စင္စက္ရုံက အၾကီးတန္းပညာရွင္ တီဟီရန္နည္းပညာတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡ ေမာစတာဖာ အမာဒီရိုရွန္ ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ အီရန္အစိုးရသတင္းဌာနကေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း လွဴိ၀ွက္တဲ့ဗံုးေဖာက္ခြဲလုပ္ၾကံမႈေလးခုမွာ တတိယေျမာက္ေသဆံုးခဲ့တဲ့ ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ပါ။ လုပ္ၾကံမႈတစ္ခုစီမွာ တစ္ဦးဦးက ဗံုးကို ကားမွာထားခဲ့တာမ်ဳိးေတြခ်ည္း ဆင္တူေနခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေသဆံုးခဲ့တဲ့လုပ္ၾကံမႈမွာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္စီးလူႏွစ္ဦးဟာ သံလိုက္ဗံုးကို ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ရဲ႕ အီရန္ခိုဒရိုကုမၸဏီထုတ္ ဖူးေဂ်ာ့ ၄၀၅ ကားမွာကပ္သြားခဲ့တယ္။ လုပ္ၾကံသူဟာ လုပ္ၾကံခံရမယ့္သူရဲ႕ လမ္းေၾကာင္း၊ အခ်ိန္အတိအက် အားလံုးကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိေနခဲ့ပါတယ္။ ေသးငယ္ၿပီးအဆင့္ျမင့္နည္းပညာနဲ႔ဒီဇိုင္းထုတ္ထားတဲ့ သံလုိက္ဗံုးဟာ ပစ္မွတ္ကိုထိထိေရာက္ေရာက္တိုက္ခိုက္ႏိုင္သလို ပတ္၀န္းက်င္ကိုပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈမရွိေအာင္လည္း အထူးစီမံထားခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးလုပ္ၾကံမႈုမွာ ေသဆံုးခဲ့သူ ပါေမာကၡ ေမာစတာဖာ အမာဒီရိုရွန္

၂၀၁၀ ႏို၀ဘၤာလက ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ မာဂ်စ္ ရွာဟရီယာရီကို လုပ္ၾကံခဲ့တဲ့ဗံုးနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ ေသဆံုးခဲ့တဲ့ မာဂ်စ္ ရွာဟရီယာရီဟာ ရွာဟစ္ဒ္ဘယ္ဟက္ရွ္တီတကၠသိုလ္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအင္ဂ်င္နီယာဌာနက အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးပါ။ အဲဒီ ႏို၀ဘၤာလမွာပဲ လက္ရွိ အႏုျမဴစြမ္းအင္ဌာနအၾကီးအကဲျဖစ္ေနတဲ့ ဖယ္ေရဒြန္ အက္ဘက္စီ ဒါဗါနီလည္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရေပမယ့္ ဒဏ္ရာရရုံရခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွာ ရူပေဗဒပါေမာကၡ မာဆာ့ဒ္ အလီမိုဟာမာဒီရဲ႕ ကားအနီးက ဗံုးတပ္ထားတဲ့ဆိုင္ကယ္ကို အေ၀းထိန္းခလုတ္ႏွိပ္ကာေဖာက္ခြဲလုပ္ၾကံႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဇူလိုင္လမွာ ေသနတ္သမားတစ္ဦးပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ရူပေဗဒပညာရွင္ ဒါရီရပ္ရွ္ ရယ္ဇိုင္းေသဆံုးခဲ့ၿပီး အဲဒီေသဆံုးမႈဟာလည္း ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိတယ္လို႔ဆိုၾကတယ္။
အီရန္အစိုးရသတင္းဌာနေတြက အစၥေရးနဲ႔ ယူႏိုက္တက္စတိတ္ကို လုပ္ၾကံမႈေတြမွာ ေနာက္ကြယ္ကႀကိဳးကိုင္ေနၾကတယ္လို႔ အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ ယူအက္စ္အတြင္းေရးမႉးဟီလာရီကလင္တန္က “အီရန္ႏိုင္ငံအတြင္းမွာျဖစ္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ တစ္ခုမွမရွိဘူးဆိုတာ ျပတ္ျပတ္သားသားပဲ ျငင္းဆိုခ်င္ပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ “ရန္စေနတဲ့အျပဳအမူ၊ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ရွာေဖြမႈ စတာေတြကို အဆံုးသတ္ႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းအတြက္လိုအပ္တဲ့ အီရန္နဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအုပ္စုေတြၾကားက နားလည္မႈဟာ ျဖစ္တည္လာလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္မတို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ျပန္လည္ေပါင္းစည္းၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့အဖြဲ႔၀င္ျဖစ္လာဖို႔လည္းယံုၾကည္ပါတယ္” လို႔ ဆိုတယ္။ အစၥေရးကေတာ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ဆင္ျခင္သံုးသပ္မႈေတြကို ေယဘူယ်အားျဖင့္ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ပါတယ္။ အစၥေရးကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔အတြက္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ တပ္မဟာမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေယာ့ဗ္မိုးဒါ့ခ်ဳိင္က သူ႔ရဲ႕ facebook စာမ်က္ႏွာမွာေတာ့“အီရန္ပညာရွင္ကို ဘယ္သူကပစ္မွတ္ထားခဲ့သလည္း ကၽြန္ေတာ္စိတ္ကူးၾကည့္လို႔ေတာင့္မရပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ မ်က္ရည္တစ္စက္က်ဖို႔ေတာင္မလုပ္ဘူး၊ အဲဒါအေသအခ်ာပဲ” လို႔ ေရးခဲ့ပါတယ္။ အစၥေရးကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔ရဲ႕ အီရန္ဌာနခြဲ ဒါရိုက္တာျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ မစ္ကီစီးဂဲလ္က အစၥေရးစစ္တပ္ေရဒီယိုကို အခုလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ “အဲဒီလုပ္ၾကံမႈဟာ သမၼတမာမြတ္အာမက္ဒီနီဂ်က္အစုိးရကိုျပခ်င္တဲ့ ဖိအားေတြရဲ႕တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္တယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္ကာလမွာ အီရန္မွာ ဆိုး၀ါးတဲ့အေျခအေနေတြအမ်ားႀကီးပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ အီရန္ဟာ ဖိအားေတြတပ္ဆင္ထားတဲ့အေျခအေနထဲမွာေရာက္ေနတယ္။ ခုေနာက္ဆံုးျဖစ္တဲ့လုပ္ၾကံမႈဟာ အီရန္အစိုးရရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ဖိအားေတြကိုအားျဖည့္လိုက္တာပဲ” တဲ့။

