ခ်က္သမၼတ ဗာဆလာ့ဗ္ဟာဗဲလ္ နဲ႔ အေမးအေျဖ

(၂၀၀၉ခုႏွစ္ ဒီဇဘၤာလ ၉ရက္ေန ့က Foreign Policy Magazine မွ အယ္ဒီတာ “ဆူဆန္ ဂလက္ဆာ”ႏွင့္စာေရးဆရာ လည္းျဖစ္ သေဘာထားကြဲလဲသူလည္းျဖစ္ခဲ့တဲ ့ ခ်က္ကိုဇလိုဘက္ကီးယားသမၼတ “ဗာဆလာ့ဗ္ ဟာဗဲလ္ “တို ့ ေတြ ့ဆုံ ေမးၿမန္းခန္း တခု ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ )

“ကတၱီပါေတာ္လွန္ေရး” အၿပီး ႏွစ္၂၀နီးပါးရွိတဲ ့အခါ ၿပီးခဲ့တဲ ့ သီတင္းပတ္အနည္းငယ္က မွ သမၼတႀကီးႏွင့္ ခုလို ေတြ ့ဆုံခဲ ့ႀကတာပါ။ သမၼတႀကီးဟာ စာေတြေရးေနခဲ့တဲ ့ေန ့ရက္မ်ားက အဆင္တန္ဆာအမွတ္တံဆိပ္ ဇင္စဂ်က္ကက္အက်ၤ ီကို ယခုတိုင္၀တ္ဆင္ထားဆဲပါဘဲ။

ေမး။
ဒီႏွစ္ဟာ ဘာလင္တံတိုင္ႀကီး ၿ႔ပိဳလဲသြားခဲ့တဲ ့ ႏွစ္ပတ္လည္ေန ့ျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္က ခ်က္ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုပံုရိပ္မ်ိဳးထင္ဟပ္ခဲ့သလဲ ။့ ကေန ့အေရွ ့ဥေရာပရဲ ့ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းကိုေရာ  ဘယ္လိုျမင္သလဲ။ 
 ေျဖ။
“အဲဒီအခ်ိန္တုံးက အေျခခံက်က် အေကာင္းဆုံးနမူနာတခုကို ျမင္ေနရတယ္လို ့ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္ဗ်ာ။ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ၊ဒီမိုကေရစီ၀ါဒကို အေျခခံတဲ့ ပရိုဂရမ္ေတြ ၊လြတ္လပ္တဲ ့ စာနယ္ဇင္းေတြ အို…အမ်ားႀကီးပါဘဲ ။ကြ်န္ေတာ္တို ့ဟာ လမ္းမႀကီးေတြကို စြန္ ့လႊတ္ေမ့ခ်န္မထားဘူး။သစၥာလဲ မေဖါက္ဘူး။သို ့ေသာ္လဲ အရာရာတိုင္းဟာ အဲဒီအခ်ိန္တုံးက ကြ်န္ေတာ္တို ့ ေတြးထင္ထားတာထက္ ပိုမို ခက္ခဲပါတယ္။ အခ်ိန္ေတြပိုမို ေပးခဲ့ရ့ပါတယ္။အဲဒီကာလကို ျဖတ္သန္းခဲ ့ရတာဟာ ဆူးခင္းလမ္းလို အႏၱရယ္မ်ားလြန္းခဲ့ပါတယ္။

ေမး။
ဒီသီတင္းပတ္ထဲမွာ အေမရိကန္သမတႀကီး အိုဘားမား ႏိုဘယ္လ္ဆုယူဖို ့လာမယ္တဲ့။သူက အဖဂန္နစၥတန္ကို စစ္အင္အား  ၃၀၀၀၀ ထပ္ပို ့မယ္လို ့ ေႀကျငာထားတယ္။ဒီလို စစ္အင္အားေတြ ပိုမိုသုံးစြဲျခင္းဟာ တခါတရံ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွ ့ရွဴၿပီး လိုအပ္တယ္ထင္လို ့ ျပဳမူေဆာင္ရြက္တာလား။သမတႀကီးဘယ္လို ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။
အား ..ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါဘဲဗ်ာ။ဆံုးျဖတ္ခ်က္မမွန္ကန္ဘူးလို ့ ထင္တယ္။တခါတရံ ဒီလိုေနရာမ်ိဳးမွာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူ ့အသက္ေတြ ကယ္တင္ဖို ့ဆိုရင္  ႀကား၀င္ျဖန္ေျဖမဲ ့ သူလိုမယ္ထင္တယ္။ေလးေလးနက္နက္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ခ်ိန္ဆၿပီး လုပ္ဖို ့လိုတယ္။အလြန္တာ၀န္ႀကီးပါတယ္။ အေမရိကားက  ေျပာေပလိမ့္မယ္။
