Tuesday, October 16, 2012

ျမန္မာ့သူရဲေကာင္းမ်ား

အက်ဥ္းခ်ဳပ္မွတ္ခ်က္မ်ား

ျပဴေစာထီး
ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ အေစာဆံုးေတြ႔ရေသာသူရဲေကင္းအျဖစ္မွတ္တမ္းတင္ခံရသူမွာ ျပဴေစာထီးျဖစ္သည္။
သာသနာသကၠရာဇ္  ၆၅၁ႏွစ္ အရိမႏၵနာေပါကၠံျပည္မွာ (ပုဂံျပည္)ရွဴးပ်ံႀကီး ၀က္ႀကီး ငွက္ႀကီးက်ားႀကီး တို ့ မင္းမူရန္ၿပဳသျဖင့္ လူတို႔ ပင္ပန္းဆင္းရဲႀကသည္တြင္ ၿပဴေစာထီးမွ ႏွိမ္နင္းေအာင္ျမင္ခဲ့သျဖင့္ သူရဲေကာင္းစာရင္း၀င္သြားသည္။

အေနာ္ရထာ က်န္စစ္သား    (၁၀၄၄-၁၀၇၇)
အေနာ္ရထာဘုရင္ႏွင့္ က်န္စစ္မင္းႀကီးသည္ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံကိုစုစည္းထူေထာင္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၿပီး ဆည္ေျမာင္းေခ်ာင္းကန္မ်ားစြာတူးေဖၚခဲ့သည္။သု၀ဏၰဘူမိသထံုျပည္ကို သိမ္းပိုက္ရယူခါ  ပိဋကတ္သံုးပံုသည္ေဆာင္၍ ဗုဒၼသာသနာေတာ္ကို ေနလိုလလို ထြန္းလင္းေတာက္ပေစခဲ့သည္။ ရဟန္းတုရဟန္းေယာင္  အရည္းႀကီးမ်ားကိုလည္း သုတ္သင္ရွင္းလင္းခဲ့သည္။အလားတူ သားေတာ္ က်န္စစ္သားသည္လည္းအေနာ္ရထာ တည္ေတာ္မူဆဲ ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္ကို ၿပီးေျမာက္ေအာင္ ဆက္လက္ တည္ေတာ္မူသည့္  သာသနာၿပဳ သူရဲေကာင္းမင္းျမတ္တပါးပင္ ျဖစ္သည္။ ဘုရားပထိုး ေစတီေပါင္းမ်ားစြာ တည္ထားကိုးကြယ္ႀကသည္။

က်န္စစ္သားသည္ ထူးျခားသည့္ လက္ရံုးရည္ႏွလုံးရည္ ရွိသူတည္း။၄င္းသည္ မြန္မင္းသမီး ခင္ဦးကို ေကာက္ေတာ္မူခါ မြန္ျမန္မာ ေသြးစည္းေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။မိမိ၏ ေရႊနန္းတက္ပြဲ ကို လည္း မြန္ထံုးစံႏွင့္အညီ ဆင္ယဥ္က်င္းပခဲ့သည္။မြန္ဘာသာျဖင့္ နန္းတက္ပြဲ အခန္းအနားကို ေက်ာက္စာေရးထိုးခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကို က်စ္လစ္ခိုင္မာေအာင္ ၿပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့သည္။
အေနာ္ရထာမင္းေခတ္မွစ၍ ေက်ာက္စာေရးထိုးကမၺည္းတင္ျခင္းဓေလ့ ထြန္းကားသည္။ နံရံေဆးေရးျခင္းအတတ္ ပန္းခ်ီေရးဆြဲျခင္းအတတ္ အစရွိသည့္ပန္းခ်ီ ပန္းပု ပန္းဘဲ ပန္းတင္း၊ပန္းရံ။ပန္းတေမာ့ ပန္းတိမ္ ပန္းပြတ္စသည္ ယြန္းထည္လုပ္ငန္း စသည္ လက္မွဳပညာ ပ်ံ႔ပြားထြန္းကားသည္။ အေနာ္ရထာသည္ႏိုင္ငံကို ၃၃ႏွစ္ ေအးခ်မ္းသာယာစြာ အုပ္ခ်ဳပ္စိုးစံႏိုင္ခဲ့သည္။