လုပ္ၾကံမႈရဲ႕ေနာက္ကြယ္က အသံတိတ္အဖြဲ႔အစည္းေတြ
ဘယ္သူကမွ သူတို႔လက္ေတြေျမွာက္မျပၾကပါဘူး။ ဘယ္သူကမွ ဒီလုပ္ၾကံမႈေတြမွာတာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာ ၀န္ခံျခင္းမရွိၾကဘူး။ လူသတ္မႈေတြဟာ ပေဟဠိဆန္စြာဖံုးကြယ္ေနဆဲပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အစၥေရးကေတာ့ အီရန္ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ေတြကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစမယ့္ကိစၥမွန္သမွ်အတြက္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ရတာကိုေတာ့ လွဳိ႕၀ွက္မေနပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့လုပ္ၾကံမႈေတြမွာ အစၥေရးက လုပ္ၾကံမႈမွာ ဘယ္အပိုင္းကမွဆက္ႏြယ္မႈမရွိဘူးလို႔ ျငင္းဆိုတဲ့အခါရွိသလို မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ျငင္းဆန္တဲ့အခါလည္းရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အစၥေရး ေမာဆာ့ဒ္(Mossad)ေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီ ျပည္ပအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ သတင္းေပးသူ၊ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သူေတြလႈပ္ရွားေနတဲ့ အေကာင္းဆံုးကြန္ယက္ေတြဟာ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသေတြမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ရွိေနတယ္လို႔ ယံုၾကည္စရာရွိေနပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တုန္းက အီရန္လူမ်ဳိးတစ္ဦးဟာ ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္တစ္ဦးကို လုပ္ၾကံဖို႔ ေမာဆာ့ဒ္ရဲ႕ အဖြဲ႔သားအျဖစ္သိမ္းသြင္းခံရတယ္လို႔ ၀န္ခံခဲ့တယ္။ အဓမၼ၀န္ခံခိုင္းမႈေတြဟာလည္း အီရန္မွာေတာ့ ရိုးအီေနတဲ့လုပ္ရပ္ေတြပါ။ အီရန္သမၼတ မာမြတ္အာမက္ဒီနီဂ်က္က အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းအတြက္ျဖစ္တယ္၊ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ စြမ္းအင္လုပ္ငန္းေတြအတြက္လို႔ပဲ ေျပာေနပါတယ္။

၂၀၀၉ခုႏွစ္မွာ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းရဲ႕ကြန္ပ်ဴတာစနစ္ေတြကို Stuxnet ကြန္ပ်ဴတာဗိုင္းရပ္စ္နဲ႔ ၀င္ေရာက္ဖ်က္ဆီးမႈျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ စက္ဒလက္ပိုင္းေတြမွာ ယာယီရပ္ဆိုင္းပ်က္စီးမႈေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ ယူအက္စ္၊ အစၥေရးနဲ႔ ျဗိတိသွ်ဆိုက္ဘာကၽြမ္းက်င္သူေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာလုိ႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ “ၿပိဳင္ဖက္၊ ရန္ဖက္ေတြလိုျဖစ္ေနၾကတဲ့ အစၥေရးေတြက ျပဳလုပ္ႏုိင္တယ္၊ အီရန္မူဂ်ာဟီဒင္အဖြဲ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ၾကံၾကတာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္” လို႔ အမ်ဳိးသား အီရန္အေမရိကန္ေကာင္စီဥကၠဌ (“အံစာတံုးရဲ႕ တစ္ဖက္တည္းေသာအလွည့္: အိုဘားမားရဲ႕ အီရန္နဲ႔ သံခင္းတမန္ခင္း”စာအုပ္ကို ေရးသားခဲ့သူ) ထရီတာပါစီ ကေျပာပါတယ္။ “လုပ္ၾကံမႈေတြဟာ ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းေတြရပ္တန္႔ေစဖို႔နဲ႔ အီရန္ကိုတားဆီးေႏွာင့္ယွက္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈေတြကို အီရန္အစိုးရက မကာကြယ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာကိုလည္းျပသခ်င္တာပါပဲ။ တကယ္လို႔ အီရန္ကသာ အၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္တစ္ခုခုနဲ႔ လက္တံု႔ျပန္လုိက္မယ္ဆိုရင္ အစၥေရးက ဒီအီရန္အစိုးရကို စစ္ေရးအရအေရးယူဆန္႔က်င္ဖို႔ အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုျပစရာရသြားႏိုင္တာေပါ့” လို ပါစီက ေျပာခဲ့တယ္။ American Enterprise Institute က ပညာရွင္မိုက္ကယ္ရူဘင္က အစၥေရးပါ၀င္ပတ္သက္မႈက ျဖစ္ႏိုင္ေျခအရွိဆံုးဇာတ္ကြက္ပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာၿငိမ္းခ်မ္းေရးသုေတသနအဖြဲ႔ Carnegie Endowment for International Peace က စီနီယာအဖြဲ႔၀င္ မာခ့္ဟစ္ဘ္စ္ကလည္း အီရန္အထဲက အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုခုနဲ႔ အစၥေရးပူးေပါင္းခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုျပန္တယ္။ ပါစီေျပာတာကေတာ့ လုပ္ၾကံမႈေတြက ယူအက္စ္လုပ္ခဲ့တာလို႔ မယံုၾကည္ပါဘူး။ ယူအက္စ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြက စစ္ေရးအရေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းမေၾကညာပဲ ႏိုင္ငံတစ္ခုထဲ ၀င္ေရာက္လုပ္ရွားဖို႔ဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ မူ၀ါဒနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူးတဲ့။ တျခားတိုင္းျပည္အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အီရန္ႏ်ဴကလီးယားကိစၥကို စိုးရိမ္စရာလို႔ျမင္ၾကေပမယ့္ ယူအက္စ္နဲ႔ အစၥေရးကေတာ့ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းေတြကို ကန္႔ကြက္တာကို အျမဲပဲ ေျဗာင္က်က်ေျပာပါတယ္။ အစၥေရးကသာ အီရန္ျပည္သူ႔မူဂ်ာဟီဒင္Mujahedin-e-Khalq(MEK)အဖြဲ႕ နဲ႔လက္တြဲခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒါအႏၲရာယ္ႀကီးတဲ့စြန္႔စားမႈႀကီးပါ။  MEK ကို ယူအက္စ္က အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔စာရင္းသြင္းထားပါတယ္။ အစၥေရးဟာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒရဲ႕ယဇ္ေကာင္ျဖစ္ေနတယ္၊ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကိုဆန္႔က်င္တာကိုျပဖို႔ တျခားျပည္နယ္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ဖိႏွိပ္တာျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ မူဂ်ာဟီဒင္နဲ႔ ပူးေပါင္းခဲ့တာသာ ေပၚထြက္လာခဲ့ရင္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကိုၿဖိဳခြင္းဖို႔ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုတစ္ခုနဲ႔ပူေပါင္းလိုက္တာပဲျဖစ္သြားမွာပါပဲ။ MEK ကို အၾကမ္းဖက္သမားစာရင္းကပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ သေဘာတူထားၾကတဲ့တစ္ခ်ဳိ႕အဖြဲ႔၀င္ေတြလည္း လႊတ္ေတာ္မွာရွိၾကပါတယ္။