“အေမရိကားမွာ ဟိုေနရာ ဒီေနရာ ဘယ္ေနရာမွ လြတ္လပ္မွဳ မရွိေတာ့ဘူး။ဒါ့ေႀကာင့္ က်ဳပ္တို ့ အလုံးအရင္းနဲ ့ ့ ၀င္ႀကရမယ္။ႏိုင္ငံတကာရဲ ့ သေဘာတူမွဳကိုလည္းရယူမွာပါ။ဘယ္လိုဘဲ အေျဖရွာရွာ  တမ်ိဳးတည္းထြက္မွာပါဘဲ။ “စသည္။
 ကြ်န္ေတာ္္တို ့ဟာ အီရတ္ရဲ ့ျဖစ္စဥ္ကို ျမင္ခဲ ့ႀကၿပီးၿပီ။ဒါမ်ိဳးထပ္မျဖစ္သင့္ဘူး။
အကယ္၍ ေခတ္အလိုက္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့  ကတၱီပါေတာ္လွန္ေရးမ်ိဳး ျဖစ္လာရင္ ဒါဟာ ေကာင္းပါတယ္။ဒါေပမဲ ့ဒါကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ မျဖစ္ႏိုင္ ေနရာေဒသရွိပါေသးတယ္။အဖဂန္ေဒသဟာ စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္းလြန္းတဲ ့ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ား ရပ္၀န္းျဖစ္ေနတယ္။ဒီကိစၥ ကြ်န္ေတာ္ဆံုးျဖတ္ရမွာ မဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ။
ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေ၀းလြန္းတာက အမွန္ဘဲ။ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ေတြအဖို ့ စိမ္းလြန္းတယ္။တာလီဘန္ေတြက သူတို ့နယ္ သူတို ့ ကြ်မ္းၿပီးသား။ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက အလုံးအရင္းနဲ ့ ဆန့္က်င္ တိုက္ခိုက္လာႀကတာ။သူတို ့ ကရွင္သန္တာျမန္တယ္။ေပါက္ပြားတာမ်ားတယ္။အျမစ္ကစၿဖိဳဖို ့ဆိုတာကလဲ  မလြယ္ပါဘူး။ ဒါက ကြ်န္ေတာ့အထင္ပါ။ အိုဘားမားဟာ သူ ့အယင္သမတေတြ စိုက္ပ်ိဳးထားတဲ ့အသီးဟူသမွ် အကုန္ သူရိတ္သိမ္းခူးဆြတ္ေနရတယ္လို ့ ကြ်န္ေတာ္ျမင္တယ္။စစ္သည္အင္အားေနာက္ထပ္ တသန္းပို ့လဲ ၿပီးျပတ္သြားမွာမဟုတ္ပါဘူး။

ေမး။
အေရွ ့ဥေရာပမွာ ရုရွားရဲ ့ အခန္းက႑ ဘယ္လိုရွိမယ္ ျမင္္သလဲ။ရုရွားရဲ ့ျပႆနာေတြနဲ ့စပ္လ်င္းၿပီး သမတႀကီးဘယ္ေလာက္စိတ္ပါ၀င္စားမွဳရွိသလဲ။ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ဟာ အဗရွ ့ဥေရာပက မိတ္ေဆြေတြကို ေမ့ေလ်ာ့ေနတယ္လို ့ထင္ပါသလား။
ေျဖ။
မထင္ပါဘူး။ကြ်န္ေတာ္တို ့ကို ေမ့ေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ဒါေပမဲ့  ဥေရာပအလယ္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ေျမရိုင္းေတြ နဲ ပတ္သက္ၿပီး မေျပလည္တာရွိတယ္ဗ် ။ဒီမွာ ေပါက္ကြဲလြယ္တဲ ့အေနအထားဘဲ။ ကမၻာစစ္မ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အီရန္မွ ေျမာက္ကိုးရီးယားမွ မဟုတ္ဘူး ဘယ္ေနရာေဒသမဆို စစ္ပြဲေတြဟာ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ ့အေနအထားခ်ည္းဘဲ။