အေလာင္းစည္သူ
က်န္စစ္သား၏ေျမးျဖစ္ၿပီး ေဖါင္စႀကာျဖင့္ ျမင့္မိုရ္ေတာင္အထိ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ခဲ့သည္။ ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးသည္္ဟု အဆိုရွိသည္။သားေတာ္နရသူက ေခါင္းအုံးျဖင့္ဖိသတ္ခံရသည္ဟုလည္း  သမိုင္းတြင္သည္။

ရာဇကုမာရမင္းသား
က်န္စစ္မင္းႀကီး၏ သားေတာ္ ရာဇကုမာရသည္ သမိုင္း၀င္ ျမေစတီမြန္ျမန္မာ ေက်ာက္စာကို ေရးထိုးခဲ့သည္။ ဘခင္၏ေက်းဇူးတရားကို အထူး တံု႔ျပန္ခဲ့သူျဖစ္၏။ က်န္စစ္မင္းႀကီး၏ သားေတာ္ရင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ေျမးေတာ္အေလာင္းစည္သူကို ေပးၿပီးျဖစ္သည့္ထီးနန္းတြင္ စိတ္၀င္စားျခင္းအလ်င္းမရွိ မတပ္မက္ေခ်။

အေလာင္းဘုရား(၁၇၅၂--၁၇၆၀)
ေရႊဘိုၿမိဳ႕ မုဆိုးၿခံဳရြာမွ ဦးေအာင္ေဇယ်သည္ အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ေနေသာ ႏိုင္ငံကို စုစည္း၍ တတိယျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ေထာင္သည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္မင္းဆက္ကို အစပ်ိဳးခဲ့သူ သူရဲေကာင္း တဦးဆိုလွ်င္မမွားေပ။ မူးျမစ္ကိုဆည္ေတာ္မူ၍ မဟာနႏၵာကန္ကို တူးေဖၚသည္။ေရႊေစတီ ေရႊခ်က္သိုႏွင့္ ေရႊဂူႀကီးဘုရားတို႔ကိုတည္ေတာ္မူသည္။
သို႔ေသာ္ အေလာင္းဘုရားႏွင့္ သားေတာ္ ဆင္ၿဖဴရွင္ တို ့သည္ ထား၀ယ္ကို ထိပါးသည္ဟုဆိုကာ ယိုးဒယားသို႔ ခ်ီတက္၍ အယုဒၶယကို အၿပီးတိုင္ မီးရွဳ႔ိ ေခ်မွဳံးဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္းေႀကာင့္ထိုင္းျမန္မာ ဆက္ဆံေရးသည္ ယခုတိုင္ အျပင္ပန္းႀကည့္ေသာ္  ေျဖာင့္ဟန္ရွိေသာ္လည္း အတြင္းမွာမူ ယေန႔တိုင္ လွဳိက္စားေနဆဲျဖစ္သည္။ ၁၇၆၀ခုႏွစ္  ယိုးဒယားမွအျပန္ သထုံတြင္ အေလာင္းဘုရားနာမက်န္းျဖစ္၍နတ္ရြာစံသည္။