ေလ့လာသူအမ်ားအျပားကေတာ့ ဘယ္သူကပဲ လုပ္ၾကံမႈေတြစီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနပါေစ၊ အီရန္ေတြပါ၀င္ေနပါတယ္ လို႔ဆိုတယ္။ “အီရန္ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာသာ သဲလြန္စတစ္ခုခုရွိခဲ့ရင္ တစ္ဦးဦးကိုစြပ္စြဲေနတာထက္ အဲဒီလုပ္ၾကံမႈေတြကိုအခုပဲ ရပ္တန္႔ဖို႔ႀကိဳးစားရမယ္” လို႔ ဂၽြန္ေဟာ့ပ္ကင္းစ္တကၠသိုလ္က အေရွ႕အလယ္ပိုင္းပညာရွင္ ဒန္နီရယ္ဆား၀ါးက ေျပာပါတယ္။ မယံုႏိုင္စရာအျဖစ္အပ်က္ေတြက ေရွ႕ဆက္ျဖစ္လာေနတုန္းပဲ၊ ဘယ္သူကပဲစပြန္ဆာေပးေပးပါ၊ အီရန္ေတြပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္၊ အီရန္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအတြက္ အင္မတန္ က်ပ္တည္းတဲ့စစ္ေဆးမႈေတြရွိေနၾကတယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ အစၥေရးေအးဂ်င့္ေတြ အီရန္ႏိုင္ငံတြင္းမွာရွိေနတယ္လို႔ ယုံၾကည္ၾကသူမ်ားလည္းရွိၾကတယ္။ ဘယ္သူေတြက ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ေတြလည္းဆိုတာေတြ၊ သူတို႔သြားမယ္ခရီးလမ္းေၾကာင္း ဘယ္လိုဆိုတာကိုလည္း အေသးစိတ္သိေနၾကတယ္။ အဲဒါက အီရန္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြက ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ပါးနပ္မႈမ်ဳိးလို႔ ဆိုၾကတယ္။ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ဟာ လက္ရွိအီရန္အစိုးရယႏၱရားအတြက္ အင္မတန္အားျပင္းေစမယ့္လက္နက္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒီလုိအလုပ္မ်ဳိးကို အီရန္ျပင္ပက အေထာက္အပံ့ေတြမယူပဲနဲ႔ အစိုးရကိုဆန္႔က်င္တဲ့အီရန္အဖြဲ႔အစည္းေတြကလုပ္ႏိုင္တယ္လို႔လည္း ယူဆၾကပါတယ္။ အာရပ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြမွာ နာမည္ၾကီးတဲ့ အစၥေရးေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ ေမာဆာ့ဒ္(Mossad)လိုပဲ အာရပ္ကမၻာမွာ အီရတ္က ရွီးဟိုက္(Shiites) ေတြကို စုေဆာင္းထားတဲ့ တစ္ျခားေထာက္လွမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြလည္းရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အစၥေရးသမၼတ ရႇီမြန္ပီရက္စ္က အီရန္ျပည္သူျပည္သားေတြကို ရည္ရြယ္ၿပီးေျပာပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ရန္သူေတြအျဖစ္ေမြးဖြားလာၾကတာမဟုတ္ပါဘူး၊ ရန္သူေတြလို ရွင္သန္ၾကဖို႔ မလိုပါဘူး၊ သင္တို႔ရဲ႕အေမြအႏွစ္ကိုအရိပ္မည္းစြန္းထင္းေစမယ့္ စစ္ျမွဴေနတဲ့အလံေတြ ခြင့္မျပဳပါနဲ႔။ သင္တို႔ဟာ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ စစ္ပြဲေတြမလိုခ်င္ပါဘူး၊ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ဖို႔နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပင္းျပပါတယ္”တဲ့။
အီရန္က လက္တုံ႔ျပန္မွာလား
အခုထက္ထိ အီရန္က အဲဒီတိုက္ခိုက္လုပ္ၾကံမႈေတြကို တုံ႔ျပန္တာမရွိေသးပါဘူး။ လက္တုံ႔ျပန္တာထက္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္စြပ္စြဲအျပစ္တင္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ကို ဆက္ၿပီးလုပ္ေဆာင္သြားမယ္ဆိုတာကိုသာ အခိုင္အမာအဓိဌာန္ျပဳေနပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုးလုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈကေတာ့ အီရန္ရဲ႕ အားေကာင္းတဲ့ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ အက္ထ္လာ့ထ္(Etilaat) နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးတပ္သားမ်ားရဲ႕ Quds Force တို႔ရဲ႕ ျပည္ပအဖြဲ႕ခြဲေတြအစြမ္းကို ဆြေပးသလိုျဖစ္ေနပါၿပီ။ အီရန္ကသာ ယူအက္စ္ကို ဆန္႔က်င္လက္တံု႔ျပန္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အီရတ္နဲ႔အာဖဂန္နစၥတန္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕ေထာက္လွမ္းေရးတပ္သားေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ရွိေနတယ္။ အဲဒီမွာရွိေနတဲ့အေမရိကန္တပ္သားေတြကို လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ၿပီးလက္စားေခ်ႏိုင္ပါတယ္။ အစၥေရးရဲ႕ အီရန္ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ေတြတိုက္ခိုက္လိုမႈကိုလည္း ပိုၿပီးအခက္ေတြ႔လာႏိုင္ပါတယ္။ အီရန္က အေစာင့္အၾကပ္ ပိုၿပီးဂရုစိုက္မယ္လို႔ေျပာလာတယ္။ အစၥေရးကလည္း အီရန္ရဲ႕ ဘယ္လိုတံု႔ျပန္မႈမ်ဳိးကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ၀မ္းသာအားရျဖစ္ေနပါတယ္။ ၂၀၀၂ကေန ၂၀၀၆ခုႏွစ္အထိ အီရန္မွာအမႈထမ္းခဲ့တဲ့ ၿဗိတိန္သံအမတ္၊ ယူေကရဲ႕ think tank အဖြဲ႔၀င္ ရစ္ခ်တ္ဒဲလ္တန္ကေျပာပါတယ္။ “အီရန္ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ေတြကိုဆန္႔က်င္ေနတဲ့ အဲဒီမရွင္းလင္းေသးတဲ့တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့အဆင့္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေနာက္တစ္ဆင့္က အီရန္က အလားတူလက္တံု႔ျပန္ေတာ့မလား ေျဖရေတာ့မယ္။ လုပ္ၾကံမႈေနာက္ကြယ္မွာ ႏိုင္ငံတစ္ခုကရွိေနရင္ အဲဒါကအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္၀ါဒပါပဲ။ လက္တုံ႔ျပန္မႈကို ဖိတ္ေခၚေနတာပဲ။ ပိုၿပီးရႈပ္ေထြးဖို႔ပဲရွိႏိုင္တယ္။ အဲဒါဆို လက္စားေခ်ျခင္း- tit for tat ကိုပဲ ဦးတည္ေတာ့မယ္” တဲ့။