  အေမရိကန္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို ့ကို အေပါင္းအသင္းလုပ္ဖို ့ စိတ္ပါ၀င္စားမွဳ မရွိဘူးလို ့ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ တခါမွ မေတြးဖူးဘူး။
ၿပီးေတာ့ သူက ပဲ့ထိန္းဒုံးက်ည္(ဒုံးခြင္းဒုံး) ဥေရာပမွာျပန္လည္ေနရာခ်ထားဖို ့ အစီအစဥ္ရွိတယ္။ ေနာက္တခုကိုလည္း မျဖစ္မေနခ်ထားဖို ့လဲ ဆံုးျဖတ္ထားတယ္။အေမရိကန္ဟာ ေဒသတြင္းမွာ ဟာကြက္မရွိေအာင္ေတာ့ ပိပိရိရိ ျဖန့္ ့က်က္ထားလိမ့္မယ္။ရဳရွားဘက္ကႀကည့္လိုက္ေတာ့လဲ အခက္သားဗ်။ ကြ်န္ေတာ္ ေမာ္စကိုကို အလယ္အပတ္ေရာက္ခဲ့တုံးက ပုဂိၢဳလ္ေရးအရ  စကားစျမည္ အမ်ားႀကီးေျပာခဲ့ႀကတာေပါ့ ဗ်ာ။ပုံစံသစ္နဲ ့စပယ္ရွယ္ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို လိမၼာပါးနပ္စြာ ကိုင္တြယ္ ပံုေဖၚဖို ့ေမာ္စကိုက အခိုင္အမာ ေျပာတယ္။ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ဇင္မ္ ၀ါဒထက္ စစ္အာဏာရွင္စံနစ္ကိုဘဲ ေနာက္ဆုံးေပၚ ဆန္းသစ္တီထြင္ထားတဲ ့ နည္းစံနစ္နဲ ့ က်င့္သုံးႀကမလား သူတို ့စဥ္စားေနတယ္။ရဳရွားဟာ သူ ့ရဲ ့ၾသဇာ အာဏာကို ျဖန့္က်က္ ခ်ဲ ့ထြင္ဖို ့ ျပန္လည္ထူေထာင္ဖို ့ မသိမသာ ၿကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနတာ ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။
ရုရွားဟာ လက္ရွိအေနအထားမွာ စစ္အင္အားထူေထာင္မွဳ ေျပာပေလာက္ေအာင္ မ်ားမ်ားစားစားတို း ့ခ်ဲ့ ့ ျခင္းမရွိေသးေသာ္လည္း စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ ေတာ္ေတာေလး အားသြန္ခြန္စိုက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဖိအားေပး ၿပီး ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ႀကိဳးစားထူေထာင္ေနတာေတြ ့ရမယ္။သူတို ့ရဲ ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံအားေကာင္းတဲ့ စီးပြားေရးကုမၸဏီႀကီးမ်ား ဟာ ကုန္စံုဆိုင္ကေလးေတြကို သိမ္းပိုက္စုစည္းၿပီး အင္အားႀကီးထြားးတဲ ့ ဆိုင္ႀကီးကႏ႖ာားႀကီး ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။
ေသခ်ာပါတယ္။ကြ်န္ေတာ္တို ့ဟာ ရုရွားနဲ ့ အခင္းမမ်ားခ်င္ႀကပါဘူး။ပဋိပကၡ ဘာမွ မရွိခ်င္ဘူး။