ဗညားဒလ(သကၠရစ္ ၉၁၆ -၉၃၄ခုႏွစ္)
မြန္သူရဲေကာင္း ဗညားဒလ သည္ ျမန္မာ့ သမိုင္းတြင္ ျမန္မာ မြန္ ရွမ္း ကခ်င္ စသည ္ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစုံစည္းလုံးညီညြတ္ေစၿပီး  ဒုတိယအႀကိမ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စုစည္းတည္ေထင္ခဲ့သူ ဘုရင့္ေနာင္မင္းၾတားႀကီးႏွင့္ တိုင္းျပည္တည္ေထာင္ဘက္ ဆိုေသာ္မမွားေပ။ ဗညားဒလသည္ လက္ရံုးရည္ ေရာႏွလံုးရည္ပါစြမ္းေဆာင္ရည္ျပည့္၀သူျဖစ္သည္။ ”ရာဇဓိရာဇ္အေရးေတာ္ပံုက်မ္း”ကို မြန္ဘာသာမွ ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုရာတြင္ ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္သည္။ ဗညားဒလသည္ မြန္ျမန္မာစစ္ပြဲတြင္ မြန္တို႔ စစ္ရွံဳးရာမွ  ခို၀င္လာသူျဖစ္သေလာ။ သံု႔ပန္းအျဖစ္ ဖမ္းမိရာမွဘုရင့္ေနာင္မင္းႀတားက လက္ရံုးရည္ ထူးခြ်န္သည္ဟု ေျမွာက္စားခဲ့သေလာ မသဲကြဲေခ်။

ႏွစ္ေပါင္း၃၀ေက်ာ္ ဘုရင့္ေနာင္အမွဳကို သက္စြန္႔ က်ိဳးပမ္းထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဟံသာ၀တီမြန္ထီးနန္းအား ျမန္မာဘုရင္ကို  မေပးလို၍ ေသေႀကာင္း၃ႀကိမ္ႀကံစည္ခဲ့သူလည္းျဖစ္သည္။ ဘုရင့္ေနာင္က ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥဟု သံုးႀကိမ္စလံုးခြင့္လြတ္ခဲ့၏။လင္းဇင္းအေရး တပ္ဆုတ္မွဳတြင္မူ ဘုရင့္ေနာင္သည္ သည္းမခံႏိုင္ေခ်။အရာမွ ႏွဳတ္၍ ကမန္ပိုက္အရပ္သို႔ အက်ဥ္းပို႔သည္တြင္ အဖ်ားေရာဂါျဖင့္ကြယ္လြန္သည္။ မြန္ျမန္မာသည္ မ်ိဳးႏြယ္တစုတည္းးျဖစ္ေသာ္လည္း ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဟိုမွာဘက္တြင္ ညီေနာင္ စကားမ်ားရန္ျဖစ္သလို မႀကာခဏ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားႀကသည္။

နတ္သွ်င္ေနာင္
ေတာင္ငူဘုရင္ နတ္သွ်င္ေနာင္သည္ လက္ရံုးရည္ ေရာ ႏွလုံးရည္ပါ ထူးခြ်န္ထက္ျမက္သူစာဆို စစ္သည္ ျဖစ္သည္။ခမည္းေတာ္ ေတာင္ငူဘုရင္ မင္းရဲသီဟသူ မယ္ေတာ္မင္းခင္ေစာ တို႔မွ ဖြားျမင္သည္။
ကေလာင္သြားထက္သလို ဓါးသြားလည္းထက္သူပါေပ။ သို႔ေသာ္ အင္း၀ဘုရင္အေနာက္ဘက္လြန္မင္း၏ ႏိုင္ငံခ်ဲ့ထြင္ စစ္ၿပဳျခင္းကို မခုခံႏိုင္ဘဲ (သို႔မဟုတ္ မိမိစံျမန္းရာ နန္းေတာ္ဥကင္ မွန္ကင္းကို ျဖဳတ္ခ်သျဖင့္မေက်နပ္ႏိုင္ဘဲ ) သံလ်င္တြင္ အခိုင္အခန္႔ စီမံေနထိုင္သူ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳးဖိိလစ္ဒီဘရစ္တိုႏွင့္ ဖိတ္ေခၚပူးေပါင္းမိရာတြင္ အေနာက္ဘက္လြန္မင္းက သစၥာေဖါက္ဟု စြပ္စြဲကာ အဆုံးစီရင္ ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္။၁၆၁၂တြင္ နတ္ထီးစံသည္။