ဘယ္လိုပဲ မွန္းဆအၾကံျပဳမႈေတြရွိေနပါေစ၊ ႏ်ဴကလီးယားပညာရွင္ေတြလုပ္ၾကံမႈဟာ အေျဖမထြက္ေသးတဲ့ ပုစၥာတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေနဆဲပါပဲ။ လုပ္ၾကံမႈေတြရဲ႕ဇစ္ျမစ္ျဖစ္ေနတဲ့ အီရန္ရဲ႕ႏ်ဴကလီးယားအႏၱရာယ္ဟာဘယ္ေလာက္ႀကီးမားေနခဲ့သလဲ။ အေမးအေျဖတစ္ခုမွာ စူးစမ္းၾကည့္ရေအာင္ပါ။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအႏုျမဴစြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ (International Atomic Energy Agency - IAEA) က အီရန္ရဲ႕ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာကိုထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အေထက္အထားအသစ္ေတြမွာ အီရန္ဟာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ရရွိဖို႔ လွဴိ႕၀ွက္လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ကိုရရွိပါတယ္တဲ့။ အီရန္ကေတာ့ လုပ္ၾကံဇာတ္လမ္းေတြလို႔ပဲ အခိုင္အမာေျပာေနပါတယ္။

IAEA အစီရင္ခံစာက ဘာေတြေျပာခဲ့လဲ။
အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအေထာက္အပံ့ပစၥည္းေတြကို IAEA က ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ IAEA က ပံုမွန္အစီရင္ခံစာေတြထုတ္ျပန္တယ္။ အီရန္ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္အစီရင္ခံစာေတြထုတ္ျပန္ခဲ့တာၾကာပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ခုေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာက အရင္ထက္ပိုၿပီးအေသးစိတ္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေပါင္း၁၀ႏိုင္ငံကရရွိတဲ့ သက္ေသခံအခ်က္အလက္ေတြကိုေရးဆြဲၾကည့္တဲ့အခါ IAEA ေျပာတာက အီရန္မွာ ႏ်ဴကလီးယားေဖါက္ခြဲလက္နက္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ လႈပ္ရွားမႈေတြရွိေနတယ္။ အဲဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို အီရန္ကထိန္းခ်ဳပ္ေနလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗံုးတစ္လံုးျပဳလုပ္ဖို႔ အီရန္အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ယူမလဲဆိုတာကိုေတာ့မေျပာထားပါဘူး။ အစီရင္ခံစာမွာ အီရန္က ေဖါက္ခြဲမႈကို စမ္းသပ္ခဲ့တာဟုတ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္စမ္းသပ္ေဖါက္ခြဲမႈေတြနဲ႔ လက္နက္ထုတ္လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ကိရိယာတစ္ခ်ဳိ႕ျပင္ဆင္ဖို႔ရွိၿပီး ဒံုးက်ည္ထိပ္ဖူးမွာတပ္ဆင္ဖို႔ ခက္ခဲေနတာရွိတယ္။ ပထမတစ္ႀကိမ္ထြက္ေပၚလာတဲ့ စြပ္စြဲမႈေတြမွာ အီရန္က ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္အျပင္အဆင္ရွိတဲ့ကြန္ပ်ဴတာပံုစံငယ္ကို အသံုးျပဳခဲ့တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ၂၀၀၃အထိ တည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းကာလေတြျဖစ္ၿပီး။ ေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွာ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြမရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ဳိ႕ဆက္ၿပီးလုပ္ေနခဲ့တယ္။ ၾသဂုတ္လက လက္နက္စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ  တီဟီရန္က အင္မတန္ပြင့္လင္းျမင္သာ တဲ့ ဆက္ဆံေရးပံုစံမ်ဳိးျပသခဲ့ေပမယ့္ စစ္ေဆးသူေတြနဲ႔ အျပည့္အ၀လက္တြဲတာမရွိခဲ့ပါဘူး လုိ႔ IAEA က ညည္းညူခဲ့ပါတယ္။
