ထူးထူးျခားျခားအေဆာက္အဦးေတြနဲ႔အတူ

ေပၚတူဂီႏိုင္ငံ၊ လစ္စ္ဘြန္းၿမိဳ႕က စပိန္ဗိသုကာပညာရွင္ Santiago Calatrava ရဲ႕
ပိုစ့္ေမာ္ဒန္ဒီဇိုင္း ပင္မမီးရထားဘူတာရုံ

ဗိသုကာပညာရပ္ဆိုတာဟာ အဆာက္အဦးဒီဇိုင္းအျပင္အဆင္နဲ႔တည္ေဆာက္မႈမွာ အႏုပညာနဲ႔ သိပၸံပညာေရာယွက္ဖန္တီးတဲ့ ပညာရပ္ပါပဲ။ ဗိသုကာပညာရပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘီစီ ၁ရာစုမွာ ေရာမစာေရးဆရာ၊ ဗိသုကာပညာရွင္၊ အင္ဂ်င္နီယာႀကီး ဗီထရူးဗီးယပ္စ္က De architectura(On architecture) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကို အေစာဆံုးေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ ေရာမေခတ္ဗိသုကာပညာအေၾကာင္းေရးသားထားတဲ့ On architecture စာအုပ္မွာ ၁၀အုပ္ပါ၀င္တယ္။ စာအုပ္ ၁. ၿမိဳ႕ရြာတည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္း၊ ဗိသုကာပညာရပ္နဲ႔ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္အေထြေထြ၊ ဗိသုကာတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ ပိုၿပီး ေခတ္မွီတဲ့ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာလိုအပ္တဲ့အရည္အခ်င္းမ်ား။ စာအုပ္ ၂. အေဆာက္အဦးပစၥည္းမ်ား။ စာအုပ္ ၃. ဘုရားေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ဗိသုကာစတိုင္၊ စာအုပ္ ၄. စာအုပ္ ၃ ၏ အဆက္၊ စာအုပ္ ၅. ၿမိဳ႕ျပအေဆာက္အဦးမ်ား၊ စာအုပ္ ၆. ေက်းလက္အေဆာက္အဦးမ်ား၊ စာအုပ္ ၇. တမံတလင္းၾကမ္းျခင္းႏွင့္ ပလာစတာအုပ္အေခ်ာကိုင္အလွဆင္ျခင္း၊ စာအုပ္ ၈.  ေရေပးေ၀ေရးစနစ္ႏွင့္ေရသြယ္တံတားမ်ား၊ စာအုပ္ ၉. သိပၸံပညာလႊမ္းမိုးသည့္ဗိသုကာပညာ(ဂ်ီၾသေမႀတီပညာ၊ တိုင္းတာျခင္း၊ နကၡတၱေဗဒ၊ ေနနာရီ) ႏွင့္ စာအုပ္ ၁၀. ေရာမစစ္သား၊ ေရဒဟတ္၊ ေရာမနည္းပညာ စသျဖင့္ အပိုင္းလိုက္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဗီထရူးဗီးယပ္စ္ရဲ႕ စာအုပ္ထဲမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့အေဆာက္အဦးတစ္ခုဟာ အေျခခံအခ်က္သံုးခ်က္မွာ စိတ္ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ျပည့္စံုရမယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ ၾကာရွည္ခိုင္ခံ့မႈ - အခိုင္အမာေဆာက္ထားၿပီး အခ်ိန္ကာလရွည္ၾကာတဲ့အထိ ေကာင္းမြန္တဲ့အေျခအေန ရွိေနရမယ္။ အသံုး၀င္မႈ - ျပည္သူျပည္သားေတြအတြက္ လုပ္ငန္းကိုင္ငန္းေကာင္းမြန္စြာ လုပ္ကိုင္အသံုးျပဳႏိုင္ရမယ္။ လွပတင့္တယ္မႈ - လူေတြကို စိတ္ႏွလံုးၾကည္ႏူးေစၿပီး ၀မ္းေျမာက္ေပ်ာ္ရႊင္ေစရမယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္စံုမွသာ အေဆာက္အဦးေကာင္းတစ္ခုျဖစ္မယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။

