 |
| ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ |
အလီဖာဇက္ဟာာ ဆီးရီးယားပုန္ကန္မႈေတြတေလွ်ာက္လံုးမွာလည္း အစိုးရဆန္႔က်င္တဲ့ ကာတြန္းေတြကို ခ်က္က်က်ေရးဆြဲခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကို တိုက္ရိုက္ဦးတည္ေရးဆဲြခဲ့ပါတယ္။ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ထရီပိုလီက်ဆံုးၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂဒါဖီကို ေတာ္လွန္သူေတြက ေျမလွန္ရွာေနၾကတဲ့အခါ ဖာဇက္ဆဲြခဲ့တဲ့ ကာတြန္းသရုပ္ေဖာ္ပံုတစ္ခုမွာဆိုရင္ ေခၽြးၿပိဳက္ၿပိဳက္က်ေနတဲ့ အာဆတ္ဒ္ဟာ လက္ဆြဲေသတၱာေလးတစ္လံုးဆြဲလို႔၊ ကားတစ္စီးနဲ႔ အေလာတႀကီး ထြက္ေျပးဖို႔ႀကိဳးစားေနတဲ့ဂဒါဖီကို လူၾကံဳေခၚသြားဖို႔ေျပာေနဟန္ သရုပ္ေဖာ္ထားပါတယ္။ ဖာဇက္ရဲ႕လက္ရာကာတြန္းတိုင္းဟာ ထိထိမိမိရွိလြန္းလွေတာ့ ဖာဇက္ကိုအစိုးရအဖြဲ႔လက္နက္ကိုင္ေတြက ရွင္းလင္းပစ္ခ်င္လာခဲ့ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ ၂၅ရက္ေန႔မွာေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္စကတ္ၿမိဳ႕လယ္ အူးေမယတ္ဒ္ရင္ျပင္မွာ မ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ေသနတ္သမားေတြက ဖာဇက္ကိုကားထဲကေနဆြဲထုတ္ၿပီး ျပင္းထန္စြာရိုက္ႏွက္ခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေလဆိပ္သို႔သြားရာလမ္းေဘးမွာ ပစ္ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရလံုျခံဳေရးတပ္သားေတြလို႔ယုံၾကည္ရတဲ့ အဲဒီေသနတ္သမားေတြက ေက်ာ္ၾကားလွတဲ့လက္ရာေတြကိုဖန္တီးႏုိင္တဲ့ ဖာဇက္ရဲ႕လက္ႏွစ္ဘက္ကို ပစ္မွတ္ထားရိုက္ခ်ဳိးခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔က ၿခိမ္းေျခာက္ၾကတယ္။ “ဒါသတိေပးရုံပဲရွိေသးတယ္။ ဆီးရီးယားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေလွာင္ေျပာင္တာမလုပ္နဲ႔ေတာ့”တဲ့။
ဆီးရီးယားကို ဘယ္လို ပိတ္ဆို႔မႈေတြလုပ္ၿပီးၾကၿပီလဲ။
အာရပ္လိဂ္က ဆီးရီးယားကို အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ကေန ႏို၀င္ဘာ၁၂ ရက္ေန႔က ရပ္တန္႔လိုက္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြျပဳလုပ္ဖို႔ မဲေပးခဲ့ၾကၿပီး ႏို၀င္ဘာ ၂၇ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြရဲ႕အစည္းအေ၀းမွာ သေဘာတူလိုက္ၾကတယ္။ အာရပ္တိုင္းျပည္ေတြမွာရွိတဲ့ ဆီးရီးယားအစိုးရရဲ႕ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို ပိတ္ပင္တာေတြလည္းပါ၀င္တယ္။ ဆီးရီးယားဗဟိုဘဏ္နဲ႔ ဆက္သြယ္မႈေတြနဲ႔ ဆီးရီးယားမွာရွိေနတဲ့ အာရပ္အစိုးရေတြရဲ႕လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ရပ္တန္႔ၾကေတာ့မယ္။ ကုန္သြယ္ေလေၾကာင္းလိုင္းအ၀င္အထြက္ကိုလည္း ျဖတ္ေတာက္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားအစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕ ခရီးသြားလာမႈေတြကိုလည္း တားျမစ္လိုက္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီလိုတားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြၾကားထဲက ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတာေတြကိုလည္း အာရပ္တိုင္းျပည္ေတြက ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကပါတယ္။ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ အီးယူက သမၼတရဲ႕ညီ မာဟား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ အပါအ၀င္ ကန္႔သတ္လိုက္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္၁၃ဦးရဲ႕စာရင္းေတြကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေမ ၂၃ မွာ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကိုယ္တိုင္နဲ႔ လက္တြဲအကူအညီေပးၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕နာမည္ပါ၀င္တဲ့ စာရင္း ထပ္မံေပၚထြက္လာတယ္။ အဲဒီစာရင္းမွာပါ၀င္သူေတြအားလံုး အီးယူမွာ ခရီးသြားလာခြင့္တားျမစ္ခံရပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံဆီကေလာင္စာဆီမွာယူတင္သြင္းေနမႈကိုလည္း အီးယူက ရပ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။ ယူအက္စ္ကလည္း သမၼတအာဆတ္ဒ္နဲ႔ ထင္ရွားတဲ့အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြ၊ လုံျခံဳေရးအရာရွိေတြကို ကန္႔သတ္တားျမစ္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါပဲ။ ၂၀၁၁ မၿငိမ္မသက္မႈေတြ မစတင္ခဲ့စဥ္ကတည္းက ယူအက္စ္ရဲ႕ စီးပြားေရးပိတ္ပင္တားျမစ္မႈေတြ ဆီးရီးယားအေပၚရွိႏွင့္ေနခဲ့ပါၿပီ။ ယူအက္စ္က ဆီးရီးယားကို ၁၉၇၉ ကတည္းက “အၾကမ္းဖက္၀ါဒအားေပးတဲ့တိုင္းျပည္” ရယ္လို႔ ေၾကညာထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းကစလို႔ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္သက္တမ္းတိုးလာခဲ့တယ္။ ဆီးရီးယားေငြေၾကးဥစၥာေတြလႈပ္ရွား လည္ပတ္ခြင့္မရရွိေအာင္ ဘုရွ္အစိုးရအဖြဲ႕က ၂၀၀၄မွာ ကန္႔သတ္မႈေတြလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ လက္ဘႏြန္ဟစ္ဇ္ဘိုလာေျပာက္က်ားေတြနဲ႔ ပါလက္စတိုင္းတိုက္ခိုက္ေရးတပ္သားေတြကို ဆီးရီးယားကအေထာက္အပံ့ေပးေနတာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဒမတ္စကတ္ကို အျပစ္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။တူရကီက ဆီးရီးယားရဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္သလား။
ဆီးရီးယားျပည္တြင္းလွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ႏွစ္စဥ္သံုးစြဲမႈရဲ႕ ၁၀ရာခိုင္ႏႈန္းကို တူရကီက ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆီးရီးယားဟာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ကတည္းက ေရနံထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့သလို တစ္ေန႔ကို ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗမီတာ၂၂သန္း ထုတ္ႏိုင္တဲ့တိုင္းျပည္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဘယ္လိုျပတ္လပ္မႈမ်ဳိးကိုမဆို ဓာတ္ေငြ႔ေတြေရနံေတြနဲ႔ ျပန္လည္ျဖည့္တင္းပါလိမ့္မယ္။ တူရကီအစိုးရကလည္း သာမန္ဆီးရီးယားျပည္သူေတြကို မထိခိုက္ႏိုင္တဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ဳိးကိုပဲျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းေရနံကုမၸဏီနဲ႔ျပဳလုပ္ေနတဲ့ ဖက္စပ္ေရနံစီမံကိန္းတစ္ခုကိုလည္း ရပ္တန္႔ေၾကာင္းေၾကညာခဲ့တယ္။ဆီးရီးယားကို ဘယ္သူေတြက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈလုပ္ၿပီး ဖိအားေပးႏိုင္ဦးမလဲ။