ယူအန္လံုျခံဳေရးေကာင္စီက အီရန္ကို ႏ်ဴကလီးယားသန္႔စင္ေနမႈရပ္တန္႔ဖို႔ အမိန္႔ေပးခဲ့တယ္။ ဘာေၾကာင့္မ်ားလဲ။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္အတြက္လိုအပ္တဲ့အဆင့္ေလာက္ပဲ ယူေရနီယံသန္႔စင္အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္သြားခဲ့ရင္ ႏ်ဴကလီးယားေပါက္ကြဲေရးလက္နက္အတြက္အသံုးျပဳႏိုင္တယ္။ အီရန္ဟာ ယူေရနီယံျပည့္၀သန္႔စင္ေနတဲ့အစီအစဥ္ေတြကို ၁၈ႏွစ္စာ ဖံုးကြယ္ထားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီကေျပာတာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ရည္ရြယ္တဲ့ အီရန္ရဲ႕လုပ္ငန္းစဥ္သာအမွန္ျဖစ္ခဲ့ရင္ အခုအခ်ိန္မွာတည္ေထာင္ၿပီးျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျပည့္၀သန္႔စင္ေနမႈနဲ႔ တစ္ျခားႏ်ဴကလီးယားလႈပ္ရွားမႈေတြ ရပ္တန္႔သင့္ပါၿပီတဲ့။ တစ္ျခားအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြက ခြင့္ျပဳေပးထားခဲ့ရင္ေတာင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဥပေဒအရ လံုျခံေရးေကာင္စီဟာ ပယ္ဖ်က္တားဆီးႏိုင္တယ္။ ေကာင္စီက ယူအန္စာခ်ဳပ္ အပိုဒ္ ၄၁ အရ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈျပဳလုပ္ဖို႔ အမိန္႔ေပးႏိုင္ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက အီရန္ကို သေဘာတူလက္မွတ္ေရထိုးဖို႔၊ ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္ရႈမႈေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ခြင့္ျပဳဖို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ျငင္းဆန္ေနမႈဟာ တရားမွ်တတယ္လို႔ အီရန္ကဘယ္လိုသက္ေသျပႏိုင္မွာလဲ။
ႏ်ဴကလီးယားမျပန္႔ပြားေရးစာခ်ဳပ္ (Non - Proliferation Treaty - NPT) အရ၊ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ႏိုင္ငံဟာ ျပည္တြင္းႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္အတြက္ ယူေရနီယံကို သန္႔စင္အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးရွိပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံဟာ IAEA ရဲ႕ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးမႈေအာက္မွာရွိေနရမယ္။ အတင္းက်ပ္ဆံုးစည္းကမ္းေတြကိုပါ လက္ခံခြင့္ျပဳရမွာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါဆိုရင္ေတာ့ စာခ်ဳပ္ပါႏိုင္ငံေတြက သေဘာတူၾကေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ၁၉၆၈ စာခ်ဳပ္စတင္လက္မွတ္ေရးထိုးၾကတဲ့အခ်ိန္တုန္းက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ရွိတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္အတြက္ ယူေရနီယံ အဆင့္ျမင့္သန္႔စင္ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ အီရန္ကေျပာပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ကခြင့္ျပဳတဲ့အတိုင္း ရိုးရိုးရွင္းရွင္းလုပ္ေဆာင္ေနတယ္၊ ယူေရနီယံသန္႔စင္တာဟာ စြမ္းအင္စက္ရုံအတြက္နဲ႔ တစ္ျခားၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ပဲ ရည္ရြယ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ သူေျပာခ်င္တာက ယူအန္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ မူတည္ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပဲ။ သမၼတ မာမြတ္အာမက္ဒီနီဂ်က္ က အီရန္ႏိုင္ငံဟာ ဗိုလ္က်မႈ၊ က်ဴးေက်ာ္ေႏွာင့္ယွက္မႈနဲ႔ အီရန္ရဲ႕အခြင့္အေရးကို ေစာ္ကားေဖာက္ဖ်က္မႈေတြကို အညံ့ခံမွာမဟုတ္ဘူး လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈအေၾကာင္းေရာ အီရန္က ဘာေျပာလဲ။
ေျပာတာက ႏ်ဴကလီးယားဗံုးမလုပ္ဘူးတဲ့။ ယူအက္စ္ကထုတ္ျပလာတဲ့ IAEA အစီရင္ခံစာပါ မွတ္ခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရသေလာက္ေတာ့  သမၼတအာမက္ဒီနီဂ်က္ကေၾကညာခ်က္ထုတ္ခဲ့တယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ အႏုျမဴဗံုးမလိုအပ္ပါဘူး၊ အီရန္ႏိုင္ငံက ဥာဏ္ႀကီးပါတယ္။  ခင္ဗ်ားမွာ ဒံုးက်ည္ထိပ္ဖူး ႏွစ္ေသာင္းေလာက္ရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အႏုျမဴဗံုးႏွစ္လံုးေလာက္တည္ေဆာက္မေနပါဘူး”တဲ့။ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေတြဟာ “လူသားတစ္ရပ္လံုးကိုေလာင္ကၽြမ္းေစမယ့္ မီးပါ” လို႔ သူက ၂၀၁၀ တုန္းက ယူအန္ကိုေျပာပါတယ္။