အျခားအျခားေသာလက္တြဲေဖၚမ်ားလိုဘဲ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ ့အေပးအယူျပဳၿပီးေနမွာပါ။ဒါေပမဲ ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့ဘာေတြ ေတြးေနသလဲ။ ဘယ္ေလာက္ေျပာႏိုင္မလဲ။ သူတို ့ဘယ္လို ျခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ိဳးျပဳလာမလဲ စသည္ တိတိက်က်သိဖို ့ လိုပါေသးတယ္။ ဘယ္လိုၿခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ိုးကိုမွ လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။သူတို ့က ကြ်န္ေတာ္တို ့ကိုေျပာတယ္။ ဓါတ္ေငြ ့ေတြ မေပးဘူး။စက္သုံးဆီေတြ မေပးဘူး တဲ့။ ဒီေတာ့ သူတို ့ကို ကြ်န္ေတာ္တို ့ဘယ္လို ေျပာေစခ်င္သလဲ ။ကြ်န္ေတာ္တို ့ သင္ယူႀကရလိမ့္မယ္။ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းလုပ္ၿကပါ လို ့ ။ သူတို ့ကေျပာမယ္။ကြ်န္ေတာ္တို ့ကို မီးေတြ ေလ်ာ့သံုးပါ။ ဓါတ္ေငြ ့ေတြ ေလ်ာ့သုံးပါ။ အဲဒါ သူတိုရဲ ့အႀကပ္ကိုင္နည္းေတြဘဲေပါ့။

ေမး။
တရုပ္ႏွင့္ အာရွရဲ ့ ႀကီးထြားလာမွဳက ေနာင္အနာဂါတ္မွာ ခ်က္ခ္သမတႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ဥေရာပကို ၿခိမ္းေၿခာက္တာမ်ိဳး ရွီလာႏိုင္သလား။
ေျဖ။
တရုပ္ကို အႏၱရယ္လို ့ကြ်န္ေတာ္တို ့မျမင္ပါဘူး။တိဘက္ကိုေတာ့ သူအေလ်ာ့ေပးမွာမဟုတ္ဘူး။တိုင္၀မ္ေရာဘဲ။ ဒါေပမဲ ့တရုပ္ဟာေအာင္ႏိုင္သူအျဖစ္ ကမၻာႀကီးကို အုပ္စိုးလိုတာမ်ိဳးေတာ့ ျမင္ေတြ ့ေနရတယ္ဗ်။ဒါေပမဲ့ ဒါက ဒီေလာက္ မေပၚလြင္လွဘူး။ ေပၚလြင္ထင္ရွားတာက စီးပြားေရးနယ္ခ်ဲ ့တာဘဲဗ်။ ကမၻာတျခမ္းကို ပိုင္ေနၿပီ။တရုပ္ကုန္ပစၥည္းေစ်းၿကီးတာမ်ိဳးမေတြ ့ ရဘူး။
ေသခ်ာတာက ရုရွားေအာ္သိုေဒါ့ဘာသာေရး ယုံၾကည္ခ်က္ဘဲ ။  သူတို ့ဟာ ကမၻာႀကီးကို ကယ္တင္ဖို ့ သူတို ့ တဦးတည္းဘဲ ရွိတယ္လို ့ ဘာသာေရးအျမင္ရွိတယ္ဗ်။ယေန ့ရုရွအုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေအာက္္မွာ ဒါဟာ ထူးျခားတဲ ့သြင္ျပင္လကၡဏာတခုျဖစ္ေနတယ္ဗ်။
ဗုဒၶဘာသာက အဲလို ဇြတ္ကယ္တင္ရွင္ မလုပ္ဘူး။ခရစ္ယန္ တို ့ အဇၨလမ္ တို ့ဆိုတာက တမန္ေတာ္ရွိတယ္ ။ယုံႀကည္မွဳ ရွိတယ္ ။ ဆုေတာင္းရတယ္။မွားယြင္းေနတဲ ့ယုံႀကည္မွဳ ကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာၿပီး ဘယ္သူ ဘယ္လို မွ်ေ၀မလဲ။ ဒီေနရာမွာ ပညာဥာဏ္လိုတယ္ဗ်။ ဗုဒၶဘာသာမွာ ဒါမ်ိဳး မရွိဘူး။ ဒီအေႀကာင္းျပခ်က္ တခုတည္းနဲ ့ တရုပ္ဟာ အႏၱရယ္ မေပးႏိုင္ဘူးလို ့ ကြ်န္ေတာ္ထင္တာပါ။

ေမး။