အေဆာက္အဦးေတြက ေျပာတဲ့ ႏိုင္ငံသမိုင္းဆိုတာ အင္မတန္သိသာထင္ရွားေစပါတယ္။ အီတလီဗိသုကာပညာရွင္ Filippo Brunelleschi ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ အီတလီႏိုင္ငံ ဖေလာရန္႔စ္ၿမိဳ႕ေလးက ဖေလာရန္စ္ဘုရားေက်ာင္းရဲ႕ အမိုးခံုးတည္ေဆာက္ထားပံုဟာ ထူးျခားတာေၾကာင့္ ဖေလာရန္႔စ္ၿမိဳ႕ကို လူသိမ်ားေစခဲ့တယ္။ ဗိသုကာပညာရပ္၏ စနစ္က်နခိုင္ခံ့မႈကို လူေတြအံ့ၾသခ်ီးမြန္းၾကပါတယ္။

 ဂရိႏိုင္ငံ ေအသင္ၿမိဳ႕က ဂရိဘုရားေက်ာင္း The Parthenon ဟာ ၄၄၇ ဘီစီမွာ စတင္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၆၈၇မွာ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းၿပိဳက်ပ်က္စီးခဲ့ေပမယ့္ ဒီေန႔ထက္တိုင္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ အေျမာက္အမ်ား သြားေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ၾကဆဲပါ။

ေမာ္ဒန္ဗိသုကာပညာရပ္ထဲမွာဆိုရင္ ၁၉၆၀မွာတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဘရာဇီးဗိသုကာပညာရွင္ Oscar Niemeyer ရဲ႕ ဒီဇိုင္းျဖစ္တဲ့ ဘရာဇီး အမ်ဳိးသားညီလာခံအေဆာက္အဦးဟာ မိုးေမွ်ာ္အေဆာက္အဦးပံုစံျဖစ္ၿပီး အဲဒီေခတ္က ေခတ္မွီဘရာဇီးစတိုင္လ္အျဖစ္ လူသိမ်ားခဲ့ၾကတယ္။ 

ၾသစေၾတးလ်မွာဆိုရင္လည္း ဒိန္းမတ္ဗိသုကာပညာရွင္Jørn Utzonရဲ႕ ဒီဇိုင္း Sydeny Opera House ဟာလည္း ၾသစေၾတးလ်ရဲ႕ ဂုဏ္ေဆာင္အေဆာက္အဦးအျဖစ္ ကမၻာက သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ 

ေနာ္ေ၀းႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းသားရိုးရာဗိသုကာပညာရပ္ႏွင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကတဲ့ ေက်းလက္အေဆာက္အဦးေတြကိုလည္း ဒီေန႔ေခတ္လူေတြ စိတ္၀င္တစား သြားေရာက္ၾကည့္ရႈၾကတယ္။ 

 ေရွးက်တဲ့ ဗိသုကာပညာရပ္မွာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက ပိရမစ္ေတြဟာ အင္မတန္ထူးျခားလွပါတယ္။ 

အေရွ႕တိုင္းဗိသုကာပညာမွာဆိုရင္ အိႏိၵယႏိုင္ငံက ဗိသုကာပညာရွင္ Ustad Ahmad Lahauri ရဲ႕ ဒီဇိုင္း တပ္ဂ်္မဟာဂူဗိမာန္ဟာ ပါရွန္း၊ တူရကီနဲ႔ အိႏိၵယဗိသုကာပညာရပ္ေတြ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ထားတဲ့ Mughal ဗိသုကာပညာရပ္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး တပ္ဂ်္မဟာရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင့္လည္း ခရီးသြားေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ထူးျခားတဲ့အေဆာက္အဦးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံ၊ လစ္စ္ဘြန္းၿမိဳ႕မွာဆိုရင္ စပိန္ဗိသုကာပညာရွင္ Santiago Calatrava ရဲ႕ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္ဒီဇိုင္း ပင္မမီးရထားဘူတာရုံဟာ အင္မတန္မ်က္စိပသာဒရွိလွတဲ့ဒီဇိုင္းအျဖစ္ လူသိမ်ားလွတယ္။ ထူးျခားလွပတဲ့ အေဆာက္အဦးေတြဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္ကို တိုးျမင့္ေစၿပီး ခရီးသြားေတြကိုလည္း ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တာမို႔ တိုးတက္ေခတ္မွီတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္မႈမွာ ေရွးေဟာင္းဗိသုကာလက္ရာေတြကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းသင့္သလို၊ ေမာ္ဒန္၊ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္၊ မိုးေမွ်ာ္အေဆာက္အဦးေတြ ထူးျခားဆန္းျပားတဲ့ ဒီဇိုင္းဗိသုကာလက္ရာေတြလည္း လိုအပ္ပါတယ္။