အီရန္က ႏ်ဴကလီးယားဗံုး ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္လုပ္ႏိုင္လဲ။
အဲဒါက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ျပဳလုပ္ဖို႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့အခ်ိန္ကို မူတည္ပါတယ္။ အီရန္ကေတာ့ မလုပ္ဘူးလို႔ ေျပာေနဆဲပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူေတြယုံၾကည္တာက နည္းပညာပိုင္းအရ ဗံုးတစ္လံုးအတြက္ အဆင္ျမင့္ယူေရနီယံသန္႔စင္ထုတ္လုပ္မႈဟာ လအနည္းငယ္အတြင္းလံုေလာက္တယ္တဲ့။ ၂၀၁၀ ဧၿပီမွာ ယူအက္စ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ဦးက အီရန္ဟာ ႏွစ္ေတြအမ်ားႀကီးလက္နက္ထုတ္ဖို႔ လုပ္ေနခဲ့တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၀ ဇြန္လမွာ စီအိုင္ေအအႀကီးအကဲ လီယြန္ပါနက္တာက ၂ႏွစ္ေလာက္အခ်ိန္ယူႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ အၿငိမ္းစားအစၥေရးေထာက္လွမ္းေရးမွဴး မီယာေဒဂန္ကေတာ့ ၂၀၁၅အထိအခ်ိန္ယူႏိုင္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ အီရန္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းေတြကို အရွိန္ေႏွးေကြးေစတယ္လို႔ ဟီလာရီကလင္တန္က ၂၀၁၁ ဇန္န၀ါရီမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အီရန္မွာ နည္းပညာပိုင္းအခက္အခဲေတြရွိခဲ့တယ္။ ကြန္ပ်ဴတာဗိုင္းရပ္စ္က စက္ရဲ႕ဒလက္ပိုင္းကို ထိခိုက္ေစခဲ့တယ္လို႔ သူမကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဇူလိုင္ ၂၀၁၁မွာ စက္အသစ္ကို တပ္ဆင္လိုက္ၿပီး ပိုျမန္သြားတဲ့ ဒလက္ပိုင္းဟာ ယူေရနီယံသန္႔စင္မႈ ပိုၿပီးတိုးတက္ေစမယ္လို႔ အီရန္ကဆိုတယ္။ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရင္ လိုအပ္တဲ့ပမာဏကို အခ်ိန္တိုအတြင္းထုတ္ႏိုင္ၿပီး ျပည္သူျပည္သားေတြေရာ စစ္တပ္လုပ္ငန္းအတြက္ပါရရွိႏိုင္ပါမယ္။ သီအိုရီအရေတာ့ အီရန္က သံုးလအတြင္း NPT ကေန ထြက္ႏိုင္တယ္၊ ၿပီးရင္ သူလုပ္ခ်င္တဲ့ပမာဏကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထြက္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ မသကၤာဖြယ္ရာပိုၿပီးျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္ဖို႔ ကိုယ့္ဘာသာလမ္းစဖြင့္ေပးလိုက္သလိုျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ NPT ႏိုင္ငံအျဖစ္ဆက္ရွိေနၿပီး ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္အဆင့္ျမွင့္သန္႔စင္မယ္။ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းၿပီး ႏ်ဴကလီးယားဗံုးအတြက္ လွဴိ႕၀ွက္လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္လည္း တူညီတဲ့အႏၱရာယ္က်ေရာက္ႏိုင္တာပါပဲ။

ယူအန္က အီရန္ကို ဘယ္လို စီးပြားေရပိတ္ဆို႔မႈေတြသတ္မွတ္ခဲ့လဲ။
လံုျခံဳေရးေကာင္စီဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ယူအန္က ပိတ္ဆို႔မႈ ၁၇၃၇၊ ၁၇၄၇၊ ၁၈၀၃နဲ႔ ၁၉၂၉ ျပ႒ာန္းခ်က္၄ခု သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီပိတ္ဆို႔မႈေတြက ႏ်ဴကလီးယားလႈပ္ရွားမႈေတြကိုေထာက္ပံ့ရန္ အီရန္အတြက္လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းကိရိယာ၊ နည္းပညာနဲ႔ ဘ႑ာေရးအေထာက္အပံ့ေတြရရွိဖို႔ ပိုၿပီးခက္ခဲေစပါတယ္။ ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ နည္းပညာနဲ႔ကုန္ၾကမ္း၊ heavy-water(D2O)လုပ္ငန္း၊ ဒံုးက်ည္ပစ္ခတ္တဲ့နည္းပညာသင္ၾကားမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြကေန အီရန္ဘဏ္ေတြနဲ႔ ေငြေၾကးဆက္သြယ္မႈ၊ အီရန္ဘဏ္အခ်င္းခ်င္းေငြေၾကးဆယ္သြယ္မႈ၊ လက္နက္ပစၥည္းေရာင္း၀ယ္မႈေတြ တားျမစ္ခဲ့တယ္။ (ရုရွားက ေလယာဥ္ပစ္ဒုံးက်ည္စနစ္ကိုေရာင္းခ်ဖို႔ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္)ေလေၾကာင္း၊ ေရေၾကာင္းကုန္သြယ္ဖို႔ကိုေတာ့ စစ္ေဆးၿပီးခြင့္ျပဳပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အီရန္၀င္ေငြရဲ႕ အဓိကအရင္းအျမစ္ျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ေငြ႔နဲ႔ ေလာင္စာဆီကုန္သြယ္မႈကိုေတာ့ သူတို႔မရပ္တန္႔ခဲ့ပါဘူး။

ယူအက္စ္နဲ႔ အီးယူရဲ႕ ထပ္တိုး ပိတ္ဆို႔မႈေတြကဘာေတြလဲ။
၁၉၇၉ အေမရိကန္ဓါးစားခံဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ကိစၥျဖစ္ခဲ့ၿပီး ကုန္သြယ္ေရးေတြမွာတားျမစ္မႈေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၅ မွာပိုၿပီး တင္းက်ပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀မွာေတာ့ အီရန္ဘ႑ာေရး၊ ေရေၾကာင္းနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႕ကိုပစ္မွတ္ထားတဲ့ပိတ္ဆို႔မႈေတြထပ္တိုးခဲ့တယ္။ ယူအက္စ္လႊတ္ေတာ္ကလည္း အီရန္စြမ္းအင္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔အလုပ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီေတြကို ယူအက္စ္မွာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခြင့္ပိတ္ပင္တဲ့ဥပေဒျပဌာန္းထားပါတယ္။ ၂၀၁၀ဇူလိုင္မွာ အီးယူကလည္း အီရန္ေလာင္စာဆီနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈတားျမစ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳလိုက္တယ္။