ဆီးရီးယားစီးပြားေရးကို အျပင္းထန္ဆံုးရုိတ္ခတ္ႏိုင္မႈက အီးယူကေနေရနံ၀ယ္ယူမႈရပ္တန္႔လိုက္တာပါပဲ။ ေရနံကရတဲ့၀င္ေငြပမာဏဟာ ဆီးရီးယားကုန္ထုတ္စြမ္းအား(GDP)ရဲ႕ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ အီးယူပိတ္ဆို႔မႈ မလုပ္ခင္တုန္းက ေရနံထုတ္လုပ္မႈ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အီးယူက သိမ္းက်ဳံး၀ယ္ယူပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဂ်ာမနီ၊ အီတလီနဲ႔ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတို႔က ၀ယ္ၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ဆီးရီးယားကၽြမ္းက်င္သူေတြက ခန္႔မွန္းၾကပါေသးတယ္။ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အီးယူကစတင္လိုက္ေတာ့ ဆီးရီးယားဟာ ေရနံ၀ယ္မယ့္ႏိုင္ငံသစ္ေတြ၊ ဥပမာ တရုတ္နဲ႔ အိႏိၵယတို႔လို ႏိုင္ငံေတြကိုမိတ္ဖြဲ႔ေရာင္းခ်ႏိုင္တာမို႔ မတုန္မလႈပ္ေနႏိုင္ခဲ့ပါေသးတယ္ တဲ့။ ဒါေပမဲ့လည္း တစ္ျခား၀ယ္ယူမယ့္သူရွာရတာဟာ ပိုၿပီးခက္ခဲေစပါတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈလည္း က်ဆင္းလာႏိုင္တယ္။ အတင္းအဓမၼစီးပြားရွာမႈကလည္း တိုင္းျပည္ကို အက်ဥ္းအက်ပ္ထဲ ပိုၿပီးက်ေရာက္ေစပါတယ္။ တရား၀င္တားျမစ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြေၾကာင့္ တရားမ၀င္စီးပြားရွာမႈေတြဟာ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္မွာ ျပည့္ႏွက္ေနခဲ့တာကလည္း သမိုင္းရာဇ၀င္ေတြျပန္ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လက္ဘႏြန္နဲ႔ အီရတ္တို႔လို႔ႏိုင္ငံေတြဆီ တရားမ၀င္ေရနံေရာင္းခ်မႈေတြ ပိုၿပီးမ်ားလာႏိုင္တယ္။ ဘယ္သူေတြက ဆီးရီးယားရဲ႕ အႀကီးမားဆံုးကုန္သြယ္မိတ္ဖက္ေတြလဲ။
ဥေရာပေကာ္မရွင္အရ ၂၀၁၀ မွာ အီးယူဟာ ဆီးရီးယားရဲ႕ အႀကီးဆံုးကုန္သြယ္ဖက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အီးယူရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈဟာ ၂၂.၅ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး အီရတ္က ၁၃.၃ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေဆာ္ဒီအာေရးဘီးယားက ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တရုတ္က ၆.၉ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တူရကီက ပဥၥမေနရာ ၆.၆ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ ရုရွားက န၀မေျမာက္ ၃ရာခိုင္ႏႈန္းကုန္သြယ္မႈရွိၾကတယ္။ဆီးရီးယားကို ပိတ္ဆို႔မႈမွာ ဘယ္သူက ဆန္႔က်င္လဲ။
ဆီးရီးယားကို အာရပ္အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္က ျဖဳတ္ခ်ထားလိုက္တာကို ဆန္႔က်င္တဲ့အာရပ္လိဂ္အဖြဲ႔၀င္ သံုးဦးက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံကိုယ္တိုင္၊ လက္ဘႏြန္နဲ႔ ရီမင္ႏိုင္ငံတို႔ပါ။ ရီမင္အစိုးရကိုယ္တိုင္က သမၼတအလီအဗၺဒူလာဆာလာကိုဆန္႔က်င္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ ဆီးရီးယားဟာ အိမ္နီးခ်င္းလက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးအရၾသဇာသက္ေရာက္ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနဆဲပါပဲ။ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းမႈေတြဆက္ၿပီးလုပ္ေနတာေၾကာင့္ ယူအန္ လံုျခံဳေရးေကာင္စီက အေရးယူဆန္႔က်င္ခဲ့တယ္။ ရုရွားနဲ႔ တရုတ္က ဆီးရီးယားျပည္တြင္းေရးမွာ ယူအန္ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကို ဗီတိုအာဏာသံုးၿပီးပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ဆန္႔က်င္မႈကိုျပသၾကတယ္။ ရုရွားႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ယူအန္သံအမတ္ႀကီး ဗီတဲလီခ်ာကင္က လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ လစ္ဗ်ားပံုစံ ႏိုင္ငံျခားတပ္သားေတြ၀င္ေရာက္အေရးယူမႈမ်ဳိး ဦးေဆာင္ႏိုင္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ရုရွားႏိုင္ငံအေျခစိုက္ စစ္ပရိယာယ္၊ နည္းပညာသုေတသနစင္တာရဲ႕သတင္းအရ ရုရွားဟာဆီးရီးယားကို အနည္းဆံုး ေဒၚလာ၂.၅ဘီလီယံခန္႔တန္ေၾကးရွိတဲ့ လက္နက္နဲ႔ စစ္သံုးကိရိယာေတြ ေရာင္းခ်ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ဘက္ေပါင္းစံုက ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြစုျပံဳရရွိခဲ့ၿပီး အာရပ္လိဂ္အျပင္ဘက္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ အာရပ္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲလာေလမလား။ ဆီးရီးယားသမၼတ ဘာရွား အယ္လ္ အာဆတ္ဒ္ေျခလွမ္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ရပါဦးမယ္။ သမၼတအာဆတ္ဒ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံအတြက္ အေသခံဖို႔ဆႏၵရႇိတယ္လို႔ ေျပာေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္ထားတဲ့ သမၼတအာဆတ္ဒ္ရဲ႕ဆႏၵအတိုင္းပဲ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕အနာဂတ္လွပလာေလမလား ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားၾကရမွာပါပဲ။ ။
 |
| ႏြယ္နီမဂၢဇင္း၊ ဇြန္လ၊ ၂၀၁၂ |
သိပ္ေကာင္းတဲ့ ေဆာင္းပါးေလးပါ အစ္မ။ အစ္မ ဘာသာျပန္လိုက္တာမို ့ ပို ျပည့္စံုသြားတာ ျဖစ္မွာပါ။ တရုတ္နဲ ့ရုရွားကေတာ့ ေနရာ တကာ သူတို ့ အက်ဳိး ထိပ္ဆံုး ထည့္ၾကည့္တဲ့ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံေတြ ပါပဲ။ ဘယ္သူပဲ ေသေသ ကိုယ္လက္နက္ေရာင္းရဖို ့၊ ကိုယ့္အတြက္ အျမတ္က်န္ဖို ့ သာ အရင္ၾကည့္တဲ့ သူေတြမို ့ စက္ဆုတ္မိပါတယ္။
ReplyDeleteကဒါဖီၿပီးျပန္ေတာ့ ေနာက္တစ္ခုပါလား ၿဖိဳးေရ...။ ေသခ်ာတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြဟာ အမ်ားကလက္မခံရင္ ဘယ္ေလာက္ သက္တမ္းရွည္ရွည္ တခ်ိန္မွာေတာ့ အမ်ားဆႏၵရဲ႕ ေအာက္ကို ေရာက္မွာဆိုတာ လက္ရွိ ကမၻာ႔ျဖစ္ရပ္ေတြက သက္ေသခံေနတယ္ေနာ္..။ စိတ္၀င္စားစြားဖတ္သြားပါတယ္ၿဖိဳးေရ..။
ReplyDeleteဒီႏွစ္ေတာ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏို္င္ငံေတြအတြက္ ကံဆိုးတဲ႔ႏွစ္ေျပာမလား
ReplyDeleteေကာင္းေသာေျပာင္းလဲျခင္း ေျပာမလားမသိဘူး။
အေျပာင္းအလဲေတြ မထင္မွတ္တာေတြ သိပ္မ်ားတာဘဲ..
ေကာင္းေသာေျပာင္းလဲျခင္းကိုေတာ႕ ၾကိဳဆို ဝမ္းေျမာက္ရမွာပါ.
ကိုယ္႕ျပည္မွာေတာင္ ေျပာင္းလဲျခင္း လမ္းစေလးေတြ ေတြ႔လာရျပီမို႔လို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ရေသးတာဘဲေလ..
ဘယ္ႏိုင္ငံမဆို လူသားဆန္ဆန္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုဘဲ အလိုရွိတာ သေဘာဝက်ပါတယ္ ဖိႏွိပ္တာမ်ဳိးေတာ႔ ဘယ္သူက ၾကိဳက္ပါ႔မလဲေနာ္..
စကားမစပ္.
Sweet December...... :P