မင္းရဲေက်ာ္စြာ (၁၃၉၀-၁၄၁၆ေအဒီ)
အင္း၀ဘုရင္ မင္းေခါင္ႏွင့္ ေမာမိဖုရား ရွင္မိေနာက္တို႔ သင့္ျမတ္ရာမွ ဖြားျမင္သည့္သားေတာ္ အိမ္ေရွ႔မင္းသားမင္းရဲေက်ာ္စြာသည္သက္ေတာ္၁၂ႏွစ္အရြယ္ကပင္ ခမည္းေတာ္ ဘုရင္မင္းေခါင္ႏွင့္ မြန္မင္းရာဇာဓိရာဇ္တို႔ျဖစ္သည့္ ႏွစ္ေလးဆယ္နီးပါး္ႀကာေသာ စစ္ပြဲအတြင္း စစ္မွဳထမ္းခဲ့သူ အာဇာနည္ သူရဲေကာင္းတဦးျဖစ္သည္။ရဲရင့္သည္။ထက္ျမက္သည္။ ရိုးသား၏။ စစ္ေသြးစစ္မာန္ျပင္းပ်၏။
အျခားစစ္သူရဲေကာင္းမ်ားကိုလည္းခ်ီးေျမွာက္တတ္သည္။ခ်စ္ခင္ ျမတ္ႏိုးတတ္သည္။

မြန္ႏွင့္ျဖစ္ေသာ ဒလစစ္ပြဲတြင္ မြန္မင္းရာဇာဓိရာဇ္က ဆင္မွက်သည့္ မင္းရဲေက်ာ္စြာကို ဖမ္းယူကာ ေဆး၀ါးကုမည္ သားသမက္အျဖစ္ေမြးမည္  မိမိထံ ခိုလွဳံပါဟုဆိုေသာ္လည္း” မြန္တို ့ထံ မခိုလွဳံ သူ႔ကြ်န္အမည္ မခံ ေသရေသာ္ျမတ္၏ “ဟု ေပးေသာေဆးကို မေသာက္ ရဲရဲေတာက္စကားဆို၍  အသက္အေသခံခဲ့သည္။ မိခင္ႏွင့္ႏွမကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာရာဇာဓိရာဇ္အား အခဲမေက် ရင္နာစြာနတ္ျပည္စံခဲ့ရသည္။ 

ရာဇာဓိရာဇ္
မြန္ဘုရင္ ရာဇာဓိရာဇ္၏ ငယ္မည္ ဗညားႏဲ႔ြ။ ဟံသာ၀တီဘုရင္ ခမည္းေတာ္ ဗညားဦး မယ္ေတာ္သီရိမာလာတို႔မွ ဖြားျမင္သည္။ရဲေသြးရဲမန္တက္ႀကြသည္။တိုက္ရည္ခိုက္ရည္ ရွိသည့္ သူရဲေကာင္းတဦးပါေပ။အင္း၀ဘုရင္မင္းႀကီးစြာသားေတာ္မင္းေခါင္တို႔ႏွင့္ ႏွစ္ေလးဆယ္နီးပါးစစ္ဆင္ႏြဲခဲ့ႀကသည္။