အီရန္ကို တိုက္ခုိက္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေတြကေရာ။
IAEA ရဲ႕ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးေတာ့ ယူအက္စ္အစိုးရပိုင္းက သတင္းဌာနေတြကိုေျပာပါတယ္။ အားလံုးကစားပြဲေပၚမွာပဲရွိေနပါေသးတယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ တားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြနဲ႔ ပိုၿပီးဖိအားေပးရမယ့္ေနရာလြတ္ေတြအမ်ားႀကီးပဲ လို႔ဆိုတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရပိုင္းကေတာ့ အီရန္ကိုတိုက္ခိုက္လိုက္ရင္ အီရန္ႏိုင္ငံတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ရလာဒ္မ်ဳိးအတြက္ စိုးရိမ္ပါတယ္။ အီရန္ရဲ႕ႏ်ဴကလီးယားကၽြမ္းက်င္မႈဟာ ဆက္ၿပီးတိုးတက္ေနဦးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အႏုျမဴဗံုးတည္ေဆာက္ဖို႔မႀကိဳးစားတာကို သူတို႔ေမွ်ာ္လင့္ၾကတယ္။ အစၥေရး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘန္ဂ်မင္ေနတန္ယာဟုက လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အီရန္ရဲ႕ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို အျမဲမျပတ္အေရးစိုက္ေနခဲ့ေတာ့ လက္ရွိတိုက္ခိုက္ႏိုင္ေျခရွိတာ အစၥေရးပဲက်န္ေနပါတယ္။ ၀ီကီလိခ္ရဲ႕ ထုတ္ေဖာ္မႈမွာ အီရန္ကို၀င္တိုက္ဖို႔ အာရပ္ပင္လယ္ေကြ႔ႏိုင္ငံေတြက ယူအက္စ္ကို တိုက္တြန္းေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Bushehr Nuclear Power Plant model 2010
ဘာရွာက ႏ်ဴကလီးယားစက္ရုံကို ဘယ္လိုတပ္ဆင္ထားလဲ။
အဲဒီဓာတ္ေပါင္းဖိုက ၁၉၇၀ ရွား(ဘုရင္)အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ စတင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၇၅မွာဂ်ာမန္ကုမၸဏီကတည္ေဆာက္ခဲ့တယ္။ လက္ရွိရုရွားကတည္ေဆာက္ၿပီးစီးခဲ့ပါတယ္။ ရုရွားက ေလာင္စာၾကမ္းေထာက္ပံ့ေပးၿပီး အသံုးျပဳၿပီးေလာင္စာေတြကိုျပန္ယူပါလိမ့္မယ္။ ပလူတိုနီယံအေျချပဳႏ်ဴကလီးယားဗံုးတစ္လံုးျပဳလုပ္ရာမွာအသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဘာရွာဟာ ယူေရနီယံသန္႔စင္မႈနဲ႔ နည္းပညာအရကြဲျပားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယူအက္စ္က ေျပာပါတယ္။ ရုရွားက ေလာင္စာစီစဥ္ေပးေနေတာ့ အီရန္က သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ေလာင္စာသန္႔စင္လုပ္ငန္းေတြမလုိအပ္ပါဘူးတဲ့။ အီရန္ကေတာ့ ဓာတ္ေပါင္းဖိုက ျပည္တြင္းႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္အစီအစဥ္အတြက္ျဖစ္တယ္။ ေရရွည္အေထာက္အပံ့ေပးဖို႔အတြက္ ယူေရနီယံသန္႔စင္ျခင္းလုပ္ငန္းဆက္လုပ္ဖို႔လုိအပ္ပါတယ္လို႔ ဆိုတယ္။

တီဟီရန္သုုေတသနဓာတ္ေပါင္းဖိုအတြက္ ေလာင္စာကေရာ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြတုန္းက အေမရိကန္ကတပ္ဆင္ေပးထားတဲ့ သုေတသနဓာတ္ေပါင္းဖို ရွိတယ္။ ေဆးသုေတသနအတြက္ မ်ဳိးကြဲျဒပ္စင္(isotope)ေတြ ထုတ္လုပ္တယ္။ အဲဒါက ေလာင္စာနည္းနည္းေလးပဲ လိုအပ္ပါတယ္။ ျပင္ပႏိုင္ငံေတြကပဲေထာက္ပံ့ပါတယ္။ ယူအက္စ္၊ ရုရွား နဲ႔ ျပင္သစ္တို႔က အီရန္ရဲ႕ ျပည့္၀အဆင့္နိမ့္(၃.၅ရာခိုင္ႏႈန္း) ယူေရနီယံေတြကို အီရန္အျပင္ေရာက္ေအာင္သယ္ေဆာင္ဖို႔နဲ႔  ျပည့္၀အဆင့္ျမင္(၂၀ရာခိုင္ႏႈန္း) ေလာင္စာေခ်ာင္းေတြ ျပန္ပို႔ေပးဖို႔ အဆိုျပဳခဲ့ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျပည့္၀အဆင့္နိမ့္ယူေရနီယမ္ကို အီရန္အျပင္ဘက္ေရာက္သြားေစၿပီး ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္အတြက္အသံုးျပဳႏိုင္တာကို ကာကြယ္ဖို႔ပါ။ ၂၀၁၀ ေမ၁၇ မွာ တူရကီ၊ ဘရာဇီးနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြရွိခဲ့ၿပီး တီဟီရန္က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ အီရန္က ျပည့္၀အဆင့္နိမ္ယူေရနီယံေတြကို တူရကီကို ေရာင္းခ်ဖို႔သေဘာတူလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္၀အဆင့္ထိေရာက္ေအာင္လည္း ဆက္ၿပီးေတာ့လုပ္သြားမယ္လို႔ေျပာလိုက္တယ္။ အေနာက္အစိုးရေတြက အဲဒီကုန္သြယ္မႈကို ျငင္းဆန္လိုက္ၿပီး ႏ်ဴကလီးယားသန္႔စင္ကိစၥႀကီးကို မေျဖရွင္းႏိုင္ပါဘူးလို႔ဆိုတယ္။
Satellite photo of what is believed to be a uranium-enrichment facility near Qom, Iran.
Photograph: Digital Globe/Reuters
အီရန္ရဲ႕ကြမ္(Qom)မွာရွိတဲ့ လွဴိ႕၀ွက္ႏ်ဴကလီးယားသန္႔စင္စက္ရုံအေၾကာင္းကဘယ္လိုလဲ။
ကြမ္အနီးက ေျမေအာက္မွာ အရင္ကတိတ္တဆိတ္တည္ေဆာက္ေနခဲ့တဲ့ သန္႔စင္စက္ရုံအေၾကာင္းကို ၂၀၀၉မွာ အီရန္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာခဲ့တယ္။ IAEA က ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေစာေစာစီးစီးေၾကညာသင့္တယ္လို႔ဆိုၿပီး ေဆာက္လုပ္ေရးကိုလည္း ရပ္တန္႔ဖို႔ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ အီရန္က စည္းကမ္းေဖာက္တာမရွိဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ IAEA နဲ႔ တစ္ျခားႏိုင္ငံေတြတာ၀န္ႀကီးေနတဲ့ အျငင္းပြားစရာကိစၥက စက္ရုံကို ေလေၾကာင္းကတိုက္ခုိက္ျခင္းမျပဳလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ေတာင္တစ္လံုးထဲမွာ ေဆာက္လုပ္ထားတာေၾကာင့္ပါ။ အဲဒီႏ်ဴကလီးယားစက္ရုံမွာ စက္ဒလက္ ၃၀၀၀အတြက္ အခန္းေတြရွိႏိုင္တာကို IAEA ကစစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလက ထြက္ေပၚခဲ့တဲ့ IAEA လွဴိ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာမွာ ကြမ္ၿမိဳ႕အနီးမွာ ေျမေအာက္လုိဏ္ေခါင္းတည္ေဆာက္ၿပီး ယူေရနီယံသန္႔စင္စက္ရုံအတြက္ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္းပါခဲ့တယ္။