အေမရိကန္သမတ အိုဘားမားဟာ တိဘက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလိုင္းလားမားကို ေတြ ့ဆုံဖို ့ရက္ေရႊ ဆိုင္းလိုက္တယ္။ သူတို ့ရဲ ့ခင္မင္ရင္းႏွီးမွဳကို မထိခိုက္လိုဘူး။  လက္ေတြ ့မွာလဲ  ဖီလင္မပါဘူး.ဒီေနရာမွာ  တစုံတရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ ဘယ္လို ရွိလာႏိုင္မလဲ ရွင္းျပေပးႏိုင္မလား။
ေျဖ။
 ေခတ္မီသမိုင္းရာဇ၀င္ေတြအရ ကြ်န္ေတာ္တို ့သိတာက ၁၉၃၈ခုႏွစ္တုံးက ၿမဴနစ္ကြန္ဖရင့္ကေန ့ျပင္သစ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အက္ဒ္၀ပ္ဒလာဒီးယား ျပန္လာတဲ့အခါ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖၚေဆာင္ႏိုင္သူလို ့ တမ်ိဳးသားလုံးက ၀ိုင္း၀န္း လက္ခုပ္ၿသဘာေပး ခဲ ့ႀကတယ္။ သူလုပ္ႏိုင္ခဲ့တာ က အေပးအယူသေဘာ နည္းနည္းပါးပါးပါ။ဒါေပမဲ ့ဒါဟာ အစပိုင္းမွာ မေကာင္းဆိုး၀ါး ႀကိဳးမွ်င္တစျဖစ္ၿပီး
ေနာက္ပိုင္းမွာ လူေတြ သန္းနဲ့ခ်ီေသခဲ့တယ္။
နည္းနည္းပါးပါးအေပးအယူသေဘာဆိုတာမွာလည္း အေပၚယံအျမင္ပါ။ လို ့ ကြ်န္ေတာ္တို ့  မေျပာခ်င္ပါဘူး။
 ပထမ ကြ်န္ေတာ္တို ့ တရုပ္ကို သြားတယ္။” ဒလိုင္းလားမားအေၿကာင္း “ ေျပာေကာင္းေျပာမိမယ္။တရားမွ်တတယ္ ၊ လက္ေတြ ့က်တယ္၊အမွန္တရားသာလွ်င္ ပဓါနက်ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လဲ ပထမ နည္းနည္းပါးပါး ေသးေသးငယ္ငယ္အေပးအယူဆိုေပမဲ့ ႀကိဳးစရွည္သြားရင္ ဒါဟာ မေကာင္းပါဘူး။
ဒါေပမဲ ့ဒီလို ေတြးေခၚေနဖို ့ မလိုပါဘူး။ ဒီအမွဳထဲမွာ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ဒါမရွိခ်င္ဘူး။ဒါေပမဲ ့ဗ်ာ ဒါက ကြ်န္ေတာ့္ရင္ထဲက ဆႏၵပါ။

ေမး။
ေျပာတာကလြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့  ဒီ ေသးငယ္တဲ ့အေပးအယူ ကိစၥတခုဟာ ေနာင္အခါ္ အႏၱရယ္ႀကီး ႀကီးမားမားျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ထိုက္တန္သြားေစဖို ့သမတတေယာက္အေနနဲ ့ ဦးေဆာင္ ဆုံးျဖတ္ ေပးမလား။
ေျဖ။
နိုင္ငံေရးဆိုတဲ ့ သေဘာတရားက ေန ့တိုင္း ေန ့တိုင္း ေစ့စပ္ညွိႏိွဳင္းအေျဖရွာေနရတာမ်ိဳးပါ။ အဆိုးႏွင့္ အဆိုးႀကားက ႀကီးတဲ ့အမွဳ ကို ေသးငယ္ေအာင္ ၊ ေသးတဲ့အမွဳ ပေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ရတဲ့ သေဘာသဘာ၀ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ ့ တခါတရံ အလြန္အႏၱရယ္မ်ားပါတယ္။ ကိုင္တြယ္ရ ခက္ပါတယ္။ လမ္းမေတြေပၚမွာ အေပးအယူကိစၥေတြ တခုၿပီးတခု စဥ္တိုက္ ေပၚထြက္လာႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္ ။ဒါ ျဖစ္ႏိုင္မလား။ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာမလား။ ေနာင္ဆယ္ႏွစ္အႀကာ ျဖစ္လာမလား။ အႏၱရယ္ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွီႏိုင္မလဲ ။ အမ်ားႀကီး ေတြးစရာ ရွိေနပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ့ အေတြ ့အႀကံဳ အရ ေျပာရရင္ ကြ်န္ေတာ္ သမတအျဖစ္အေရြးခံရအၿပီး ႏွစ္ရက္အႀကာ တိဘက္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဒလိုင္းလားမားကို အလယ္လာဖို ့ ကြ်န္ေတာ္ဖိတ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ့ဦးေသွ်ာင္ သမတတေယာက္အေနနဲ့ ဖိတ္ႀကားလိုက္တာပါ။ဒီေတာ့ အားလုံးက ဒါ အႏၱရယ္လို ့ ျမင္ႀကတယ္။ သေဘာမက်တဲ့ အမူအရာေတြ ေဖၚျပႀကတယ္။
ဒါေပမဲ ့ ဒါဟာ ဘာသာေရးႏွင့္ႀကည့္ လိုက္ ၊ ရိုးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းစဥ္လာသေဘာေတြ ့ရမယ္။ တဦးရဲ ့ ဘာသာကို တဦးက ျပစ္ျပစ္ခါခါမလုပ္ရဘူး။ မလိုက္နာႏိုင္ရင္ေတာင္ ေလးစားရမယ္။ ဒီသေဘာပါ။
တရုပ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ ့ တရုုပ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြ ကြ်န္ေတာ့္ထံ ေရာက္လာႀကတယ္။ ဒလိုင္းလားမားအေႀကာင္းပါတဲ ့ ကတၱီပါအုပ့္စာအုပ္ေတြ ယူလာေပးတယ္။ အစိုးရနဲ ့ပတ္သက္ရာပတ္သက္ေၿကာင္းစာခ်ုပ္စာတမ္း လက္မွတ္စသည္တို ့ေပါ့ေလ။တိဘက္ကို ဘယ္ေလာက္ အေလးထား ကုိင္တြယ္ေနသလဲ ဆိုတာ ေရွ ့ကိုလဲ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္သြားမလဲ ဆိုတာ ေတြေပါ့။သူတို ့ဘယ္လို ရွင္းျပျပ ဒါက လုပ္ဇတ္ေတြပါဘဲ။ ၀ါဒျဖန့္ခ်ီေရးသက္သက္ေပါ့။  စာနယ္ဇင္းကြန္ဖရင့္တခုမွာ ကြ်န္ေတာ္ သူတို ့ႏွင့္ ေတြ ့ေသးတယ္ဗ်။ အဲဒီ ၀န္ႀကီးကေျပာတယ္။
“ သိပ္ထူးၿခားတဲ့ ပြဲဘဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို ့ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုႀကရမယ္။ မစၥတာ ဟာဗဲလ္က သူ ့အျမင္ေတြကို ေျပာပါလိမ့္မယ္ ကြ်န္ေတာ္က ကြ်န္ေတာ္တို ့ အစိုးရ သေဘာထားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာမယ္ ကြ်န္ေတာ္က သူ ့ကိုစာအုပ္ေတြ ေပးထားပါတယ္။ဒီစာအုပ္ေတြအေပၚ သူ့အျမင္ သူေျပာျပပါလိမ့္မယ္ ။”တဲ့ဗ်။ မယုံႏိုင္စရာပါဘဲဗ်ာ။ဘာ့ေႀကာင့္ သူတို ့ ဒီလို လုပ္ဖို ့ လိုအပ္ေနသလဲ။ တစုံတေယာက္ဟာ သူ ့ေျမ သူ ့ေရ ထဲမွာ ရွိေနတယ္ ။ အဲဒီတစံုတေယာက္ဟာ ဘာ့ေႀကာင့္ တပါးေျမေရေပၚက လူကို  ဘာ့ေႀကာင့္ မ်ား ေႀကာက္လန္ ့ေနအုံးမွာတဲ့လဲ။

Florist   (ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာမွဳျပဳသည္။)
The FP Interview; Vaclav Havel ( Dec 9 , 2009)