မင္းေခါင္ (၇၃၄-)
အင္း၀ဘုရင္ မင္းေခါင္ ငယ္နာမည္ မင္းေဆြသည္ အင္း၀ ဒုတိယနန္းစံမင္း မင္းႀကီးစြာေစာ္ကဲႏွင့္ ေက်းေတာသူမိဖုရား မိေဘဇာတို႔မွ ဖြားျမင္သည္။ မြန္ဘုရင္ ရာဇာဓိရာဇ္ႏွင့္ ျဖစ္ေသာ စစ္ပြဲတြင္ အႏွစ္ ၃၀မက ရွည္ႀကာခဲ့သည္။ထိုစစ္ပြဲအတြင္း ဆင္မွ က်ခဲ့ေသာမင္းေခါင္၏မိဖုရားရွင္မိေနာက္ႏွင့္ သမီိးေတာ္ ေစာျပည့္ခ်မ္းသာ တိုိ႔ကို ရာဇဓိရာဇ္က သိမ္းပိုက္သည္။

 တပင္ေရႊထီး          --၉၁၂ခုႏွစ္
ေကတုမတီ ေတာင္ငူဘုရင္မင္ႀတားေရႊထီးသည္ ဘုန္းလက္ရံုးႏွင့္ျပည့္စုံေသာမင္းတပါးျဖစ္သည္။ေရွးမင္းမ်ားအစဥ္အလာအရ နားထြင္းေတာ္မူရန္ ေနရာကို မြန္တို႔နယ္ေျမ ေရႊေမာ္ေဓါဘုရားတြင္ၿပဳရန္ သတ္မွတ္သည္။ ရန္သူတို႔နယ္ေျမ ဟု မူးမတ္တို႔က ကန္႔ကြက္သည္ကို ပယ္ခ်၍ ေရႊေမာ္ေဓါဘုရားသို႔ ခ်ီေတာ္မူသည္။ နားထြင္းေနစဥ္ ရန္သူတို႔၀ိုင္းရံလာေႀကာင္း မူးမတ္မ်ားေလွ်ာက္တင္ရာ “နားကိုသာ ၿပီးေအာင္ထြင္းပါေလ” ဟု မိန့္ၿမြက္သည္။  ၿပီးလွ်င္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ဓါးလွံလက္နက္စြဲကိုင္ေ၀ွ႔ရမ္းလ်က္ ေရွ႔ဆုံးမွ ျမင္းကို ကဆုန္စိုင္း ထိုးေဖါက္ခါ ေရႊေမာ္ေဓါဘုရားမွ ေအးေဆးစြာ ထြက္ခြာသြားသည္။
သို ့ရာတြင္ ထန္းရည္မူးစဥ္ မြန္အမတ္ သမိန္ေစာထြတ္လုပ္ႀကံ၍ နတ္စြာစံ ကံကုန္ခဲ့ရသည္။

ဘုရင့္ေနာင္ (၁၅၅၁-၁၅၈၁)
ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံကို ထူေထာင္သူမွာ တပင္ေရႊထီး၏ ေနာင္ေတာ္ ရွင္ရဲထြတ္ သို႔မဟုတ္ ဘုရင့္ေနာင္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာမင္းႀတားႀကီးျဖစ္သည္။ တပင္ေရႊထီးေနာက္  အကြဲကြဲ အျပားျပားျဖစ္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စုစည္းတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဘုရင္ေနာင္၏ ေဖါင္ဖ်က္ စစ္ခ်ီသည့္စစ္ဆင္ေရး ေနာင္ရိုးစစ္ပြဲသည္ အထူးနာမည္ေက်ာ္ ထင္ရွားသည္။ဂုဏ္ယူဖြယ္လည္းျဖစ္သည္။
သူသည္ ရန္သူ မိတ္ေဆြ မခြဲျခား သူရဲေကာင္းမွန္လွ်င္ ခ်စ္ျမတ္ႏိုး၍  ခ်ီးျမွင့္ေၿမွာက္စားသည္။ သကၠရစ္ ၉၂၁တြင္ ေကာင္းမွဳေတာ္ မဟာ၀န္ေစတီကို တည္သည္။