NPT အရ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္မွာ သူတို႔ရဲ႕လက္နက္ေတြဖ်က္ဆီးရမယ္ဆိုတာမပါဘူးလား။
စာပိုဒ္ ၆မွာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ပိုင္ဆိုင္မႈၿပိဳင္ဆိုင္ေနတာကို ရပ္ဆိုင္းဖို႔၊ လက္နက္ေလွ်ာ့ေပါ့ဖို႔ ေစာေစာစီးစီးကာလေတြမွာပဲ ေဆြးေႏြးညိွႏိုင္းမႈေတြလုပ္ရမယ္ ဆိုတာ ေရးထားပါတယ္။ ဒံုးက်ည္ထိပ္ဖူးပိုင္ဆိုင္မႈေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈဘက္ကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္လို႔ဆိုေပမယ့္ တကယ္တမ္းေတာ့ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေလွ်ာ့ေပါ့ေရးကို ဦးမတည္ၾကဘူးလို႔လည္း ေ၀ဖန္ေနၾကတယ္။ ေ၀ဖန္မႈေတြမွာ ယူအက္စ္နဲ႔ ယူေကက စာခ်ဳပ္ကိုေဖာက္ဖ်က္ၿပီး ႏ်ဴကလီးယားနည္းပညာလႊဲေျပာင္းေနၾကတာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ျငင္းခံုေနၾကပါတယ္။ ယူအက္စ္နဲ႔ ယူေကက NPT စည္းကမ္းေတြနဲ႔အက်ဳံးမ၀င္ပါဘူးလို႔ ေျဖရွင္းၾကတယ္။

အစၥေရးမွာ ႏ်ဴကလီးယားဗံုးရွိလား။
အစၥေရးမွာ၊ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစၥေရးက NPT အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမဟုတ္တဲ့အတြက္ အစီရင္ခံဖို႔ တာ၀န္မရွိပါဘူး။ အိႏၵိယ နဲ႔ ပါကစၥတန္ကလည္း NPT မွာ တစ္ခါမွ လက္မွတ္မထိုးခဲ့ၾကဘူး။ သူတို႔ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ေတြပိုင္ဆိုင္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကေနထြက္ခဲ့တယ္။ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္သိုမွီးဖုိ႔လိုအပ္တယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉ စက္တင္ဘာ ၁၈ မွာ IAEA က အစၥေရးကို NPT ကို ပူးေပါင္းဖို႔၊ ႏ်ဴကလီးယားပစၥည္းေတြစံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ျပဳဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။ IAEA ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြမွာ NPT ကို သေဘာတူလိုက္ေလ်ာၿပီး ႏ်ဴကလီးယားပစၥည္းေတြအားလံုးကို IAEA ရဲ႕ေစာင့္ေရွာက္မႈေအာက္မွာ ထားရွိရမယ္လို႔ဆိုတယ္။ အစၥေရးက NPT ကို ပူးေပါင္းဖို႔ျငင္းဆန္ခဲ့တယ္။ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကိုလည္း လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒံုးက်ည္ထိပ္ဖူး ၄၀၀ အထိရွိႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ မွန္းဆခ်က္ေတြကို အတည္မျပဳသလို၊ ျငင္းလည္းမျငင္းဆန္ခဲ့ျပန္ဘူး။

Source : Iran’s nuclear issue
              Who's killing Iranian nuclear scientists?
              Iran and the undeclared campaign by Frank Gardner

Friday, March 2, 2012

အၾကည့္ေလးတစ္ခ်က္

တစ္ကယ္ဆိုရင္ ဒီလိုရွဴးတစ္ရန္မွ မရွိရွာ။ ရွဴးေတြဘယ္လိုဆိုတာ နားလည္တတ္ကၽြမ္းသူလည္းမဟုတ္ျပန္ပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ... အလွည့္က်ေတာ့လည္း ႏြဲ႔လို႔မရျပန္ဘူး။ ဘ၀ဆိုတာ ဒီလိုပါပဲ ...
Living Fashion Magazine,
March 2012

ဒ႑ာရီထဲက ေတာ္၀င္တဲ့ ခရမ္းေရာင္

ခရမ္းေရာင္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးစာဖြဲ႕ၾကပါတယ္။ ခရမ္းေရာင္ဟာ ေတာ္၀င္တယ္။ ေရွးေခတ္က ေရာမ၊ ဂရိ၊ ပါရွား ဧကရာဇ္မင္းေတြဟာ ခရမ္းေရာင္၀တ္ရုံႀကီးေတြ တဖားဖား၀တ္ဆင္ခဲ့ၾကတယ္တဲ့။ ဘီစီ ၁၉၀၀ မွာ ေျမထဲပင္လယ္ထဲက ခရိဆိုတဲ့ဂရိကၽြန္းေလးမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့မီႏိုရမ္လူမ်ဳိးေတြက ခရမ္းေရာင္ဆိုးေစ်းကို စၿပီးသံုးစြဲခဲ့ၾကတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားေတြေတြ႕ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ အဲဒီထက္ေရွးက်တဲ့ ၁၆၀၀ ဘီစီေလာက္မွာ ျမဴးရက္စ္ပင္လယ္ခရုေတြရဲ႕ အက်ိအခၽြဲကေန ထုတ္ယူခဲ့ၾကတယ္ လို႔လည္းဆိုျပန္တယ္။

Living Fashion Magazine, March 2012