အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြဆီ … အိုဘားမားရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈသည္

အိုဘားမားရဲ႕ ယူအက္စ္အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးအၾကံေပးအရာရွိ တြမ္ဒြန္နီလြန္ကို အင္ဒီးယန္း-အေမရိကန္သတင္းေထာက္ ဖယ္ရိဒ္ဇာေကးရီးယားက “အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြက မိတ္ေဆြႀကီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အိုဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူ၀ါဒအေၾကာင္း” အေမးအေျဖတစ္ခုျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အေမးအေျဖကို သူ႔ရဲ႕ Fareed Zakaria GPS(Global Public Square) စီအန္အန္ တီဗီအေမးအေျဖအစီအစဥ္ကေန ဇူလိုင္ ၃ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔က လႊင့္ထုတ္ခဲ့တယ္။ အိုဘားမားအၾကံေပးအရာရွိရဲ႕ ရွားရွားပါးပါး အေမးအေျဖတစ္ခုလို႔ ဆိုတယ္။ GPS အေမးအေျဖအၿပီး ဇာေကးရီးယားက “ဒြန္နီလြန္ေျပာတဲ့ အိုဘားမားအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေၾကာင္း” ကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

“လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္က ယူအက္စ္အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးအၾကံေပးအရာရွိ တြန္ဒြန္နီလြန္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ အေမးအေျဖလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ားဆံုး ဦးတည္ေျပာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြက အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြရဲ႕ကိစၥပါပဲ။ ဒြန္နီလြန္ဆီက ကၽြန္ေတာ္သိလိုက္တာက  အိုဘားမားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ဟာ အာရပ္ကမၻာေရးရာေတြကို ထိေတြ႔လိုတဲ့ တျခားသူေတြထက္ စစ္မွန္စြာနားလည္သေဘာေပါက္ ထားပါတယ္။ သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ႏွလံုးသားဟာ အာရပ္ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔အတူရွိေနခဲ့တယ္။ သူက အေမရိကန္ၾသဇာသံုးၿပီး တာ၀န္ယူမႈေတြကို အင္မတန္ဂရုျပဳခဲ့တဲ့သူတစ္ဦးပါ။ အဲဒီအင္အားကိုအသံုးျပဳဖို႔ကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ ႏႈိင္းခ်ိန္စဥ္းစားပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးအုပ္ခ်ဳပ္ပုံစနစ္ကို ပိုၿပီးကူးေျပာင္းတဲ့လမ္းေၾကာင္းကို ၾကည့္မယ္၊ အာဏာရွင္၀ါဒကေန ျပည့္၀တဲ့ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီကိုသြားတဲ့ ႏွစ္ရွည္ျဖစ္စဥ္ေတြကို အိုဘားမားက ေရွးရႈပါတယ္။"

(အာရပ္ကမၻာက တိုင္းျပည္ေတြျဖစ္တဲ့ အီဂ်စ္၊ ဆူဒန္။ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား၊ ေမာ္ရိုကို၊ အီရတ္၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ ရီမန္၊ ဆီးရီးယား၊ တူနီးရွား၊ ဆိုမားလီယာ၊ လစ္ဗ်ား၊ ေဂ်ာ္ဒန္၊ လက္ဘႏြန္၊ ပါလက္စတိုင္း၊ ယူႏိုက္တက္အာရပ္အန္းမရိတ္၊ ေမာ္ရီတာနီးယား၊ ကူ၀ိတ္၊ အိုမန္၊ ကာတာ၊ ဂ်ီဘူတီ၊ ဘာရိန္း၊ ကာမိုရိုစ္၊ ဆာဟာရအေနာက္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြထဲမွာမွ လစ္ဗ်ား၊ ဆီးရီးယား၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ် နဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံေတြေပၚထားတဲ့ ယူအက္စ္မူ၀ါဒကို ဒြန္နီလြန္က ေျဖသြားခဲ့တယ္။)

Photo from:

လစ္ဗ်ား

လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ယူအက္စ္မူ၀ါဒက ကၽြန္ေတာ့္ကို ဘယ္ေလာက္ေတာင္ဗ်ာမ်ားေစခဲ့သလဲဆိုရင္ ... ဒြန္နီလြန္ကေတာ့ ေျပာတယ္။ ဂရုတစိုက္ျပင္ဆင္တြက္ခ်က္ၿပီးမွ မြမ္းမံထားတဲ့မူ၀ါဒအတိုင္းလုပ္ခဲ့ၾကတယ္တဲ့။ ယူအက္စ္က ေမြးစားလိုက္တဲ့ အဲဒီမူ၀ါဒက ေအာင္ျမင္မႈအက်ဴိးဆက္ရရွိေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနသလို ကုန္က်စရိတ္၊ ဆံုးရႈံးမႈေတြအတြက္လည္း သတိႀကီးစြာထားလိုက္တယ္။ မိုရမ္မာဂဒါဖီကို အဆံုးသတ္ဆုတ္ခြာရမယ့္ ပန္းတိုင္ထိေရာက္ေအာင္ ၀က္အူရစ္ေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ အင္အားနဲ႔ ဂုဏ္ျဒပ္ကိုလည္း အလြန္အကၽြံ အသံုးမျပဳတဲ့ နည္းလမ္းအတိုင္းသြားၾကမယ္လို႔ဆိုတယ္။ လစ္ဗ်ားကို ပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဆံုးသတ္မွာမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို သမၼတအိုဘားမားက က်ိန္းေသျပခ်င္တယ္။ လစ္ဗ်ားအတြက္ ေရးဆြဲထားတဲ့အေမရိကန္ရဲ႕မူ၀ါဒဒီဇိုင္းက ရလာဒ္ေကာင္းေတြကို ေလာင္းေၾကးႀကီးႀကီးရင္းၿပီး ေမွ်ာ္လင့္တာထက္ ရလာဒ္ဆိုးေတြဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ဖို႔ ပိုၿပီးရည္ရြယ္ၾကတယ္။

Photo from:

ဆီးရီးယား

ဆီးရီးယားကိုလည္း အလားတူနည္းမ်ဳိးနဲ႔ခ်ဥ္းကပ္တာ ခင္ဗ်ားျမင္တာပဲ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔က သမၼတ ဘာရွားအယ္လ္အက္ဆာဒ့္ကိုထုတ္ပယ္ဖို႔ တိုက္တြန္း လံႈ႔ေဆာ္မေနပဲ ေနရာကဖယ္ရွားေစဖို႔ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ အရႈပ္အေထြးေတြေၾကာင့္ျဖစ္လာရတဲ့ ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔မႈကေန အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပါ၀င္စြက္ဖက္ဖို႔ႏိုင္ငံသားေတြကေမွ်ာ္လင့္လာၾကတယ္။ ႏွစ္ရွည္မူ၀ါဒခ်မွတ္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္ကိုသိျမင္ေစတယ္။ မြမ္းမံရဦးမယ့္ မူ၀ါဒေနာက္တစ္ခုေပါ့။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ေတာ့ အေတာ္အသင့္သက္ေတာင့္သက္သာရွိေနၾကတယ္။ အာရပ္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ၾကား၀င္စြက္ဖက္ဖို႔မရွိပါဘူးတဲ့။ သူတို႔ ၀က္အူရစ္ၾကပ္မယ္။ ဖိအားေပးမယ္။ ၿပီးေတာ့ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကမယ္။

Photo from:

ေဆာ္ဒီအာေရဗ်

ကၽြန္ေတာ္တို႔အေမးအေျဖမွာ တြမ္ဒြန္နီလြန္က အခ်က္ျပလိုက္တယ္။ ယူႏိုက္တက္စတိတ္က ေဆာ္ဒီအာေရဗ်နဲ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ဖို႔ကို တန္ဖိုးထားတယ္တဲ့။ အဲဒီမွာ မေမွ်ာ္လင့္တဲ့အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးေတြရွိလာသည့္တိုင္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ဆိုတယ္။ ပြင့္လင္းတက္ၾကြတဲ့အျမင္ရွိတဲ့ ေဆာ္ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို သူက ခ်ီးမြမ္းခဲ့တယ္။ တိုင္းျပည္ေတြမွာ သူ႔တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ေျခလွမ္းနဲ႔ပဲ ေျပာင္းလဲၾကရလိမ့္မယ္။ အိုဘားမားအစိုးရက ေဆာ္ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ေျပာင္းလဲဖို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းတိုက္တြန္းမွာမဟုတ္ဘူး။

Photo from:

အီရန္

ကၽြန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့ အီရန္ဆီလွမ္းခဲ့တဲ့ ယူအက္စ္ရဲ႕ ပြဲဦးထြက္ေျခလွမ္းေတြကို ဆန္႔က်င့္သပိတ္ေမွာက္ေနခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေျခလွမ္းေတြ အေရးနိမ့္ခဲ့ၾကတယ္။ အခု ယူအက္စ္က အီရန္ကို ဖိအားေတြပိုၿပီးတိုးျမွင့္ေတာ့မယ့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေနၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဒြန္နီလြန္က ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတာေတြ ဆုပ္ကိုင္ထားဆဲပဲ။ အီရန္ေတြကသာ သူတို႔ရဲ႕သေဘာထား ေျပာင္းလဲမယ္ဆိုရင္ ကမ္းလွမ္းခ်က္က စားပြဲေပၚမွာရွိေနဆဲဲပဲ ဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာပါ။ အဲဒါက စိတ္၀င္စားဖို႔ေတာ့ေကာင္းတယ္။ လူေတြကေျပာတယ္၊ အီရန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကလူေတြနဲ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးဖို႔မသင့္ဖူးတဲ့။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔က ယံုၾကည္လာေအာင္လုပ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ဆိုတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့ ဒြန္နီလြန္ေျပာေနတာက အီရန္ေတြကသာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ႏ်ဴကလီးယားျပႆနာအတြက္ သေဘာတူေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ရွိလာမယ္ဆိုရင္ ကမ္းလွမ္းခ်က္အတြက္ ထိုက္တန္တယ္။ တအံုေႏြးေႏြးျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာႀကီးကို ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ဒြန္နီလြန္ရဲ႕ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို အီရန္ေတြ လက္ခံလိုက္ဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မရွိပါဘူး။

Photo from:

ပါကစၥတန္နဲ႔ အိုစမာဘင္လာဒင္ကို ကြယ္၀ွက္ထားမႈ

“ပါကစၥတန္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စစ္တပ္ပိုင္း၊ ေထာက္လွမ္းေရးဌာနက အိုစမာဘင္လာဒင္ကို ကြယ္၀ွက္ထားတယ္၊ ႀကိဳတင္ၿပီးသိေနၾကတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား ဘာတစ္ခုမွကၽြန္ေတာ့္မွာျပစရာမရွိဘူး” လို႔ ဒြန္နီလြန္ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္အခ်ိန္ကာလေတာ္ေတာ္ၾကာ အိုစမာဘင္လာဒင္ ဘယ္လိုေနထိုင္လႈပ္ရွားေနခဲ့သလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေမးစရာေမးခြန္းေတြအမ်ားႀကီးပဲ ရွိေနတယ္။ အဲဒီေမးခြန္းေတြကို ပါကစၥတန္ကို ေမးေနပါတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ေတြးမိတာက အေမးအေျဖတစ္ခုလံုးအတြက္ သင့္ေတာ္ၿပီး လက္ေတြ႔က်တဲ့ခ်ဥ္းကပ္မႈလို႔ ျမင္ပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတေတြအတြက္ တရားေဟာစင္ျမင့္ေပၚကေန ေၾကညာခ်က္ေတြ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ထုတ္လႊတ္ေနခဲ့ရတာကိုက ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္စရာအတိျဖစ္ေနၾကတယ္။ အိုဘားမားလည္း အဲဒီအယူအဆ၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကို ယံုၾကည္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူလည္း နားလည္ထားပါတယ္။ သူတို႔ကို ေအာင္ျမင္ေစဖို႔ လက္ေတြ႔လုပ္ေဆာင္ရမယ့္အလုပ္ေတြက ပိုၿပီးရႈပ္ေထြးတယ္။ ပိုၿပီးအခ်ိန္ယူရမယ္။ အဲဒီအေျခအေနေတြအားလံုးမွာ အေမရိကန္ရဲ႕အင္အားနဲ႔ ဂုဏ္ျဒပ္ကိုလည္း အတိုင္းအဆမရွိ၊ အကန္႔အသတ္မရွိအသံုးျပဳရမယ္။ အင္မတန္ကုန္က်စရိတ္မ်ားတဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြရွိလာႏိုင္ပါတယ္။          ။

Source : http://globalpublicsquare.blogs.cnn.com/2011/07/06/obamas-calculated-restraint-in-the-middle-east/
              http://globalpublicsquare.blogs.cnn.com/2011/07/01/exclusive-gps-interview-with-tom-donilon/

Vol (1), No. (64)
ေမာ္နီတာဂ်ာနယ္