မဟာဗႏၵဳလ(၁၇၈၂- ၁၈၅၂)
ငယ္မည္ ေမာင္ရစ္ ဘုတလင္နယ္ ငပယင္္းရြာ ေန ဦးေပါက္ေတာ ေဒၚမယ္ျငိမ္းတို႔မွဖြားျမင္သည္။အရြယ္ေရာက္ေသာ္ နန္းတြင္၍ခစားသည္။အလုံၿမိဳ႔၀န္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရၿပီးေနာက္ အာသံကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့သျဖင့္စစ္သူႀကီးအရာ ထားခံရသည္။ဘၿကီးေတာ္လက္ထက္ ရွင္မၿဖဴကြ်န္းအားထိပါးလာေသာ အဂၤလိပ္တို႔ကို ခုခံ တိုက္ထုတ္ခဲ့သည္။ ပန္း၀ါတိုက္ပြဲတြင္ သက္စြန္႔ႀကိဳးပမ္းထမ္းေဆာင္မွဳတို႔ေႀကာင့္ သူ၏ဂုဏ္သတင္းေက်ာ္ေဇာခဲ့သည္။ဓႏုျဖဴတြင္ အဂၤလိပ္တို႔ျဖစ္ေသာ တိုက္ပြဲမွာ  ဗံုးဆံထိမွန္၍ ကြယ္လြန္သြားသည္။

မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ညီေတာ္ ကေနာင္မင္း
၁၂၃၂ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႔တည္ နန္းတည္ ဘ၀ရွင္ ဘုရင္ မင္းတုန္းမင္းသည္ ဆဌသံဂါယနာကိုလည္း  တင္ေတာ္မူခဲ့သည္။စက်င္ေက်ာက္ အခ်ပ္၇၂၉ခ်ပ္တြင္ ဗုဒၼစာေပမ်ားကိုလည္း ကမၺည္းအကၡရာတင္ ေရးထိုးေစခဲ့သည္။စာေပပရိယတၱိအထြန္းကားဆံုးကာလဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ရတနာပုံေနျပည္ေတာ္ သတင္းစာကို စတင္ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ငါမေကာင္းလွ်င္ ငါ့ကိုေရး ငါ့မိဖုရားမေကာင္းငါ့မိဖုရားအေၿကာင္းေရး ဟု မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ညီေတာ္ကေနာင္မင္းသည္ ေခတ္မွီလက္နက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္လိုသူ မင္းတပါးျဖစ္သည္။ ထက္ျမက္ေသာလူငယ္မ်ားကို ႏိုင္ငံရပ္ျခားေစလႊတ္၍ ပညာသင္ေစသည္။မဲနယ္ စက္ရံု ပန္းကန္စက္ရံု လက္နက္စက္ရံု ေကာ္ေဇာစက္ရံုစသည္ စက္ရံုေပါင္း (၅၀)ေက်ာ္ ကို ဖြင့္လွစ္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ျမန္မာႏိုင္ငံအား ေခတ္မွီတိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးလိုသူ ကေနာင္မင္းမွာ နန္းရလိုသည့္ေနာင္ေတာ္မင္းတုန္းမင္း၏ သားေတာ္မ်ားက လုပ္ႀကံသျဖင့္ အခ်ိန္မတန္မီွ နတ္ရြာလားံခဲ့ရသည္။

Florist

ျပည့္စံုမွဳ မရွိေသးပါ။ မွတ္ခ်က္ဆိုေသာ္လည္း ငယ္ငယ္က သင္ခဲ့ရသမွ် မွတ္မိသေလာက္ ျပန္ေရးေပးတာမို႔ အေရးႀကီးေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား က်န္ရွိႏိုင္ပါသည္။

1 comment:

  1. ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ထူးခၽြန္ထင္ရွားတဲ႕ သူရဲေကာင္းေတြအေၾကာင္း ဖတ္သြားတယ္ ျဖိဳးေရ..
    ျဖိဳးေမေမေရးတာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ျပည္႔စံုေနပါျပီ..
    အားေပးလွ်က္ပါလို႕ေနာ္

    ReplyDelete