ခန္႔ညားထည္၀ါတဲ့ ဗိသုကာပညာရပ္နဲ႔ လူေတြရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ညိွဳ႕ငင္ထားႏိုင္မႈဟာ အသံုး၀င္သလို တစ္ခါတစ္ရံမွာလည္း ေပါ့ေပါ့ပါးပါး စိတ္ၾကည္ႏူးေပ်ာ္ရႊင္ေစႏိုင္တဲ့ အေဆာက္အဦးေလးေတြကလည္း လိုအပ္တာပါပဲ။

မိသားစုေတြအပမ္းေျဖခရီးထြက္ၾကတဲ့အခါ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ တခစ္ခစ္ရယ္ေမာသံေလးေတြကို ေပၚထြက္လာႏိုင္ေစမယ့္ အေဆာက္အဦးေလးေတြပါ။

၁. Alps ေတာင္တန္းတစ္ေနရာက ဆန္းၾကယ္တဲ့ အိမ္ေလးေပါ့။

၂. ရယ္စရာေကာင္းတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ေလး။

ကရစ္ဘီယန္ပင္လယ္ေတာင္ဘက္ပိုင္းက Aruba ဆိုတဲ့ကၽြန္းမွာရွိတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ရဲ႕ ေခါင္မိုးေပၚမွာ ဒိုင္ႏိုေဆာေတြ ကားေတြျပည့္ေနတာပါပဲ။

၃. ကေနဒါႏိုင္ငံက လြတ္လပ္၀ိညာဥ္ဆိုတဲ့အိမ္ေလးေတြဟာ ရုတ္တရက္ၾကည့္လိုက္ရင္ မ်က္လံုးပံုစံေလးေတြလိုပါပဲ။ သစ္သားနဲ႔ျပဳလုပ္ထားၿပီး သစ္ပင္ေတြ တစ္ေက်ာက္ကမ္းပါးေစာက္ေတြကေန ႀကိဳးေတြနဲ႔ ဆိုင္းထားတယ္။

၄. ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ငွက္ၾကည့္အိမ္ေလးတဲ့။

Ishigaki ကၽြန္းက စိတ္၀င္စားစရာပန္းျခံေလးထဲမွာ ငွက္ဥပံုစံ ငွက္ၾကည့္ေမွ်ာ္စင္ေလးကေနၾကည့္ရင္ က်ယ္ေျပာတဲ့ ျမင္ကြင္းျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

၅. ဖေလာ္ရီဒါ၊ ေအာ္လန္ဒိုက မက္ေဒၚနယ္စားေသာက္ဆိုင္

သူတို႔ရဲ႕ ေပၚျပဴလာအျဖစ္ဆံုး မီႏူးျဖစ္တဲ့ အားလူးေခ်ာင္းေၾကာ္ကို စကၠဴဗူးေလးထဲထည့္ထားတဲ့ ဒီဇိုင္းပံုနဲ႔ မက္ေဒၚနယ္ဆိုင္ေပါ့။

၆. ဖေလာ္ရီဒါ၊ ေအာ္လန္ဒိုကပဲ ျပတိုက္တစ္ခု

သသာ၀ေဘးအႏၱရာယ္က်ေရာက္လို႔ ျပတိုက္ေဇာက္ထိုးမိုးေမွ်ာ္ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ပါဘူးတဲ့။

၇. ပိုလန္ႏိုင္ငံ Syzmbark ရြာေလးရဲ႕ ေဇာက္ထိုးအိမ္ေလးတစ္လံုး

ပရဟိတအလွဴရွင္၊ ဒီဇိုင္းနာ Daniel Czapiewski က ကမၻာႀကီးရဲ႕ လက္ရွိကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ အေျခအေနကို သေရာ္ခ်င္တဲ့သေဘာနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့တာလို႔ ဆိုတယ္။

၈. နယူးေယာက္စတိတ္က စင္ျမင့္အိမ္ေလး

မိႈပြင့္အိမ္လို႔လည္း လူသိမ်ားလွပါတယ္တဲ့။ Queen Anne's Lace ဆိုတဲ့ ႏူးညံ့တဲ့ပန္းတစ္မ်ဳိးရဲ႕ ပံုစံလို႔လည္း ဆိုၾကတယ္။

၉. တကၠဆပ္ျပည္နယ္ Houson က ဘီယာဘူးခြံအိမ္ေလး။

ေတာင္ပိုင္းပစိဖိတ္ေဒသက အၿငိမ္းစား၀န္ထမ္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ John Milkovisch ဟာ ၁၈ႏွစ္ၾကာ ဘီယာဘူးခြံေတြနဲ႔ အိမ္ကို အလွဆင္ေနခဲ့သတဲ့။ ဘီယားဘူးေပါင္း ၃၉၀၀၀ အသံုးျပဳထားပါတယ္။